Qazaq ultynyń zııatker urpaǵy jeti jurttyń tilin, jeti túrli bilimdi bilýi tıis – Murat Sabyr
Onyń aıtýynsha, maqalany Abaıtanýdyń jańa baspaldaǵy dese bolady.
-Bul – uly aqynnyń rýhanı murasyna HHІ ǵasyr bıiginen qaıta úńilý, qaıtalap oqý, halyqtyń tarıhı jadysyn oıatý. Qazaqtyń Qabdolovy «Abaı –bizdiń rýhanı ákemiz» dep aıtyp ketken. Zamana ózgergende áke men balanyń, úshinshi urpaq nemereniń arasynda túsinbeýshilik, dúnıetanym tartysy bolmaı turmaıdy. Degenmen bulardyń arasyn jipsiz baılap turǵan rýhanı tin, tamyr bar. Osy tamyr úzilse, ult joǵalady, ózin-ózi tanymaıtyn dúbára tobyrǵa aınalady, - deıdi ǵalym.
Qazaq ultynyń rýhanı tamyry – Abaı, Abaı sóılegen til, Abaı negizin qalaǵan jazba ádebıet. Sondyqtan Memleket basshysy «Onyń óleńderi men qara sózderinde ult bolmysy, bitimi, turmysy, tirshiligi, dúnıetanymy, minezi, jany, dini, dili, tili, rýhy kórinis taýyp, keıin Abaı álemi degen biregeı qubylys retinde baǵalandy», - dep otyr.
Kezinde orys aqyny A.Tvardovskıı «Pýshkınsiz barǵan kommýnızmnen ne úmit, ne qaıyr» degen edi. Biz, Qazaq eli Máńgilik el bolamyz desek, bolashaqqa Abaımen barýymyz qajet. «Abaıdyń shyǵarmalaryna zer salsaq, onyń únemi eldiń alǵa jyljýyna, ósip-órkendeýine shyn nıetimen tileýles bolǵanyn, osy ıdeıany barynsha dáriptegenin baıqaımyz. Al ilgerileýdiń negizi bilim men ǵylymda ekenin anyq bilemiz», - deıdi avtor. Iá, HHІ ǵasyr bilektiń emes, biliktiń zamany. Qazaq ultynyń zııatker urpaǵy jeti jurttyń tilin, jeti túrli bilimdi bilýi tıis.
Maqalada Abaı joly - halyq joly ekeni jan-jaqty ashylǵan. Sonymen qatar ár azamattyń memleket isine múddeles bolý qajettigi de ashyq aıtylǵan. Uly Abaı «Qalyń elim qazaǵym, qaıran jurtym» dep nege kúńirendi. Sebebi ol eldikti oılady, memleketshildikti ańsady. Sybyrshyl, kúnshil, dańǵaza tobyrdy kórip, jany aýyrdy, kúıindi. Ulttyń sózin sóılep ózi tolyq adamǵa, tutas ulttyń ózine aınaldy. Qazaq jurtynyń dańǵyl joly - Abaı kórsetken eńbek joly, erinbeı eńbek etip, tilenbeı mal taýyp, ata jolyn qýatyn patrıot urpaq tárbıeleý. Jahandanýǵa jamyrap, jat mádenıetke ısinip ketpeıtin ata dástúr men ana tilge júrek qazyǵyn qadaǵan jas óskin eldiń bolashaǵy.
«Búginde babalar armandaǵan táýelsiz Qazaqstannyń tórinde otyryp, Abaı zamanyndaǵy qazaq pen búgingi qazaqtyń aıyrmasy qandaı degen suraqqa oılaný kerek sııaqty. Oza shaýyp báıge aldyq pa, álde dúrmektiń ishinde bir-birimizdiń etegimizden tartyp júrmiz be? Jańa Qazaqstannyń ózegin quraıtyn jańa qoǵamnyń azamaty Abaısha aıtqanda, aqyl, qaırat, júrekti birdeı ustaǵan tolyq adam bolý kerektigin Memleket basshysy tereń tolǵaǵan. «Ǵulama Abaı – qazaq topyraǵynan shyqqan álemdik deńgeıdegi kemeńger. Ol kúlli adamzat balasyna aqyl-oıdyń jemisin syılady», - degen aıshyqty sózi óz asylymyzdy tanýǵa shaqyrady. Ult ustazynyń ár sózinen taǵylym alyp, egemen elimizdiń eńsesin kóterý úshin, Abaı tili, qazaq tili memlekettik til retinde órkendeýi úshin atqarar óreli ister kútip tur bizdi, aǵaıyn!» dep túıindedi oıyn Murat Sabyr.
