Qazaqstan 190 taýar boıynsha Qyrǵyzstan ımportyn almastyra alady – Baqyt Sultanov
Osydan eki apta buryn QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qyrǵyz áriptesi Sadyr Japarovtyń Qazaqstanǵa alǵashqy resmı sapary sheńberinde ekijaqty kezdesý ótkizip, onyń nátıjesi boıynsha el bıligine birqatar tapsyrma júktegen bolatyn. Osy rette B.Sultanov saýda-ekonomıkalyq kelissózder júrgizý úshin úkimettik delegatsııany bastap, Bishkekke bardy.
«Qazaqstan úshinshi elderden qyrǵyz ımportyn 190 taýar pozıtsııasy boıynsha (mashına jasaý, metallýrgııa, tamaq ónerkásibi, qurylys ındýstrııasy, hımııa ónerkásibi jáne basqa da salalarda) almastyrýǵa daıyn. Tıisti tizimdi Qyrǵyz Respýblıkasynyń vıtse-premer-mınıstri - ekonomıka jáne qarjy mınıstri Ulyqbek Qarmyshaqovqa tapsyrdym», - dep jazdy mınıstr.
Taraptar 2020 jyly karantındik tyıymdar nátıjesinde tómendegen ózara saýda kólemin qalpyna keltirý jáne jaqyn arada taýar aınalymyn 1 mıllıard dollarǵa deıin arttyrý boıynsha kúsh-jigerdi biriktirý qajettigin atap ótti.
Atap aıtqanda, qazirgi ýaqytta Bishkek ákimdigi arnaıy tehnıka men avtobýstar satyp alýǵa múddeli. Qazaqstan qazirdiń ózinde qyrǵyz naryǵyna avtomobıl ónimin eksporttaıtyn el retinde Bishkekke qajetti jabdyqtar men avtobýstardyń jetkizilimin qamtamasyz etýge daıyn («SaryarqaAvtoProm» JShS shyǵarady).
Sonymen qatar, Qazaqstan Qyrǵyzstannyń Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligine medıtsınalyq qondyrǵylar ornatý múmkindigi bar jeńil Airbus tikushaqtaryn jetkizý boıynsha kelissózderdi qaıta bastaýǵa qyzyǵýshylyq bildirdi. Aıta ketsek, Qyrǵyz Respýblıkasy Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi men «Evrokopter Qazaqstan Injınırıng» JShS arasyndaǵy seriktestik týraly memorandým jáne avıatsııalyq tehnıkany alý jáne ushý personalyn oqytýdy ótkizý múmkindigin qarastyrý 2018 jyly jasalǵan.
Óndiristik kooperatsııa taýar aınalymyn ulǵaıtýǵa úlken múmkindikter beredi.
Qazaqstandyq delegatsııa Bishkekke «jemister men kókónisterdi, sút ónimderin óndirý jáne qaıta óńdeý boıynsha birlesken kásiporyndar qurý boıynsha mańyzdy jumysty bastaýdy» usyndy, sondaı-aq bolashaq Saýda-logıstıkalyq ortalyqtyń óndiristik qyzmetin qurý múmkindigin qarastyra otyryp, onyń qyzmetin keńeıtýdi usyndy yntymaqtastyq nysandary.
Sonymen qatar, Qazaqstan men Qyrǵyzstannyń taýar aǵyndaryn sınhrondaý eki elge maýsymaralyqta óz naryqtaryn qamtamasyz etýge jáne úshinshi elderdiń naryqtaryna shyǵarǵan kezde taýarlardyń kedergisiz aǵynyn qamtamasyz etýge múmkindik beredi.
Saýdanyń keńeıýine kedergi bolatyn ózara saýdadaǵy kedergiler kelissózderdiń mańyzdy taqyrybyna aınaldy.
Atap aıtqanda, qyrǵyz tarapynyń EAEO-ǵa múshe memleketterdiń aýmaqtarynan ımporttalatyn taýarlarǵa «baqylaý baǵasynyń mınımaldy deńgeıi» mehanızmin (BBMD) qoldanýy. BBMD Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııa Keńesiniń sheshimimen kedergi retinde jikteldi. Bul mehanızm eki memleket basshylarynyń taýar aınalymyn 1 mıllıard dollarǵa deıin ulǵaıtý maqsatyna jetý jolynda mańyzdy kedergi bolyp tabylady. Sebebi bul dástúrli qazaqstandyq eksporttyq taýarlardy naryqta teń emes jaǵdaıda qaldyrady.
Aıtyp óteıik, BBMD tetigi: kómirge, portlandtsementke jáne tamaq ónimderine (un, qant, kúrish, usaqtalǵan kúrish, jumyrtqa, syra, margarın, makaron ónimderi, kúnbaǵys maıy, qaraqumyq) qoldanylady.
Baqyt Sultanov qyrǵyz tarapyn Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq erejelerin saqtaýǵa jáne bul kedergini tezirek joıý sharalaryn qabyldaýǵa shaqyrdy.
Qazaqstandyq delegatsııa sonymen birge taýarlardyń jekelegen túrlerimen (teriler men júnder, qara jáne tústi metaldar synyqtary jáne olardan jasalǵan buıymdar) saýda jasaý máselesin kóterdi. Olarǵa qatysty Qazaqstannyń úshinshi elderge eksporttyq bajdary nemese eksportyna shekteýler bar.
Taraptar bul máselelerdi sáýir aıynyń basyna josparlanǵan Qazaqstan-Qyrǵyzstan úkimetaralyq keńesiniń (ÚAK) kelesi otyrysynyń kún tártibine engizýge ýaǵdalasty.
Qaıta jańartylǵan «Qordaı - Aqjol» ótkizý pýnktiniń ashylý saltanatynda ÚAK-nyń teń tóraǵalary da qatysady (Qazaqstan tarapynan ÚAK-nyń teń tóraǵa - Qazaqstan Respýblıkasynyń Premer-Mınıstri, qyrǵyz jaǵynan - Qyrǵyz Respýblıkasynyń Premer-Mınıstri).
