Qaryzsyz qoǵam: pılottyq bastamadan ulttyq deńgeıge deıin

ASTANA. KAZINFORM – Elimizde «Qaryzsyz qoǵam» jobasy 2023 jyldyń mamyrynda pılottyq rejımde iske qosyldy. Maqsat – halyqtyń qarjylyq saýattylyǵyn ashý jáne jetildirý. Búgin Astana qalasynyń kommýnıkatsııalar qyzmeti alańynda ótken baspasóz máslıhatynda «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń iske asyrylý barysy sóz boldy.

Joba ókilderi usynǵan derekterge sáıkes, eki jyl ishinde qarjylyq saýattylyq kýrsynan 845 myń adam ótken (2023 jyly – 65 myń, 2024 jyly – 780 myń). Bıyl 1 mıllıonǵa jýyq azamatty qamtý josparlanyp otyr. Erekshe nazar mektep oqýshylary men stýdentterge aýdarylǵan. 2024 jyly Fınlıandııa men Estonııa tájirıbesi negizinde beıimdelgen baǵdarlama ázirlenip, 7,5 myń pedagog qarjylyq saýattylyǵyn arttyrdy. Ótken jyly barlyǵy 780 myń adam qarjylyq bilimin jetildirdi, onyń ishinde 180 myńy eresekter, 500 myńy mektep oqýshylary, 100 myńy kolledj stýdentteri.

Oqý baǵdarlamasy 4 modýlden turady:

• Qarjylyq saýattylyq negizderi;
• Qaryzdy basqarý;
• Uzaqmerzimdi strategııa jáne motıvatsııa;
• Jumysqa ornalasýǵa járdemdesý jónindegi baǵdarlamalary.

Quqyqtyq qoldaý jáne tsıfrlyq format

«Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń Astana qalasy boıynsha mentory Dýlat Myńbaevtyń aıtýynsha, alǵashqy jyldary tájirıbe halyq arasynda dárister men trenıngter uıymdastyrý jetkiliksiz ekenin kórsetti. Kóptegen azamatqa quqyqtyq jáne qarjylyq kómek, ıaǵnı qaryzdy qaıta qurylymdaýdan bastap bankrottyq rásimine deıin keshendi qoldaý qajet. Sondyqtan bıyl joba onlaın formatqa kóshirilip, 90 kúnnen astam merzimi ótken qaryzy bar azamattarǵa keshendi kómek kórsetile bastady.

Búginde qarjylyq saýattylyq kýrsynan qogamfin.kz saıtynda tegin ótý múmkindigi bar. Dáristi qazaq tilinde Májilis depýtaty Dáýlet Muqaev, al orys tilinde «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń atqarýshy dırektory Oljas Ordabaev ótkizedi.

Sonymen qatar halyqpen tikeleı baılanysý úshin Call-ortalyq jumys istep tur. Ortalyqta 60-tan astam zańger onlaın formatta turǵyndarǵa keńes beredi. Aıqyndyqty arttyrý úshin ár qatysýshyǵa jeke elektrondy karta ashylyp, barlyq ótinish pen kórsetiletin qyzmet nátıjesi tirkeledi.

Jobanyń áleýmettik áseri

Brıfıng barysynda aıtylǵan aqparat boıynsha bıyl «Qaryzsyz qoǵam» jobasyna 800 myńnan astam qazaqstandyq júgingen. Onyń ishinde 360 myń azamat naqty kómek alǵan. Sonymen qatar 250 myń otandasymyz qarjylyq saýattylyq boıynsha oqýdan ótti, al 110 myńy tegin zańgerlik keńes aldy. 25 645 azamat qarjylyq qaryzdaryn qaıta qurylymdaý úshin Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigine baǵyttaldy. Kelip túsken ótinishterdiń 15 myńnan astamy bank shotynyń buǵattalýymen baılanysty.

Mamandardyń málimetinshe, bankrottyq rásimine de suranys artyp otyr. 10 myńǵa jýyq azamat sottan tys bankrottyqqa ótinish bergen. 500-den astam is sot arqyly qaralyp jatyr. 488 ótinish tólem qabilettiligin qalpyna keltirýdi aıtyp júgingen.

- Bul kórsetkishter qazaqstandyqtardyń qarjylyq jáne zańgerlik kómekke degen joǵary suranysyn, sondaı-aq eldegi qaryz máselesiniń ózektiligin aıǵaqtaıdy. Sondyqtan jobanyń basty maqsaty – azamattardy qarjysyn saýatty basqarýǵa, tabys pen shyǵyndy josparlaýǵa, artyq shyǵynnan saqtanýǵa jáne jınaq mádenıetin qalyptastyrýǵa úıretý, - deıdi «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń Astana qalasy boıynsha mentory Dýlat Myńbaev baspasóz máslıhaty barysynda.

Sondaı-aq spıker atalǵan joba 2026 jyly jalǵasatynyn málim etti.

Aıta keteıik, Memleket basshysy bıyl Joldaýda halyqtyń qarjylyq saýatyn arttyrý jáne qaryz júktemesin tómendetý máselesine aıryqsha toqtaldy jáne «Qaryzsyz qoǵam» jobasyn jalǵastyrýdyń mańyzyn atap ótti. 

Buǵan deıin habarlaǵanymyzdaı, búginde 1,6 mıllıonnan asa qazaqstandyq 90 kúnnen asqan nesıesin óteı almaı júr. 

Sondaı-aq mentor qarjylyq saýattylyqty neden bastaý kerektigine qatysty keńes bergen edi. 

Eske sala ketsek, elimizde mektep qabyrǵasynan bastap qarjylyq saýattylyqty arttyrý ıdeıasy usynyldy.