Qasym-Jomart Toqaev pen Vıktor Orban BAQ ókilderi úshin brıfıng ótkizdi
BÝDAPEShT. KAZINFORM — Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev pen Majarstan Premer-mınıstri Vıktor Orban kelissózder qorytyndysy boıynsha BAQ ókilderiniń aldynda birlesken málimdeme jasady.
Memleket basshysy qazaq pen majar tereńnen tamyr tartatyn týys halyqtar ekenin atap ótti. Prezıdenttiń aıtýynsha, áıgili Dýnaı men kóne Altaıdyń arasy alshaq bolsa da, taǵdyrlas eki memlekettiń tilegi – ortaq, armany – bir.
– Otyz jyl buryn Qazaqstan óz elshiligin Majarstanǵa jiberdi. Bul elimizdiń Ortalyq Eýropadaǵy tuńǵysh elshiligi boldy. Sodan beri eki el arasyndaǵy qarym-qatynas oıdaǵydaı damyp keledi, aramyzda tek dostyq, jaqsy nıet qana bar. Elderimizdiń ekonomıkalyq áleýeti mol, ony tolyqqandy ıgerý óte mańyzdy. Sondyqtan bul saparymnyń basty maqsaty – yntymaqtastyǵymyzǵa jańa serpin berý. Majar eli – Qazaqstannyń Eýropa Odaǵyndaǵy senimdi strategııalyq áriptesi. Búgingi berik saıası yntymaqtastyq pen tyǵyz ekonomıkalyq baılanys – sonyń aıqyn dáleli. Jańa ǵana Joǵary Mártebeli Vıktor Orban myrzamen mazmundy kelissózder ótkizdik. Premer-mınıstr myrzanyń byltyr Astanaǵa jasaǵan resmı saparynda kóptegen ýaǵdalastyqqa qol jetkizgen edik. Búgin sony qaıta pysyqtap, yqpaldastyqtyń jańa baǵyttary týraly áńgimelestik. Bıyl eki eldiń strategııalyq áriptestik ornatqanyna 10 jyl toldy. Kelissózder barysynda seriktestigimizdiń bolashaǵyn talqyladyq. Tıimdi saıası dıalog júrgizý jáne ortaq ekonomıkalyq jobalardy iske asyrý – óte mańyzdy mindet. Sondaı-aq kópjaqty yqpaldastyqty nyǵaıta túsý qajet. Osy oraıda búgin Birlesken málimdeme qabyldadyq. Qazaqstan men Majarstan arasyndaǵy sanqyrly baılanysty kúsheıtý qos halyqtyń múddesine saı keledi, – dedi Prezıdent.
Kelissózder barysynda ekijaqty saýda-sattyq kólemin arttyrýǵa, ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqty tereńdetýge basa mán berildi.
– Qazir álemde ekonomıkalyq jáne energetıkalyq daǵdarys beleń alyp tur. Soǵan qaramastan, eki eldiń ózara taýar aınalymy jyldan jylǵa ulǵaıyp keledi. Byltyr bul kórsetkish aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 9 paıyzǵa artty. Aldaǵy meje – ózara alys-beristi 1 mıllıard dollarǵa deıin arttyrý. Biz Majarstanǵa jalpy quny 700 mıllıon dollar bolatyn 95 taýar túrin jetkizýge daıynbyz. Energetıka, metallýrgııa, munaı-hımııa, mashına jasaý, aýyl sharýashylyǵy jáne qurylys salasynyń ónimderin eksportqa shyǵarýǵa múmkindigimiz bar. Majar kompanııalary Qazaqstandaǵy ınvestıtsııalyq jobalarǵa qyzyǵýshylyq tanytyp otyr. Elimizge 2005 jyldan beri 370 mıllıon dollar majar ınvestıtsııasy tartyldy. Men búgin Majarstandaǵy iri kompanııa basshylarymen kezdestim («MOL», «OTP Group», «Gedeon Richter»). «UBM» holdıngimen jem shyǵaratyn úsh zaýyt salý týraly jobaǵa qol qoıdyq. Onyń quny – 62 mıllıon dollar. Ekonomıkalyq baılanysty jandandyrý – ýaqyt talaby. Sırek metaldar, sý jáne aýyl sharýashylyǵy salasynyń áleýetin tolyq paıdalanýymyz kerek. Taýar túrin kóbeıtý, ınnovatsııalyq tehnologııa tartý, energetıka, tsıfrlandyrý, kólik salasyndaǵy áriptestikti nyǵaıtý – óte ózekti másele. Sol arqyly seriktestiktiń jańa baǵyttaryn damytamyz. Qazaqstan-Majarstan Úkimetaralyq komıssııasy men Strategııalyq keńesi saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq yqpaldastyqqa zor úles qosyp keledi, – dedi Memleket basshysy.
Eki el delegatsııalary kelissózder kezinde mańyzdy strategııalyq saýda jolynyń biri Transkaspıı halyqaralyq kólik dáliziniń áleýetin talqylady.
– Búgin «KTZh Express», «L.A.C. Holding» jáne «Xi'an Free Trade Port Construction and Operation» kompanııalary arasynda yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Bul – aımaqtaǵy ekonomıkalyq qarym-qatynastyń jarqyn kórinisi. Qujat elderimizdiń arasyndaǵy saýda jáne kólik baılanysyn nyǵaıtýǵa jol ashady. Infraqurylym, logıstıka jáne halyqaralyq saýdany damytýǵa múmkindik týady. Azııadan Eýropaǵa qurlyqpen tasymaldanatyn júktiń 85 paıyzy Qazaqstan arqyly ótedi. Aldaǵy ýaqytta bul baǵytpen 10 mıllıon tonna júk jetkiziletin bolady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy taraptardyń mádenı-gýmanıtarlyq baılanysty naqty is-sharalar arqyly kúsheıtý jóninde ýaǵdalasqanyn jetkizdi.
– Bıyl Astanada ótken Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndaryna Majar qurama komandasy belsene qatysty. Qoldaýlaryńyzǵa raqmet aıtamyn. Mundaı is-sharalar órkenıetimizdiń, tarıhymyzdyń tamyry ortaq ekenin kórsetedi. Baýyrlas halyqtardy jaqyndata túsedi. Majar úkimetiniń qoldaýymen sońǵy 10 jylda Qazaqstan stýdentterine oqý granttary bólinip jatyr. Sonyń nátıjesinde birneshe myń jastarymyz Majarstannyń joǵary oqý oryndarynda bilim aldy, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev sózin qorytyndylaı kele, eki eldiń kópjaqty yntymaqtastyǵy Birikken Ulttar Uıymy, Túrki memleketteri uıymy, Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymy sııaqty qurylymdar aıasynda tabysty damyp kele jatqanyna nazar aýdardy. Ásirese, Majarstan Premer-mınıstri Vıktor Orbannyń Túrki memleketteri uıymynyń jumysyna belsene atsalysyp, túrki ıntegratsııasynyń órisin keńeıtýge eleýli úles qosyp júrgenin erekshe baǵalaıtynyn jetkizdi.
Vıktor Orban Qazaqstan Prezıdentiniń Majarstanǵa sapary sońǵy ret 17 jyl buryn bolǵanyn eske salyp, Qasym-Jomart Toqaevtyń memlekettik saparmen kelýi eki eldiń strategııalyq seriktestigin keńeıtý turǵysynan mańyzdy ekenine nazar aýdardy.
– Kelisózder barysynda saýda-ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtý máselesin ǵana talqylaǵan joqpyz. Sondaı-aq eki halyqtyń dostyǵy men tarıhı tamyrlastyǵy týraly sóz qozǵadyq. Jalpy, saýda-sattyqty damytý, energetıkalyq resýrstardyń jańa kózin izdeý jáne halyqaralyq energııa tasymaldaý baǵyttaryn qurý eki eldiń ózara múddesine saı keledi. Biz búgin Prezıdent myrzamen majar-qazaq ekonomıkalyq yntymaqtastyǵynyń áleýetin tolyq paıdalaný úshin barynsha kúsh-jiger jumsaýǵa ýaǵdalastyq, – dedi Vıktor Orban.
