Qarjylyq baqylaý degenimiz ne jáne ol ne úshin qajet

ASTANA. KAZINFORM — Qarjylyq baqylaý memleket qarjysynyń «revızory» deýge bolady. Joǵary aýdıtorlyq palata bıýdjet qarajatyn maqsatsyz paıdalanǵan jaǵdaıda ony qandaı organ jáne qalaı anyqtaıtynyn málim etti.

Qarjylyq baqylaýdyń basty mindeti — zań buzýshylyqtardy anyqtap, olardy joıý, bıýdjet qarajatynyń maqsatqa saı jumsalýyn qamtamasyz etý.

Baqylaýdy arnaıy memlekettik organdar júrgizedi.

Olardyń ishindegi eń negizgisi — Joǵary aýdıtorlyq palata. Eger aýdıtorlar qandaı da bir máseleni anyqtasa, ony mindetti túrde sheshý qajet: aqshany bıýdjetke qaıtarý, ýáde etilgen jumystardy oryndaý, taýarlardy jetkizý nemese qyzmet kórsetý.

Buzýshylyqtar anyqtalǵan jaǵdaıda Joǵary aýdıtorlyq palata qandaı shara qoldanady: 

— máseleni sheshý jáne kináli qyzmetkerlerdi jaýapqa tartý úshin mindetti túrde oryndalýy tıis nusqama beredi;

— óz quzyreti sheginde ákimshilik is qozǵaıdy;

— quqyq buzýshylyq belgileri bolǵan jaǵdaıda materıaldardy basqa organdarǵa jiberedi;

— nusqama oryndalmasa, qylmystyq iske deıin jetýi múmkin;

— aqshany qaıtarý nemese mindettemelerdiń oryndalýyn qamtamasyz etý úshin sotqa shaǵym beredi.

Qandaı quqyq buzýshylyqtar kezdesedi: 

Qarjylyq — bıýdjet qarajaty nemese memlekettik aktıvter negizsiz jumsalǵan jaǵdaılar;

Protsedýralyq — jumys tártibi buzylǵanymen, bıýdjetke tikeleı shyǵyn kelmeıtin jaǵdaılar.

Barlyq buzýshylyq biryńǵaı tizim boıynsha jikteledi, osylaısha olardyń árqaısysynyń qaı sanatqa jatatyny belgili bolady.

Eń bastysy — zańsyz jumsalǵan qarajat mindetti túrde bıýdjetke qaıtarylýy tıis, al zań buzǵandar jaýapkershilikke tartylady.

Eske sala keteıik, buǵan deıin Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵymen Joǵary aýdıtorlyq palata týraly erejege ózgerister men tolyqtyrýlar engizilgenin jazǵan bolatynbyz.