Qaraǵandy oblysynyń bas sandárigeri epıdahýal nasharlaǵan jaǵdaıda óńirdi ne kútip turǵanyn aıtty
Sońǵy ýaqytta Qaraǵandy oblysynda sımptomatıkalyq naýqastar sany arta tústi. Búgingi tańda qorshaǵan ortada vırýstyń qarqyndy aınalymy júrip jatyr. Jaǵdaı kúrdelene túsip, aýrýshańdyqtyń ósýi baıqalýda. Osy oraıda Qaraǵandy oblysynyń bas sanıtarlyq dárigeri ıÝrıı Zalygın óńirdegi epıdemıologııalyq ahýal týraly aıtyp berdi.
- KVI aýrýshańdyǵynyń ósýine ne sebep bolyp otyr?
- Aqpan aıymen salystyrǵanda, naýryzda aýrýshańdyqtyń ósimi 36% qurady.
Oǵan merekelik kúnderi shekteý sharalarynyń buzylýy sebep bolyp otyr. Merekege deıin múldem basqa statıstıka boldy. Epıdprotsestiń nasharlaýyn kórip otyrmyz. PTR-zertteýlerdi anyqtaý bir apta ishinde 3,8-den 4,9%-ǵa deıin artty. Adamdar sımptomdarmen kelip túsedi, jánede zerthanalyq túrde olarda koronavırýs rastalady.
- Qandaı jas sanatynda indet juqtyrǵandar sany kóbirek?
- 30-49 jastaǵy adamdar sany basymyraq. Olar 33% quraıdy. 60 jastan asqandar - 20%. Ári qaraı 14 jasqa deıingi balalar – tirkelgen jaǵdaılardyń jalpy sanynyń 19%. Bilim berý mekemelerine barmaıtyn balalardyń dert juqtyrý sany artyp keledi. Bul degenimiz, kishkentaıbalalar ata-analarymen birge adamdar kóp jınalatyn oryndarǵa barady nemese jappaı otbasylyq merekelerge qatysady.
- Qandaı áleýmettik toptarda ınfektsııanyń eń kóp ósýi baıqalady?
- Aýyrǵandardyń arasynda úı sharýasyndaǵy áıelder basym - 19%. Zeınetkerlerge 18,5% tıesili. JK jáne JShS qyzmetkerleriniń arasynda da aýrýshańdyq artyp, 13% qurap otyr, ónerkásiptik kásiporyndar men tirshilikti qamtamasyz etý nysandarynyń jumyskerleri 8% qurady. Qazirgi ýaqytta halyqtyń jumys istemeıtin bóligi ınfektsııaǵa óte sezimtal. Bos ýaqytynda osy sanattaǵy adamdar iri dúkenderge, bazarlarǵa, kópshilik
jınalatyn oryndarǵa barady, avtobýstarmen júredi, uzaq ýaqyt jabyq bólmelerde bolady.
- Oblysta koronavırýstyń jańa shtamdary tirkeldi me?
- Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Qazaqstanda koronavırýstyq ınfektsııanyń aınalymdaǵy shtamdaryna turaqty túrde zertteýler júrgizýde. DDU-men birlesip koronavırýs shtammdaryn anyqtaýǵa ekspress-PTR-skrınıngtiń jańa ádistemesi engizildi. Ulttyq qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ortalyǵy fılıalynyń Referens-zerthanasy oń nátıje kórsetken zerthanalyq úlgilerdi zerdeledi, olar respýblıkanyń barlyq oblystarynan jınaqtaldy. Zertteý nátıjeleri boıynsha brıtandyq, ońtústik afrıkalyq jáne brazılııalyq shtamdarǵa tán mýtatsııa yqtımaldyǵy anyqtaldy.
Mýtatsııanyń bolýyn jáne ol shtammdardyń birine jatatynyn túpkilikti rastaý bir aı ishinde aıqyndalatyn bolady. Gamaleı epıdemıologııa jáne mıkrobıologııa ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń málimetteri boıynsha, «Spýtnık-V» vaktsınasyn brıtandyq jáne «jabaıy» shtamǵa qarsy qoldaný tıimdiligi dáleldendi.
- Qaraǵandy oblysynyń óńirleri boıynsha syrqattanýshylyq
statıstıkasyn keltirseńiz. Eń kóp juqtyrǵandar qaı aımaqtarda?
- Statıstıka táýlik saıyn ózgerip otyrady. Oblys boıynsha
syrqattanýshylyqtyń basym bóligi Qaraǵandy men Temirtaýǵa tıesili dep senimmen aıta alamyn. Bul rette kenshiler shaharynda – 50%-dan astam. Bul oblys ortalyǵynda turatyn adamdardyń kóptigine baılanysty.
- Shekteý sharalary kúsheıtile me?
- Ázirge oblys «sary» aımaqta. Epıdjaǵdaı qalaı damıtynyn biz bilmeımiz. Barlyǵy juqtyrǵandardyń sanyna baılanysty bolady. Qazir merekelik demalystan keıin ınkýbatsııalyq kezeń ótip jatyr. Sonymen qatar, brıtandyq shtamm joǵary juqpalylyqpen erekshelenedi. Bul rette, qaraǵandylyqtarǵa aıtarym, shekteý sharalaryn engizý sanıtarlyq dárigerlerge baılanysty emes. Eger óńir «qyzyl» aımaqqa ense, biz aýrýdy
azaıtý úshin sharalar qabyldaýǵa májbúr bolamyz.
- Qaraǵandy oblysynyń turǵyndaryna qandaı usynystar aıtar edińiz?
- Usynymdar burynǵydaı: maska kııý, qoldy antıseptıkpen óńdeý nemese sabynmen jýý, áleýmettik qashyqtyqty saqtaý, adamdardyń kóptep jınalmaýy. Maskany durys kııý kerek. Qorǵanys quraly muryndy jaýyp turýy qajet.
Árıne, barlyq jurt sharshady jáne osyndaı qarapaıym usynystardy oryndaýdy toqtatyp ta jatyr. Biraq onsyz biz qalypty ómirge orala almaımyz.
Taǵy bir mańyzdy másele: dárigerge ýaqtyly júginý kerek. Qazir JRVI maýsymy, sondyqtan sımptomdardy shatastyrý ońaı. Óz-ózińizdi emdeýmen aınalyspańyzdar. Sebebi qur bosqa ýaqyt joǵaltyp, aýrýdy asaqyndyryp alýlaryńyz yqtımal. Kóptegen adamdar ókpede patologııalyq protsess damyǵan kezde ǵana medıtsınalyq mekemelerge júginedi.
Suhbatyńyzǵa kóp rahmet!
