Qaterli isiktiń sebebin anyqtaý múmkin emes – onkolog

ASTANA. KAZINFORM – Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń derekterine sáıkes, 2022 jyly álemde 20 mln adamnan qaterli isik anyqtalǵan. 2050 jylǵa qaraı bul kórsetkish 77%-ǵa ósip, 35 mln-ǵa jetedi dep boljanyp otyr. Sebebi álem halqynyń sany artyp, qartaıyp keledi, al onkologııalyq aýrýlar búkil adamzat úshin sozylmaly dertke aınalýda. Qazaqstan da bul úderisten tys emes.

QR Prezıdenti is basqarmasyna qarasty medıtsınalyq ortalyq aýrýhanasynyń bas onkologi Nazar Seıdalınniń aıtýynsha, adamzat áli kúnge deıin obyrdyń naqty qandaı sebepten paıda bolatynyn bile almaı otyr, tek áser etýshi faktorlar belgili.

– Qaterli isiktiń paıda bolýyna áser etetin faktorlardy ekige bólýge bolady. Birinshisi, basqarylmaıtyn faktorlar: genetıka, ekologııa. Bul faktorlardy biz ózgerte almaımyz. Ekinshisi, basqarylatyn faktorlar: ómir saltymen baılanysty ádetter. Eń basty qaýipti ádetter: temeki shegý, alkogol tutyný, semizdik, fızıkalyq belsendiliktiń tómendigi. Adamnyń psıhologııalyq jaǵdaıy da úlken ról atqarady. Óıtkeni psıhologııalyq turaqsyzdyq, stress, mazasyzdyq sııaqty faktorlar adamnyń ómir saltyna tikeleı áser etedi, – dedi dáriger.

Onkologııalyq aýrýlardyń naqty sebebi tolyq zerttelmegenimen, negizgi mehanızm belgili: aǵzadaǵy jasýshalar mýtatsııaǵa ushyrap, baqylaýsyz kóbeıe bastaıdy. Immýndyq júıe únemi baqylap, qaterli jasýshalardy joıýǵa tyrysady. Alaıda adamnyń ómir salty durys bolmasa, ımmýnıtet álsireıdi jáne qaterli isik jasýshalary kóbeıe beredi.

Buǵan deıin Qazaqstanda qaterli isiktiń ne sebepti kóbeıip jatqany týraly taldaý jazǵan edik.