Qazaqstan alǵash ret «orta derjavalar» qataryna endi. Oǵan ne yqpal etti

ASTANA. KAZINFORM – Germanııanyń bedeldi ǵylymı-saraptamalyq ortalyǵy – «Ǵylym jáne saıasat qory» «Orta derjavalar – halyqaralyq saıasattaǵy mańyzdy faktorlar» atty kólemdi maqalalar jınaǵyn shyǵardy. Onda Qazaqstan alǵash ret orta derjavalar qataryna enip otyr, dep habarlaıdy sayasat.kz saıty.

Ádette «orta derjavalar» uǵymy álemdik saıası jáne ekonomıkalyq arenada mańyzdy ról atqaratyn memleketterdi bildiredi. Túrkııa, Izraıl jáne Úndistan elderi kiretin «Ǵylym jáne saıasat qorynyń» orta derjavalar tizimine Qazaqstan alǵash ret endi. Bul uıymnyń Germanııa úkimetimen jáne parlamentimen áriptestigin eskere otyryp, Eýropalyq odaq Ortalyq Azııa elderine, atap aıtqanda Qazaqstanǵa kóbirek nazar aýdarýda dep boljaýǵa bolady. 

Qor mamandarynyń pikirinshe, Qazaqstan Ortalyq Azııa memleketteri arasynda óziniń syrtqy saıasatymen erekshelenedi. Bul ony aımaqtaǵy negizgi oıynshyǵa aınaldyrady. 

Sarapshylar Qazaqstan óz ambıtsııasyn erte kezeńde halyqaralyq saıasatta júzege asyra alǵanyn moıyndady. Mysaly, Qazaqstan Eýropadaǵy Qaýipsizdik jáne Yntymaqtastyq Uıymyna, BUU Qaýipsizdik Keńesine tóraǵalyq etti jáne Sırııa qaqtyǵysynda kelissózder alańyn usyndy («Astana protsesi»). Munda Eýrazııanyń birqatar basqa yqpaldy uıymdaryna múshelik týraly da aıtylady. 

Ortalyq Azııadaǵy kórshiles naryqtarǵa qaraǵanda, Qazaqstan 1990 jyldary birinshi kezekte munaıdyń baı qorlaryn barlaý úshin Batys ınvestorlaryna ashyldy. Nátıjesinde Eýropalyq odaq Qazaqstandaǵy eń iri sheteldik ınvestor jáne syrtqy saýdanyń 40% úlesimen eldiń eń mańyzdy ekonomıkalyq seriktesi bolyp otyr. 

«Ǵylym jáne saıasat qorynyń» maqalasy eýropalyqtarǵa ózgeris týraly sıgnal beredi: endi olar buryn strategııalyq qashyqta bolǵan eldermen de sanasýǵa májbúr bolady, áıtse de olarmen seriktestik sol kezde de, qazir de ekonomıkalyq jáne saıası jaǵynan tıimdi. Eýropalyq Odaq elderiniń aqparattyq kún tártibinde Qazaqstan jańa ekonomıkalyq jáne saıası áriptes retinde ǵana emes, ınvestıtsııalar úshin alań retinde de jıi baıqalady dep kútýge bolady. Onyń kirispesi Prezıdent Q.Toqaevtyń sheteldik saparlary aıasynda bastalyp ta ketti.

Osylaısha, 2023 jylǵy jumys saparlary keıbir eýropalyqtardyń sanasynda Qazaqstannyń ıdeologııalyq kózqarastardan tys óz múddelerin senimdi qorǵaıtyn jáne dıplomatııa óneri qajet bolǵan jerde jaýapkershilikti óz moınyna alýǵa daıyn egemen el retindegi beınesin bekitip úlgerdi», - dep jazdy sayasat.kz saıty. 

Sondaı-aq, zertteýshiler Ýkraına shıelenisi Qazaqstanǵa ártaraptandyrý turǵysynan jańa serpin berdi dep esepteıdi. Buǵan salynyp jatqan jańa kólik baǵyttary, jańartylatyn energııa kózderi men qaıta óńdeý ónerkásibi sektoryna ınvestıtsııalar tartý jónindegi aqparattyq naýqan dálel bola alady.

Sarapshylar Qazaqstannyń ártaraptandyrýǵa umtylysynda Qytaıdyń «Jibek jolyna» ǵana emes, EO-nyń «Jahandyq qaqpa» strategııasyna da súıenetininde qyzyǵýshylyq tanytýda.

Osyǵan baılanysty Qazaqstan «Shyǵys pen Batys arasyndaǵy kópir» retinde óziniń geografııalyq jáne tarıhı rólin bekitedi.