Kaspıı teńiziniń deńgeıi 1,5 metrge tómendedi
Eger osylaı jalǵasa berse, taıaz jerler qurǵap, tuzǵa aınalady. Klımat ózgeredi. Aınaladaǵy halyqtyń turmys-tirshiligi qıyndaıdy, - deıdi ekologtar. Sondyqtan teńizdi saqtap qalýdyń joldaryn tabý qajet. Ǵylymı-zertteý ınstıtýtyn quryp, eko júıege keri áser etip jatqan faktorlardy anyqtaýǵanazar aýdarylýy tıis.
Mańǵystaýda halyqtyń kóp bóligi teńiz jaǵasynda turady. Sý deńgeıiniń tómendeýinen bolatyn zardapty birinshi solar tartady. Óıtkeni, qazir oblys turǵyndarynyń 57 paıyzy tuşytylǵan teńiz sýyn tutynyp otyr. Al, Kaspııdi jaǵalaı ornalasqan 5 memleketti qosa alǵanda 25 mln-daı halyqtyń ómiri teńizben baılanysty.
«Aınalasynda ómir súrip otyrǵan halyqtyń turmys-tirshiligi qıyndaı túsetini shyndyq. Bıoresýrstar,balyq kóleminiń azaıatyny sózsiz. Teńizdiń azaıýy klımattyń ózgerýine áser etedi»,-deıdi ekolog Orynbasar Toǵjanov.
Mamandardyń aıtýynsha, teńiz sońǵy 15 jylda 1,5 metrge tómendedi. 5 jyldan beri toqtaýsyz tartylyp jatyr. Orta eseppen jylyna 7 sm-ge azaıady. Aldaǵy 3 jylda taǵy da 40 sm-ge tómendeıdi degen boljam bar.
«Keıbir jyldary mysal úshin 2005-ten 2008-ge deıin jedel qarqynmen túsken bolsa, 2008-den 2011-ge deıin shamaly báseńdedi. Al,2011 den beri qaraı taǵy da qarqyny kúsheıdi, sóıtip bir jyldary kóp, bir jyldary az. Biraq, jalpy eseptegende báribir teńiz deńgeıi tómen qaraı túsip keledi»,-deıdi «Qazgıdromet» RMK Mańǵystaý oblystyq fılıaly dırektorynyń orynbasary Nurlan Sársenbaev.
Ekologtar teńiz deńgeıiniń tómendeýin oǵan quıatyn ózenderdegi sýdyń azaıýymen túsindiredi. Máselen, negizgi kúretamyr Edil men Jaıyq ózenderiniń ózi taıazdanyp ketti. Teńiz sýynyń azaıýyna jaýyn-shashynnyń da az túsýi sebep.
«Kaspıı teńiziniń máseleleri boıynsha ǵylymı-zertteý ınstıtýtyn qurý qajet. Sebebi, qazir júrip jatqan protsesterge ǵylym jaýap berýi tıis. Mysaly, máseleniń biri, ıtbalyqtardy saqtap qalý úshin, naqty ǵylymı derekter men kórsetkishterge súıenip, jospar jasaqtalýy qajet»,-deıdi «Eko-Mańǵystaý» ÚEU dırektory Kırıll Osın.