«Qazaq jyrynyń qazynasy» - baspasózge sholý
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýyna, Shyǵys Qazaqstan oblysy Úrjar aýdanynyń ortalyǵynda jańadan ashylǵan sút qabyldaý jáne óńdeý zaýytyna turǵyndar kúndelikti sút ótkizip, aqysyn qolma-qol alady. «Jergilikti halyqtyń ál-aýqatyn jaqsartýǵa, qoldaǵy ónimin ótkizýge sep bolǵan jańa sút zaýytynyń jumysymen tanysqan edik. Byltyr qańtar aıynda qurý jumystary bastalǵan kásiporyn barlyq talapqa saı jabdyqtalyp, úsh aıda iske qosyldy. Oblys ákiminiń sút óndirisin jandandyrý jónindegi tapsyrmasy aıasynda kásipkerge kommýnaldyq menshiktegi ǵımarat tegin berilip, jobany qarjylandyrý jedel júrgizildi. «Atap aıtqanda, «Arystanbek-Úrjar» JShS jetekshisi Talǵat Aqbekov «Jumyspen qamtýdyń jol kartasy-2020» baǵdarlamasy boıynsha jeńildetilgen nesıege qol jetkizip, «Ertis» áleýmettik kásipkerlik korporatsııasynan 12 mln teńge, Aýyl sharýashylyǵyn damytý qorynan 5 mln teńge aldy. Bul qarjyǵa sút qabyldaý, saqtaý jáne óńdeý qondyrǵylary satyp alyndy. Búginde jeti adamdy jańa jumys ornymen qamtyp otyrǵan kásiporyn toǵyz aıdyń ishinde jergilikti halyqtan 240 tonna kóleminde sút qabyldap úlgergen eken. Súttiń lıtrin jazdygúni 65 teńgeden qabyldasa, kúzde 85 teńgeden, qys kezinde súttiń maılylyǵy kóbeıgendikten 120 teńgeden qabyldaýda. Zaýyt ákimshiligi sút ótkizýshilerden veterınarlyq anyqtamany talap etedi. Sondaı-aq, tseh zerthanasynda sút quramy muqııat tekseriledi. Odan ózge taǵy eki zerthanamen kelisimshart jasalǵan. Bul - sapaly ónim kepili»,-dep jazady basylym. Bul týraly tolyǵyraq «Úrjardaǵy sút zaýyty» degen maqaladan oqyńyzdar.
«Egemen Qazaqstan» 5 aqpan kúngi nómirinde «Qazaq qyzdary shekten shyǵyp júr...» degen maqalaǵa qatysty áleýmettiń aıtyp jatqan pikirlerin usynyp otyr. «Bul maqala qazirgi kúnniń eń bir ózekti máseleleriniń birin kótergendigimen erekshelenedi. Shynynda bul qanshama ret jalǵan namysqa boı uryp, búrkemelegenmen, sorpanyń betine irkilip shyǵatyn maıdaı jurttyń bárine belgili jaıǵa aınalyp barady. Buǵan kóz jetkizý úshin ártúrli áleýmettik jeliler men ınternet-resýrstardy ashyp qalsańyz, jetip jatyr. Solarda qazaq áıelderi men qyzdarynyń nebir daraqy da anaıy áreketterge baryp júrgenderi jáne solardyń kóbi qalyń qandastardyń jınalǵan ortasy - alýan túrli toı-mereke sharalary barysynda jasalyp jatqany anyq kórinedi. Osynyń bári el ishinde de «áı deıtiń ájeniń, qoı deıtin qojanyń» qalmaı bara jatqanyn baıqatady. Osynyń bári sharasyzdyqtan jandy aýyrtyp, júrekti syzdatady. Osynyń bári «Qazaq, qaıda barasyń?» dep aıǵaı salyp, dabyl kóteretin kezdiń jetkenin kórsetedi. Myna jaǵdaı sanasynda sańylaý bar salıqaly adamdy oılantpaı qoımaıdy. Demek, ultyn súıgen ulaǵatty jandardyń eki tizgin, bir shylbyrdy qaıta qolǵa alatyn ýaqyty týǵan sııaqty. «El bolamyn deseń, besigińdi túze» dep ósken qazaqtyń ata-baba ósıetine adaldyǵy taǵy da tarazy tuǵyryna túsip, bezben basyn oınatyp tur. Jýrnalıst osynyń bárin dóp basyp, dál tanyp, anyǵy men qanyǵyn aıtqan. Sondyqtan da, ol gazettiń oıly oqyrmandaryn dúr silkindirdi. Shyn máninde osyǵan oraı kelip túsken kommentter óte kóp boldy. Biz sonyń ishinen eshkimniń ary men namysyna tikeleı tımeıtin, arasyna óreskel sózder qosylmaǵan pikirlerdi ǵana usyna aldyq. Al boılaryn ashý men yza kernegen talaı adam qattyraq ketip qalǵan eken, sol sebepti irke turýǵa týra keldi. Degenmen, osylardyń bári bul máseleniń kópshilikti beıjaı qaldyrmaǵanyn bildiredi. Al qazir, qadirmendi oqyrman, óz zamandastaryńyzdyń osy maqalaǵa oraı jazǵan kommentterimen tanys bolyńyzdar. Jáne munyń osymen jabylyp qalatyn taqyryp emes ekenin umytpańyzdar. Demek, sizderden áli de parasatty pikirler kútemiz»,dep jazǵan basylym «Qazaq qyzdary shekten shyǵyp júr...» degen maqalada.
***
Al, «Aıqyn» gazetiniń habarlaýynsha, Qazaqstannyń sheteldegi barlyq saılaý ýchaskeleri Astana qalasynyń Esil aýdanyna qaraıdy. «Ortsaılaýkomnyń keshegi otyrysynda elordalyq saılaý komıssııasynyń tóraǵasy Igilik Jalbyrov osyndaı qyzyqty málimetti jarııa etti. «Qazaqstannyń sheteldegi ókildikterinde 65 saılaý ýchaskesi bar. Bulardyń bári Syrtqy ister mınıstrligi arqyly jumys jasaıdy, al SІM Astana qalasynyń Esil aýdanynda ornalasqan» dep túsinikteme berdi ol»,-dep jazady basylym. Ortsaılaýkom basshysynyń aıtýynsha, birinshiden, Astana - elimizdiń bas qalasy bolǵandyqtan, saılaý naýqanyn joǵary uıymdastyrýshylyq deńgeıde, ádil ári «móldir» ótkizýde ózgelerge úlgi bolyp, etalon qyzmetin atqarýǵa tıis. Bul týraly tolyǵyraq «Astanada úlgili saılaý ótedi» degen maqaladan oqyńyzdar.
«Aıqyn» gazeti sondaı-aq qazaq tiliniń teńdessiz baılyǵyn, rýhanı ómirimizdegi orny men abyroı-bedelin keıingi urpaqqa qaz-qalpy jetkizýde qazaq jyrynyń aqtańgeri, uly aqyn Jambyl Jabaev týyndylaryna taldaý usynǵan. «Táýelsizdik kezeńinde ulttyq rýh pen rýhanı tutastyqty saqtaıtyn til men ádebıettiń qoǵamda alatyn orny aıryqsha ekeni artyq dáleldi kerek etpeıdi. Lıngvıstıka halyq danalyǵynyń aıqyn kórsetkishi bolyp tabylatyn til tabıǵatyn, sóz baılyǵyn zertteýmen qatar, halqymyz úshin «óner aldy - qyzyl til» sanalatyn sózdiń ǵasyrdan-ǵasyrǵa amanat bolyp jetken sıqyrly, syrly ishki mánin, kórkemdik ıirimderin zerdeleıdi. Jambyl - ózine deıingi, ózi ómir súrgen kezeńdegi jáne ózinen keıingi jyraýlyq-aqyndyq dástúrdiń ósip-órkendeýine eresen yqpal etken, sóz óneriniń qasıeti men qarymyn ilgeri damytqan, qoǵam aǵymy men zaman arynyn sabaqtastyra jyrlaǵan, ýaqyt talaby men tarıh taǵylymyn jalǵastyrǵan, eki alyp ǵasyrdyń túpki ózgeristeri men túbegeıli aıyrmashylyqtaryn jyrmen tolǵaǵan abyz tulǵa»,-dep jazady basylym. Bul týraly tolyǵyraq «Qazaq jyrynyń qazynasy» degen maqaladan oqyńyzdar.
***
Al, «Ekspress K» gazetiniń habarlaýynsha, Almaty qalasyn kógaldandyrý boıynsha iri joba júzege asyrylady. «Almaty qalasy qurylys keńesi ońtústik astanany kógaldandyrý jobasyn bekitti. Jobanyń basty maqsaty - ǵımarattardy ádemi árlendirý» dep jazady basylym. Bul týraly tolyǵyraq «Almaty ız zelenogo stanet oranjevym» atty maqaladan oqyńyzdar.
