Qaterli isik skrınıngi: Qashan jáne kimder ótýi tıis

ALMATY. QazAqparat - Medıtsınalyq saqtandyrý qory jyl saıyn profılaktıkalyq tekserýlerge qarajat bólip otyrady. Onyń ishinde áleýmettik mańyzǵa ıe aýrýlardy anyqtaýǵa arnalǵan skrınıngter de bar. Skrınıngtiń máni nede? Tekserýden nege ýaqtyly ótý qajet? QazAqparat tilshisiniń taqyrypqa qatysty suraqtaryna qordyń Almatydaǵy fılıalynyń sarapshylary jaýap berdi.

Mamandardyń aıtýynsha, kóbine naýqastyń dertten aıyǵýy dıagnozynyń qanshalyqty erte anyqtalǵanyna tikeleı baılanysty. Ýaqtyly belgili bolǵan aýrýdy emdeý de ońaı.

Sondyqtan, syrqatty erte anyqtaý múmkindigi jyl saıyn molaıyp otyrǵany qýantady. Máselen, 2022 jyly Almaty qalasy boıynsha qaterli isikke jasalatyn skrınıngterge 825,7 mln. teńge bólingen.

Atap aıtqanda, 431,9 mln. teńge - sút bezi obyry skrınıngine, 297,1 mln. teńge - jatyr moıny obyryn anyqtaıtyn zertteýlerge baǵyttalady. Al, kolorektaldy obyr skrınıngine 96,7 mln. teńge jumsalmaq.

Skrınıng degenimiz ne?

Skrınıng – aýrýdy jáne onyń týyndaýyna áser etetin faktorlardy erte anyqtaýǵa múmkindik beretin medıtsınalyq zertteýler jıyntyǵy. Tekserýdiń bul túrine salalyq mamandardyń konsýltatsııasy men zerthanalyq-dıagnostıkalyq zertteýler kiredi.

Skrınıng arqyly qandaı syrqattardy anyqtaýǵa bolady?

Zııandy ádetterden týyndaıtyn qaýip faktorlary. Arterıaldy gıpertonııa, júrektiń ıshemııalyq aýrýy men qant dıabeti. Glaýkoma (kóz ishi qysymy). Jatyr moıny, sút bezi, kolorektaldy obyr. V men S vırýsty gepatıtteri. Aýrýdy erte anyqtaý maqsatyndaǵy tekserýlerdiń basym bóligi 30 jastan bastap júrgiziledi.

Sonymen qatar, profılaktıkalyq tekserýlerden 18 jasqa deıingi balalar da óte alady. Oǵan balanyń psıhofızıkalyq jáne jynystyq damý deńgeıin baǵalaý, zorlyq-zombylyq belgileri bar-joǵyn anyqtaýǵa arnalǵan tekserýler kiredi. Qandaı da bir belgiler tabylǵan jaǵdaıda salalyq mamanǵa joldama beriledi.

Profılaktıkalyq tekserden ótýge joldamany kim beredi?

Skrınıngten ótý úshin tirkelgen emhanadaǵy ýchaskelik dárigerden (terapevt) joldama alý qajet. Jas mólsherine qaraı bekitilgen skrınıngterden birden ótýge bolady.

Profılaktıkalyq tekserler MÁMS paketine engen, sondyqtan skrınıngten ótetin azamat saqtandyrylǵan bolýy shart.

Skrınıngten ótý jıiligi qandaı?

Skrınıngtik zertteýlerdiń keı túri 5 jyl saıyn, keıbiri – 2 nemese 4 jyl saıyn jasalady. Bul merzim ár aýrýdyń damý qarqynyna qaraı belgilengen.

Skrınıng nátıjesin qalaı bilýge bolady?

Skrınıngtik zertteýden ótken patsıentter densaýlyǵynan qandaı da bir belgiler tabylǵan jaǵdaıda salalyq mamandardyń konsýltatsııasyna jiberiledi, qajet bolǵanda em taǵaıyndalady.