Qazaqstan áskerı bólimsheleriniń barlyǵynda táýlik boıǵy beınebaqylaý júıesi ornatylǵan — Qorǵanys mınıstrligi
ASTANA. KAZINFORM — Áskerdegi jarǵyǵa jat qatynastar qazaqstandyqtardy mazalaıtyn basty máselelerdiń biri. Tsıfrlandyrý, táýlik boıy beınebaqylaý jáne jańa tehnologııalar táýekelderdi azaıtyp, qyzmetti qaýipsiz etýi tıis. Osy tapsyrmanyń qalaı iske asyrylyp jatqany týraly Kazinform tilshisine Qorǵanys mınıstriniń orynbasary Darhan Ahmedıev aıtyp berdi.
— Darhan Meıramuly, búgingi kúni armııada kameralar qaı jerlerge ornatylǵan, sonymen birge jazbalarǵa kim qol jetkize alady?
— Qorǵanys mınıstrligi ІІM, UQK jáne TJM bekitken vedomstvoaralyq basqarýshylyq qujattarǵa sáıkes, beınebaqylaý kameralary ártúrli obektilerde ornatylady. Bul — shtabtar, kazarmalar jáne kýrsanttar, kadetter, ulandar, áskerı boryshkerler men kelisimshart qyzmetkerler ornalasatyn basqa da oryndar. Turaqty baqylaýda jeke qorǵaý quraldary saqtalatyn bólmeler, kezekshilik beketter, server bólmeleri, ashanalar, saptyq alańdar. Sondaı-aq izdestirý sharalary júrgiziletin jerler men áskerı polıtsııa kabınetterinde de kameralar bar, munda qyzmetkerlermen profılaktıkalyq jumys júrgiziledi.
Búgingi tańda barlyq áskerı bólikter men uıymdar vıdeobaqylaý júıesimen qamtylyp shyqty dep aıtýǵa bolady. Biraq tehnologııalar tozady, sondyqtan keıbir júıelerdi tolyqtyrý, jóndeý jáne aýystyrý qajettiligi bar.
Aldaǵy jyldary biz tek jańa kameralardy ornatýmen shektelmeımiz, sondaı-aq isten shyqqan júıelerdi qaıta qalpyna keltirý nemese aýystyrý isin júrgizemiz.
Jazbalarǵa qoljetimdilik qatal túrde shektelgen. Osy quqyq — bólim komandıri buıryǵymen taǵaıyndalǵan laýazymdy tulǵaǵa ǵana beriledi, ol tehnıkalyq quraldar men kúzet júıesine jaýapty.
— Kameralardyń jumysy qalaı baqylanady? Táýlik boıy jazý júrgiziledi me nemese tańdap jazý rejımi qoldanyla ma?
— Júıeniń jumysy únemi baqylanady. Jaýapty qyzmetkerler kameralar men server jabdyqtarynyń aqaýsyz jumysyn tekserip otyrady, nátıjeler tıisti komandalyq quramǵa baıandalady. Jazý úzilissiz, táýlik boıy júrgiziledi. Kamera jazbalary keminde 30 táýlik saqtalady, bul jetekshi qujattardyń talaptaryna saı.
— Basqa tsıfrlyq tehnologııalar qanshalyqty keń qoldanylady?
— Biz zamanaýı sheshimderdi qoldanýdy birtindep keńeıtýdemiz. Mysaly, keıbir bólimshelerde propýsk rejımin uıymdastyrý úshin qoljetimdi basqarý júıeleri ornatylady. Magnıttik karta, saýsaq izderi jáne Face ID tehnologııalary qoldanylady. Bul júıeler qarjy bólingen saıyn engiziledi, biraq jalpy alǵanda armııany tsıfrlandyrý baǵyty anyq qoıylǵan.
— Kamera ornatylǵan obektilerde buzýshylyqtar sanyn azaıtýǵa múmkindik tıdi me?
— Statıstıka buzýshylyqtar sanynda aıtarlyqtaı azaıǵanyn kórsetedi. Keı bólimshelerde kameralar turaqty jumys istep, basty aımaqtardy qamtıtyn bolsa, quqyq buzýshylyqtar men qylmystar múlde tirkelmeıdi.
— Qalalarda beınebaqylaý júıeleri kóshedegi qylmystyń deńgeıin tómendetýde tıimdi ekenin kórsetti. Nelikten armııada solaısha nátıje bere almaıdy?
— Durys, úlken qalalarda, ásirese shet elderde kameralar kóshe qylmysty azaıtýǵa kómektesti. Biraq armııa úshin jaǵdaı ózgeshe. Kóptegen áskerı bólimsheler qaladan alysta ornalasqan, bul keıbir qıyndyqtar týǵyzady. Máselen, tehnıkalyq aqaý kezinde ony tez joıyp, aýystyrý múmkindigi bola bermeıdi.
— Kameralar formaldy bolmaı, shyn máninde profılaktıka quraly bolý úshin ne qajet?
— Beınebaqylaý — mańyzdy qural. Ol kazarmadaǵy buzaqylyqty azaıtýǵa, quqyq buzýshylyqtardy boldyrmaýǵa, oqıǵaǵa ákelýi múmkin sebepter men jaǵdaılardy ýaqytynda anyqtaýǵa qyzmet etedi. Biraq bul úshin barlyq áskerı bólimsheler normatıvtik qujat talap etken júıelermen tolyq jabdyqtalýy tıis.
Bıyl «Ulttyq gvardııa akademııasymen» birlesip tehnıkalyq quraldardy kútip-ustaýmen aınalysatyn ınjenerler úshin biliktilikti arttyrý kýrstary uıymdastyryldy. Bul kýrstarda beınebaqylaý júıelerin jóndeý, qalpyna keltirý jáne ornatý oqytylady. Barlyǵy 110 adam oqý ótedi. Bul tehnıkady jumys kúıinde ustap, ony profılaktıka úshin tıimdi paıdalaný úshin múmkindik beredi.
— Armııada beınekórinisterge baqylaý jáne olardy tergeýlerde qoldaný qalaı uıymdastyrylǵan?
— Áskerı bólim komandırligi jazbalardyń saqtalýyna jaýapty — olar joǵalmaýy, búlinbeýi nemese taralmaýy tıis. Ókinishke qaraı, armııada, kez kelgen uıym sııaqty, ártúrli oqıǵalar bolýy múmkin. Biraq kameralar oqıǵa hronologııasyn qalpyna keltirýge, buzýshylyqqa deıin ne bolǵanyn anyqtaýǵa, kinálilerdi anyqtap, zańnamaǵa saı shara qoldanýǵa kómektesedi.
— Beınejazbalarmen jumys kezinde ashyqtyq bolmaq, senim artý kúsheıe me?
— Iá, árıne. Qorǵanys mınıstrligi kameralardyń durys jumys isteýin qamtamasyz etý, júıeniń tıimdiligin arttyratyn zamanaýı tehnologııalardy engizý úshin barlyq qajetti sharalardy qoldanady.
— Vıdeobaqylaý júıesine táýelsiz baqylaý bar ma? Mysaly, áskerı prokýratýra nemese qoǵamdyq keńester tarapynan.
— Qarý-jaraqty tehnıkalyq quraldardyń jumysy áskerde turaqty tekseriledi — Bas áskerı prokýratýra, Іshki ister mınıstrligi, Ulttyq qaýipsizdik komıteti jáne basqa da organdar tarapynan. Tekserý nátıjeleri Qorǵanys mınıstrligine hattama túrinde jiberiledi, jáne onyń negizinde sharalar qabyldanady.
Eske sala keteıik, áskerı qyzmetshilerge qoldaý kórsetetin AI-sulu Telegram-boty iske qosyldy.