Qazaqstan 13,4 mln tonna astyq eksporttady: sońǵy jıyrma jyldaǵy eń joǵary kórsetkish
ASTANA. KAZINFORM — Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov Soltústik Qazaqstan oblysynyń turǵyndarymen jáne aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshilerimen kezdesti. Bul týraly AShM baspasóz qyzmeti málim etti.
Oǵan oblys ákimi Ǵaýez Nurmuhambetov te qatysty.
Áńgime barysynda óńirdiń agrarlyq tynys-tirshiligi jáne memlekettik qoldaýdyń negizgi baǵyttary talqylandy.
Osy jyldyń segiz aıynyń qorytyndysy boıynsha Soltústik Qazaqstan oblysy barlyq negizgi salalar boıynsha turaqty ósim kórsetken.
Jalpy ónim kólemi 255,7 mlrd teńgeni qurap, naqty ónim kóleminiń ındeksi 109,3% boldy — bul respýblıka boıynsha eń úzdik kórsetkish.
Ósimdik sharýashylyǵyndaǵy ósim — 13%, mal sharýashylyǵynda — 6,7% jetti.
Oblys ákiminiń birinshi orynbasary Marat Tasmaǵanbetovtyń aıtýynsha, mundaı nátıjelerge Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń júıeli qoldaýynyń, memlekettik baǵdarlamalardy tıimdi iske asyrýdyń jáne sharýalardyń birlesken eńbeginiń arqasynda qol jetkizildi.
Aıdarbek Saparov Memleket basshysynyń tapsyrmalaryn dáıekti júzege asyrý agroónerkásiptik keshen úshin 2025 jyldy betburys kezeńine aınaldyrǵanyn, bul qarjylandyrý kólemi men tehnologııalyq jańarý jáne eksport ósiminiń qarqyny turǵysynan aıqyn kórinetinin atap ótti.
Bıyl aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshileri alǵash ret 1 trln teńgege jýyq jeńildetilgen qarjyǵa qol jetkizdi — bul aldyńǵy jyldarmen salystyrǵanda on ese kóp.
Nátıjesinde fermerler óndiristik protsesterdi aldyn ala josparlaý múmkindigine ıe boldy — kelesi jylǵy kóktemgi egis jumystaryna qarjylandyrýǵa ótinim qabyldaý 1 qazanda bastaldy.
Alǵash ret aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn lızıngke berý kólemi 250 mlrd teńgege jetti.
Bul sharýashylyqtardyń jańarýyn aıtarlyqtaı jedeldetip, mashına-traktor parki eskirýin 80%-dan 70%-ǵa deıin azaıtýǵa múmkindik berdi.
Memlekettik qoldaýdyń eń suranysqa ıe baǵyttarynyń biri — «Damý» qorynyń kepildigi boldy.
Jyl basynan beri qor jalpy somasy 230 mlrd teńgege 1 300 kepildik berip, nesıeniń 85%-na deıingi bóligin qamtydy.
Bul shara kóptegen fermerlerge kepilzatynyń jetispeýshiligine qaramastan, nesıe alýǵa jol ashty.
Salany tehnologııalandyrý damýdyń basty baǵyty bolyp qala beredi.
Vedomstvonyń málimetinshe, aǵymdaǵy jyly mıneraldyq tyńaıtqyshtardy engizý kólemi úsh esege — 600 myń tonnadan 1,8 mln tonnaǵa deıin ósti, al elıtalyq tuqym úlesi 7,1%-dan 11,2%-ǵa artty.
Mınıstrdiń aıtýynsha, bul fermerlerdiń aýyl sharýashylyǵyn ǵylymı jáne tıimdi tásildermen júrgizýge kóshkenin kórsetedi.
Bıyl elde egis qurylymyn aýqymdy ártaraptandyrý qolǵa alyndy.
Bıdaı egisi 900 myń gektarǵa qysqaryp, al maıly daqyldardyń alqaby 1 mln gektardan astam ulǵaıdy.
Atap aıtqanda, kúnbaǵys 500 myń gektar, zyǵyr 380 myń gektar, burshaq daqyldary 280 myń gektar, kartop 12,5 myń gektarǵa artyq egildi.
Osy maýsymdyq kezeńde Qazaqstan 13,4 mln tonna astyq eksporttady, bul ótken jylmen salystyrǵanda 47%-ǵa kóp.
Bul — sońǵy jıyrma jyldaǵy eń joǵary kórsetkish, al eksport aýqymy 45 eldi qamtıdy.
— Mundaı nátıjeler sharýalardyń qajyrly eńbegi men memleket tarapynan qolǵa alynǵan tıimdi eksporttyq saıasattyń jemisi, — dedi Aıdarbek Saparov.
Mınıstr sondaı-aq Soltústik Qazaqstan oblysynyń sútti mal sharýashylyǵyn damytý tájirıbesin taratý baǵdarlamasynyń tıimdiligin atap ótti.
Eger 2019 jyly Qazaqstanda nebári 19 zamanaýı sút fermasy bolsa, búginde 69 sút fermasy paıdalanýǵa berildi, al taǵy 47-si boıynsha qurylys jumystary júrgizilýde.
Barlyq jobalardy iske asyrý jylyna qosymsha 600 myń tonna sút óndirýge jáne ımportqa táýeldilikti aıtarlyqtaı tómendetýge múmkindik beredi.
Osy jyly jalpy kólemi 50 mlrd teńgeni quraıtyn mal sharýashylyǵy sýbektileriniń aınalym qarajatyn 5% mólsherlememen nesıeleýǵa arnalǵan jańa tetik engizildi.
Sonymen qatar, mal sharýashylyǵyn damytý baǵdarlamasy ázirlenýde. Baǵdarlama aıasynda taýarly sharýashylyqtar men qus fabrıkalaryna arnalǵan ınvestıtsııalyq nesıeler men aınalym qarajatyn qarjylandyrýdy qosa alǵanda, kredıttik quraldardy keńeıtý kózdelgen.
Mundaı kásiporyndar úshin «Damý» qorynyń nesıeniń 80%-na deıingi bóligin qamtıtyn kepildik tetigi qoljetimdi bolmaq.
Sondaı-aq kóktemgi egis jumystaryn jeńildetilgen qarjylandyrý baǵdarlamasyna uqsas tásilmen qaıta óńdeý kásiporyndaryn nesıeleý jalǵasýda.
Bul maqsattarǵa ústimizdegi jyly 44 mlrd teńge bólindi, onyń ishinde 23,9 mlrd teńgege 62 joba qarjylandyryldy.
Qazirgi ýaqytta qazaqstandyq ónimderdi shetelge eksporttaý kólemin arttyrý jáne otandyq brendterdiń syrtqy naryqtaǵy deńgeıin nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan Agrarlyq eksporttyq jospar ázirlengen.
Kezdesý barysynda sharýalar men bıznes ókilderi sýbsıdııalaý, Soltústik Qazaqstan oblysynyń tájirıbesin taratý baǵdarlamasy aıasynda nesıeleý baǵyttaryn keńeıtý, mal sharýashylyǵyn damytý jáne basqa da ózekti máselelerdi kóterdi.
Mınıstr barlyq suraqtarǵa egjeı-tegjeıli jaýap berip, fermerlerdiń usynystary qoldanystaǵy baǵdarlamalardy pysyqtaý kezinde eskeriletinin atap ótti.
«Qazaqstannyń agrobıznesi tıimdilik pen tehnologııalyq turǵydan jańa deńgeıdi baǵyndyryp keledi.
Búginde memlekettik qoldaý tek kómek quraly ǵana emes, salanyń strategııalyq damýynyń negizine aınalýda.
Biz onyń nátıjesin kórip otyrmyz — óndiris, eksport jáne aýyl turǵyndarynyń tabysy ósip keledi.
Bul — agrarlyq sektordaǵy júıeli jańǵyrýdyń bastaýy ǵana», — dep qorytyndylady Aıdarbek Saparov.
Sondaı-aq, mınıstr jumys sapary aıasynda azamattardy qabyldap, birqatar máseleler boıynsha Mınıstrliktiń salalyq bólimsheleri men jergilikti atqarýshy organdarǵa naqty tapsyrmalar berildi.
Aıta keteıik, Qazaqstanda 24,6 mln tonna astyq bastyryldy.