Qaırat Boranbaev: Paralımpıada ulttyq quramasyna laıyqty óner kórsetý mindeti qoıyldy
- 2018 jylǵy qysqy Paralımpıadalyq oıyndarda Qazaqstan quramasyna qandaı mindet qoıyldy?
- Sportshylarymyzǵa aıtýly dodada namysty qoldan bermeı, medal ıelený mindeti qoıyldy. Bul Olımpıadada altyn medalǵa qol jetkizsek degen úmitimiz bar, degenmen kúmis nemese qola alsaq, biz úshin jetistik bolmaq. Bizdiń sportshylarymyzdyń daıyndyǵy jaqsy, endi Phenchhan Olımpıadasynda ózge eldiń atletterine aıtýly qarsylas bola alady degen oıdamyz.
- Qysqy paralımpıadalyq oıyndar Qazaqstan telearnalarynda kórsetile me?
- Rıo jazǵy paralımpıada oıyndaryndaǵydaı «Qazsport» telearnasy bizge qoldaý tanytqaly otyr. Sonymen qatar, «Habar», «Habar-24» telearnalary oıyndar týraly anons berip otyrady. Ókinishtisi, bizdiń otandyq telearnalar tikeleı efırde eshbir oıyndy kórsetpeıdi. Al tikeleı efır Paralımpıada jankúıerleri úshin mańyzdy ekeni belgili. Kelesi Tokıo oıyndarynda bizdiń telearnalar bul máselege oń kózqaras tanytady dep úmittenemiz.
- Qazaqstanda múmkindigi shekteýli jandardyń qysqy sport túrimen aınalysýyna qanshalyqty jaǵdaı jasalǵan? Elimizdiń qaı óńirinde qysqy sport túrleri jaqsy damyǵan?
- Qazaqstanda parashańǵy saıysy, bıatlon, sledj-hokkeı, qol arbadaǵy kerlıng syndy qysqy paralımpıada oıyndary damyp keledi. Elimizdiń úsh aımaǵy: Almaty, Aqmola men Soltústik Qazaqstan oblystary qysqy sport túrleriniń «otany» sanalady. Bul aımaqtarda múmkindigi shekteýli jandarǵa arnalǵan sport klýbtary bar. Sońǵy eki jylda «Fitnation» kompanııasy men «Agıtos» qory múmkindigi shekteýli sportshylarǵa aıtarlyqtaı qoldaý tanytyp keledi. Atap aıtqanda, «Fitnation» kompanııasynyń arqasynda elimizdegi tuńǵysh jattyǵý ortalyǵy paıda boldy. Onda paralımpıadashy sportshylarymyzdyń jattyǵýyna barlyq jaǵdaı jasalǵan. 4000 sharshy metr aýmaǵy bar jattyǵý ortalyǵy Astana qalasynda ashyldy. Ortalyq jobasyn júzege asyrýǵa Amerıkadan shaqyrtylǵan sarapshy, AQSh paralımpıada ulttyq quramasynyń múshesi Illean Rodrıgez qatysty.
Ortalyqty synaqtan ótkizýge jergilikti múgedek sportshylar qatysty. Qazaqstanda mundaı ortalyqtyń balamasy joq. Mundaı barlyq talaptar oryndalǵan. 
Ulttyq qurama onda uzaq ýaqytqa mejelengen oqý-jattyǵýlaryn ótkize alady. Óıtkeni ortalyqta sportshylardy ornalastyratyn qonaq úı bar. Ortalyqta múmkindigi shekteýli jandardyń barlyǵyna jattyǵýǵa bolady. Jattyǵý zaly olar úshin tegin. Sonymen qatar, qazirgi ýaqytta balalardy saýyqtyrý ortalyqtarymen de baılanys ornatyp jatyrmyz. Sal aýrýyna shaldyqqan balalarǵa tegin deneshynyqtyrý, saýyqtyrý úıirmelerin uıymdastyrǵymyz keledi. Qazirgi ýaqytta qalalyq ákimdikpen jáne QR Mádenıet jáne sport mınıstrligimen ǵımarattyń eksplýatatsııalyq shyǵyndaryn jabý máselesi boıynsha kelissózder júrgizip jatyrmyz. Menińshe, bul másele de oń sheshimin tabady. Maýsym aıynda Qazaqstanda balamasy joq sportjabdyqtary AQSh-tan keledi. Ol sport jabdyqtarymen sportshylar qysta da, jaz mezgilinde de jattyǵa alady. Sportshylarymyzǵa kórsetiletin medıtsınalyq kómek týrasynda aıta keteıin.
Bizdiń jattyǵý ortalyǵynda atletterdiń analızin jınaıtyn múmkindik jasalǵan. Sonymen qatar, sportshymyzdyń qonaq úıge ornalasqannan ketkenge deıingi dınamıkasyn baqylaı alamyz. Mundaı múmkindik tek atletterge ǵana emes, Ulttyq paralımpıada qurama komandasynyń densaýlyǵyn baqylaýǵa arnalǵan. Máselen, osyǵan deıin sol qan taldaýlaryn tapsyrý úshin qomaqty qarajat shyǵyndap Eýropaǵa barýǵa májbúr bolatyn. Búginde tómen baǵaǵa sol taldaýlardy ózimizde de alýǵa bolady. Paralımpıada ulttyq quramasy «týrızm jáne sport ındýstrııasyn qoldaý» qorynyń («Samruq qazyna» AQ) kómegimen kıim jáne sport kerek-jaraqtarymen tolyǵymen jabdyqtalǵan.
Halyqaralyq paralımpıadalyq komıtettiń «Agıtos» qorymen yntymaqtastyqtyq arqasynda elimizde osy saladaǵy sportty damytýǵa arnalǵan semınar-trenıngter ótkizilip turady. Osy ýaqytqa deıin Qazaqstandaǵy paralımpıada qozǵalysyna barlyǵy 40 650 eýro jumsaldy. Qazirgi ýaqytta UPK atalǵan qormen birge úsh jobany júzege asyryp otyr. Naqtyraq aıtqanda: balalar men jastardy paralımpıada qozǵalysyna tartýǵa baǵyttalǵan «I'mPOSSIBLE» bilim baǵdarlamasy, Ortalyq Azııa Ulttyq paralımpıada komıtetteri qyzmetkerleriniń uıymdastyrýshylyq áleýetin arttyrýǵa baǵyttalǵan joba men «Toıoto motor korporeıshnmen» birikken UPK ımıdjin arttyrýǵa arnalǵan joba. Sonymen qatar, atletterdiń qysqy sport túrlerimen shuǵyldanýyna arnalǵan «Tarlan» muz aıdyny kesheniniń iske qosylýy bizdiń jetistigimiz. 3800 sharshy metrdi quraıtyn keshende múmkindigi shekteýli jandardyń jattyǵýyna jaǵdaı jasalǵan. Keshende parahokkeı, qol arbadaǵy kerlıng syndy sport túrlerin jattyqtyrýǵa bolady.
- Qazaqstan qysqy paralımpıada tarıhynda tek shańǵy saıystary, bıatlonǵa ǵana qatysqan. Sledj-hokkeı men qol arbadaǵy kerlıngti damytýdy qashan jolǵa qoıasyzdar?
- 2017 jyly sledj-hokkeıden topqa adam jınadyq. 2018 jyldyń basynan bastap, bul sport túrin damytýdy bastap kettik. Máselen, UPK Oral qalasyndaǵy sledj-hokkeı klýbyna 14 atalǵan sport túrine qajetti jabdyqtar aldy. Qazirgi ýaqytta alǵashqy sledj-hokkeı quramasy jınaqtalyp jatyr. Bul sportty damytýǵa elimizde tolyq múmkindik bar. Qol arbadaǵy kerlıng Qazaqstanda damıtyn bolady. Kerlıng qaýymdastyǵy Almatyda bar, Qazaqstannyń 9 aımaǵynda federatsııa ókilderi bar. Qurama komandasynyń sany tolyq. Onyń quramyndaǵy 12 adam sport sheberligine úmitker. Atletter bul sport túrimen 2014 jyldan beri aınalysyp keledi.
- Paralımpıada sportyn damytý kezinde qandaı kedergiler kezdesedi?
- Paralımpıada sportyn qolǵa alǵan kezdegi qıyndyqtar búgin de bar. Degenmen, memlekettik organdardyń Paralımpıada komıtetin belsendi qoldaýy qýantady. 2017 jyly Sport týraly zańǵa ózgerister engizildi. Onda paralımpıada oıyndary Olımpıada oıyndarynyń mártebesimen teńestirildi. Bul bizdi qýantyp qana qoımady, bizge demeý, qoldaý boldy. Eger aldymyzda kezdesip turatyn qıyndyqtar týraly naqty aıtatyn bolsaq, bul - qarjy, sala boıynsha sport federatsııalarynyń jáne mamandandyrylǵan sport klýbtarynyń jetkiliksizdigi.