Qarjy agenttigi bank sektoryn klımattyq stress-testileýden ótkizdi

ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstan Respýblıkasynyń Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi bank sektoryna 2024 jylǵy alǵashqy klımattyq stress-testileýdi aıaqtady. Bul týraly Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi málim etti. 

- Taldaý aıasynda fızıkalyq jáne ótpeli táýekelder qarastyryldy. Naqty táýekelderge qurǵaqshylyq, qatty ystyq jáne sý tasqyny túrinde kórinetin jahandyq jylynýdyń saldary jatqyzyldy. Ótpeli táýekelder kómirteksizdendirý jaǵdaıynda Qazaqstan eksportyna degen suranystyń tómendeýimen, ekologııalyq standarttardyń qatańdatylýymen jáne EO transshekaralyq kómirtegi tetiginiń (CBAM) áserimen baılanysty, - delingen habarlamada.

Stress-testileýge bank júıesi aktıvteriniń 85%-yn quraıtyn 11 bank qatysqan. Testileý úsh jyldyq kezeń men eki stsenarııdi qamtyǵan. 

Bazalyq stsenarıı klımattyq sharalardy oryndaýdy jáne temperatýranyń ósýin 1,5°C-qa deıin shekteýdi kózdedi. Bul jaǵdaıda jaǵymsyz áserler qalypty bolyp, elde ekonomıkany beıimdeýge jáne jańartýǵa ýaqyt qalar edi.

Strestik stsenarııde shyǵaryndylardy azaıtý sharalary jetkiliksiz bolǵan kezde temperatýranyń 3°C-qa deıin kóterilýi kózdelgen. Nátıjesinde neǵurlym aýyr klımattyq qubylystardy jáne halyqaralyq shekteýlerdiń kúsheıýin bildiredi, bul bankterdiń jıyntyq kapıtalynyń 17,4%-dan 14,2%-ǵa deıin tómendeýine ákeledi. Negizgi qysym kredıttik jáne naryqtyq táýekelderdiń ósýine baılanysty qalyptasty, bul rette kapıtal jetkiliktiliginiń deńgeıi eń tómen talaptardan aıtarlyqtaı joǵary bolyp qala berdi.

Ádisnama klımattyq faktorlardyń salalar men qaryz alýshylarǵa áserin baǵalaýdyń jeke tásilin, sondaı-aq makroekonomıkalyq faktorlardyń áserin jıyntyq baǵalaý úshin portfeldik tásildi qamtydy.

Nátıjeler iri korporatıvtik qaryz alýshylardyń portfeline táýekelderdiń kóbirek keletinin kórsetti. Táýekel deńgeıi joǵary kredıtterdiń úlesi (2-saty) 2,6%-dan 21,2%-ǵa deıin, al problemalyq kredıtterdiń úlesi (3-saty) 10,5%-dan 15%-ǵa deıin ósti. Bul rette 1-satydaǵy qaryzdar boıynsha defolt yqtımaldyǵy 4%-dan 5,6%-ǵa deıin ulǵaıdy. Rezervterdiń negizgi ósýi qurylys (41%) jáne óńdeý ónerkásibi (21%) salalaryna tıesili boldy.

Ujymdyq portfelderde problemalyq kredıtter úlesiniń ósýi shaǵyn jáne orta bıznes (+5,6 p.t.), sondaı-aq tutynýshylyq kredıt berý (+8,2 p.t.) segmentterinde baıqalady.

«Júrgizilgen klımattyq stress-testileý jahandyq klımattyq ózgerister men kómirteksizdendirý saıasatynyń bank júıesiniń ornyqtylyǵyna qalaı áser etetinin jan-jaqty baǵalaýǵa múmkindik berdi. Alynǵan nátıjeler sektordyń týyndaıtyn táýekelderge beıimdelý úshin jetkilikti qaýipsizdik qorynyń bar ekenin rastady», - dep atap ótti Agenttik Tóraǵasynyń birinshi orynbasary Tımýr Ábilqasymov.

Aıta keteıik, Qarjy agenttigi borysh júktemesin azaıtýǵa baǵyttalǵan jańa qaýly jobasyn usyndy.