Qaıtarylǵan aktıvterdiń qaıda jumsalyp jatqanyn qoǵam bilýi kerek – depýtat
Májilis depýtaty Edil Jańbyrshın shetelden qaıtarylǵan aktıvterdi el ıgiligine paıdalaný máselesin ashyq qaraýdy usyndy, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
«Halyqaralyq reıtıngter boıynsha, Qazaqstan kapıtaldyń turaqty túrde shetelge jylystatylýy jóninen álemdegi 20 eldiń qataryna kiredi. Kóptegen sarapshynyń boljamy boıynsha sońǵy otyz jyl ishinde Qazaqstannnan 200 mlrd AQSh dollary syrtqa shyǵarylǵan. Bul – Ulttyq qordaǵy qarjydan tórt esedeı joǵary. Bolashaqta salynatyn áleýmettik nysandar men óndiris oshaqtaryn, sonymen qatar óńirlerimizdiń turǵyndaryn turaqty túrde úzdiksiz sý, tok, jylýmen qamtamasyz etý ózekti», - dedi Edil Jańbyrshın Májilis otyrysynda depýtattyq saýal joldaı otyryp.
Onyń málimdeýinshe, BAQ arqyly belgili bolǵandaı jýyrda 837,4 mıllıard teńge qaıtarylǵan. Bul az qarjy emes. Sebebi jańa joǵaryda aıtylǵan tórt qalanyń iri energetıkalyq ortalyqtaryn jóndeýge bıýdjet rezervinen 21,5 mlrd teńge jumsalǵan.
«Elge qaıtarylǵan qarjyny tek áleýmettik nysandarǵa jumsap qoımaı, ekonomıkalyq jobalarǵa jatatyn - strategııalyq nysandardy aıaǵynan turǵyzýǵa, onyń ishinde energetıka obektilerin salýǵa jáne tozyǵy jetken jabdyqtar men jelilerdi jańalaýǵa jumsaý qajet. Bul eldiń energetıkalyq qaýipsizdigin arttyrady, bıýdjet qarjysyn únemdeıdi, eń bastysy tarıfti kóterip halyqty qınamaımyz», - deıdi ol.
Halyq qalaýlysy kótergen taǵy bir mańyzdy jaıt – jumyssyzdyq beleń alǵan óńirlerde jańa kásiporyndardy ashýǵa osy aktıvterdi paıdalaný. Atap aıtqanda, metaldy tereń óńdeý, munaı-gaz jáne kómir hımııasy, aýyr mashına jasaý, ýrandy konversııalaý jáne baıytý, avtobólshekter jáne tyńaıtqyshtar shyǵarý sııaqty baǵyttarǵa nazar aýdarǵan jón.
Depýtat aktıvterdi ishki naryqta aınaldyryp, zaýyt, fabrıka salýǵa jumsaýdy usyndy. Aıtýynsha, sol kezde óńdeý salasy damıdy, jergilikti qurylys materıaldaryn shyǵarylyp, ımporttyq taýarlar men qyzmetterdi oqshaýlaýǵa múmkindik beredi.
Sol sııaqty biliktiligi joǵary mamandarǵa suranys kóbeıedi, jańa jumys oryndary ashylady, óńirlerdiń salyq bazasy artady jáne basqa da mýltıplıkatıvtik nátıjege qol jetedi.
«Qaıtarylǵan qarjylar ekonomıkalyq turǵydan oń nátıje beretin, halyqtyń ál-aýqatyn kóteretin baǵyttarǵa jumsalsa tıimdi bolady. Bul ádil sheshim bolar edi. Sonymen qatar qaıtarylǵan qarjylar men aktıvterdiń kólemin jáne olardyń qaıda jumsalyp, kimder ıgerip jatqanyn azamattyq qoǵam bilip, barlyq taraptan qatań baqylaý bolýy kerek. Sondyqtan osy máselege qatysty barlyq málimet arnaıy ınternet saıtta ashyq jarııalanyp, ár qazaqstandyq kez kelgen ýaqytta kórip otyrýy tıis», - dedi E.Jańbyrshın.
