Qazaq blogeriniń Qytaıdaǵy prank vıdeolary «ótpeı qaldy»
ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstandyq bloger Arýjan Aıbekovanyń Qytaıdyń Gýanchjoý qalasynda jáne basqa da aımaqtarynda túsirgen birqatar «prank test» vıdeosy jergilikti jerde synǵa ushyrady.
Ne boldy?
«Sıaosıan Chenbao» basylymynyń habarlaýynsha, Aıbekova jáne onyń komandasy Gýanchjoýdyń kóshelerinde «Qytaıdaǵy qaýipsizdikti tekserý baǵytynda» vıdeo túsirgen.
Ol seriginiń qaltasynan telefondy bildirmeı alǵan bolyp, kezdeısoq ótip bara jatqan adamǵa ustata qoıady da, jalma-jan «urlyqty áshkereleıdi».
Taǵy bir prank vıdeolarynda «Qytaı erleriniń reaktsııasyn tekserip» kórgen.
Metroda ne kóshede beıtanys jigitterdiń aıaǵynan nemese qolynan ádeıi ustaıdy.
Vıdeolardan er adamdardyń kóbi onyń áreketin teris qabyldap, tez arada aýlaq ketkeni baıqalady.
Qytaı qoǵamynyń reaktsııasy
Bul pranktar Qytaıdyń ınternet keńistiginde qyzý talqylanǵan.
Weibo platformasynda «1024 komıssary (1024专员)» degen laqap atpen tanymal bloger Kazinform agenttigi jýrnalısine bergen suhbatynda bylaı dedi:
— Biz qoǵamdyq oryndardaǵy pranktarǵa qarsy emespiz, biraq mundaı áreketterdiń shegi bolýy kerek, arsyz bolmaýy tıis. Qazaq blogeriniń bul áreketi adamdardy ózderin yńǵaısyz sezinýge májbúr etedi.
«Sıaosıan Chenbao» basylymy óz maqalasynda bylaı dep jazady:
— Qytaıdyń dástúrli ustanymy adamdarǵa jaqsylyqpen qarym-qatynas jasaýdy úıretedi, qytaı halqy árbir dostyq nıetpen kelgen sheteldikti jyly qabyldaıdy. Alaıda, qytaılyqtardyń izgi nıeti eshkimniń oıyn-saýyǵyna materıal bolmaýy tıis, ári nazar aýdarý úshin taqyryp jasaý quraly emes. Eshbir qarapaıym adamnyń qadir-qasıeti pranktiń qurbany bolmaýy kerek.
Mundaı vıdeo túsirýdi adamdardyń quqyǵyn buzý dep qabyldaǵandar kóp. Olar máseleni polıtsııaǵa jetkizýge shaqyrǵan. Degenmen, qytaı polıtsııasynyń aralasqany týraly naqty aqparat joq.
Qytaıdyń zań normalary
Qytaıdyń «Azamattyq kodeksiniń» 1018-1020 baptaryna sáıkes, kezdeısoq adamdardy ruqsatsyz túsirip, beınesin taratý olardyń quqyǵy men abyroıyna nuqsan keltirýi múmkin, bul azamattyq jaýapkershilikke ákelýi yqtımal.
«Kıberqaýipsizdik týraly» zańy jáne «Internettegi aýdıovızýaldy baǵdarlamalardy tekserý erejeleri» jalǵan, jala jabý nemese arsyz mazmundy kontent taratýǵa tyıym salady. Bul áreketter qoǵamdyq tártipti buzý dep tanylyp, vıdeolar alynyp tastalýy nemese akkaýnt buǵattalýy múmkin.
«Qoǵamdyq qaýipsizdikti basqarý týraly» zań jala jabý nemese qoǵamdyq tártipti buzý úshin aıyppul nemese qamaýǵa alýdy kózdeıdi, al aýyr jaǵdaılarda jala jabý qylmysy boıynsha qylmystyq jaýapkershilik qaralǵan.
Sonymen qatar, «Shekaradan ótý jáne kirý týraly» zań bılikke qoǵamdyq tártipti buzǵan sheteldikterdi elden shyǵarý nemese kirýge tyıym salý quqyǵyn beredi.
Qytaıda orynsyz áreketter jasaǵan blogerlerge qatań jaza qoldanylǵan mysaldar bar. Máselen, ótken maýsym aıynda eki qytaılyq bloger haıp úshin naýqas adamdardyń kıimin kıip alyp, metroda qatty aıǵaılap, sekirip, jolaýshylardyń úreıin týdyrǵan. Qytaı polıtsııasy olardyń áreketin qoǵamdyq kóliktegi tártipti buzý jáne teris áleýmettik áser týǵyzý dep baǵalap, ákimshilik jaza qoldanǵan.
Oqıǵa nemen aıaqtaldy
Arýjan Aıbekova Instagram platformasyndaǵy prank vıdeolaryn óshirip, shekteýli ýaqyttyq jarııalanymda jurtshylyqtan bul vıdeolardy taratpaýdy surap, «elge qaıtqan soń túsindiremin» depti.
Baılanysqa shyǵyp kórdik, biraq tildese almadyq.
Iá, prank degen jaqsy ǵoı, biraq «Oıynnan ot shyǵady» degendi este ustaǵan da lázim…