Qazaq ǵalymy álemde teńdesi joq sensorlyq qurylǵy jasap shyǵardy

ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstandyq ǵalym ózdiginen energııa jınaıtyn ultaraq jasap shyǵardy. Aqyldy sensorlar adamnyń qozǵalysyn baqylap, densaýlyq jaǵdaıy jaıynda aqpar berip otyrady.

Mirai Tech jobasy týraly NU assıstent professory «Búgin LIVE» baǵdarlamasynda bergen suhbatynda aıtyp berdi.

— PhD dıssertatsııamdy lıtıı-ıondy batareıa taqyrybynda qorǵadym. Bala kezimnen ǵylymı fantastıka janryndaǵy ádebı shyǵarmalardy kóp oqıtynmyn. Sol shyǵarmalar meni shabyttandyrdy. «Nege ózdiginen qýattalatyn tehnologııa jasamasqa?!» degen ıdeıa sol kezden bastap týyndady. Osy oımen kóptegen materıaldy izdenip, nátıjesinde trıboelektrlik nanogenerator degen tehnologııany zertteı bastadym. Bul baǵytta birneshe jyl boıy zertteý jumystaryn júrgizdim, — deıdi Gúlnur Kalımýldına.

Joba avtory jańa tehnologııany naryqqa da shyǵaryp úlgergen.

— Qazirgi tańda osy tehnologııany naryqqa shyǵaryp otyrmyz. Aıta keterligi, bul — qazirgi álemdik deńgeıde óte ózekti taqyryptardyń biri. Alaıda osy ýaqytqa deıin eshkim bul tehnologııany naryqqa daıyndap úlgermegen. Al Qazaqstanda, naqty aıtqanda Nazarbaev ýnıversıtetinde jasalǵan bul tehnologııa qazir ózimizde qoldanylyp jatyr. Bul jobany startap retinde iske qosqanymyzǵa áli bir jyl bolǵan joq. Buǵan deıin ol uzaq ýaqyt boıy ǵylymı joba retinde ǵana tanylǵan. Qazir ınvestıtsııa tartyp, naryqqa shyǵardyq. Sheteldik ınvestorlar tarapynan da qyzyǵýshylyq bar. Osyǵan baılanysty biz qazaqstandyq ınnovatsııany, qazaqstandyq brendti dúnıejúzine qalaı shyǵarýǵa bolady degen strategııalyq jospar jasap jatyrmyz. Sebebi bul — óte jańa tehnologııa, — deıdi ǵalym.

Gúlnur Kalımýldına sensorly quraldy jetildirip jatqanyn jetkizdi.

— Biz jasaǵan qurylǵyny jaı ǵana ultaraq retinde emes, búkil denege ornalastyrylatyn qozǵalys sensorlary retinde ázirledik. Bul sensorlar óte sezimtal, kez kelgen qozǵalysty birden anyqtaı alady. Oǵan qosa, qurylǵy toqpen jumys isteıdi. Qazirgi tańda biz tek aqparat berý jáne Bluetooth baılanysyn paıdalaný úshin batareıa qoldanamyz, al sensordyń ózi ózdiginen jumys isteı beredi, — deıdi ol.

Stýdııa qonaǵy Mirai Tech jobasy qalaı jumys isteıtinin túsindirdi.

— Adam 2 mınýt júrgennen keıin, onyń dene qozǵalysy boıynsha maıtabandyq, qozǵalys asımmetrııasy, júrý máneri jáne basqa da parametrler anyqtalyp, tolyq aqparat alynady. Biz bul qurylǵy arqyly mashyqtyq oqytý ádisimen 17 túrli dıagnozdy kórýge múmkindik aldyq. Qazirgi ýaqytta ózge dıagnozdardy júıege birtindep qosyp jatyrmyz, — deıdi maman.

Aqyldy sensorlar aldaǵy ýaqytta sport salasynda keńinen qoldanylmaq.

— Qazirgi tańda jobamyz sport salasyna baǵyttalyp otyr. Sebebi elimizde sportpen aınalysatyn talantty balalar kóp. Alaıda olardyń úlken jetistikterge jetýi úshin jaraqat almaı, durys tehnıkamen jumys isteýi mańyzdy. Júrýi, júgirýi, sekirýi — bári bizdiń tehnologııa arqyly baqylanyp, myqty balalardy kishkentaıynan bastap júıeli túrde damytýǵa bolady. ıAǵnı biz jaraqattyń aldyn alamyz, tehnıkany qadaǵalaımyz, aqparatty jınaımyz, tsıfrlyq profıl jasaımyz. Osyndaı jańa tehnologııa arqyly balalarymyzdyń joǵary deńgeıge jetýine jol ashylady, — deıdi Gúlnur Kalımýldına.

Jas ǵalymnyń aıtýynsha, Mirai Tech jobasynyń álemde eshqandaı balamasy joq.

— Búgingi tańda biz jasaǵan sensorlar arqyly barlyq klınıkalyq jáne reabılıtatsııalyq protsesterdi baqylaýǵa bolady. Ártúrli sheteldik uıymdarǵa habarlasyp, mundaı tehnologııanyń bar-joǵyn surap jatyrmyz. Olardyń aıtýynsha, mundaı qurylǵyny áli kórmegen. Qytaı men AQSh-ta básekelesterimiz bar, biraq biz olardan bir qadam alda turmyz. Óıtkeni bizdiń sensorlyq qurylǵymyzdyń ázirge analogi joq. Eger bul sensordy jahandyq naryqqa jyldam shyǵaryp, onyń bazasyn jáne saraptamalyq júıesin myqty etip jasaı alsaq, alǵash bolyp bul tehnologııany tanystyrýymyz ábden múmkin, — deıdi stýdııa qonaǵy.

Aıta keteıik, akýsherlik jáne gınekologııa salasyndaǵy qazaqstandyq mamandar Ońtústik Afrıka Respýblıkasynyń Keıptaýn qalasynda ótip jatqan XXV Dúnıejúzilik FIGO kongresine qatysty.