Qaraǵandydaǵy keıbir qubyrlar men káriz júıesi 100 paıyz tozǵan
QARAǴANDY. KAZINFORM – Qaraǵandyda birneshe kóshede sýyq sý magıstraliniń tozý deńgeıi 83%-dan 100%-ǵa deıin jetken. Bıyl tarıfterdi ósirý arqyly jóndeý jumystaryna qomaqty qarajat bólinbek, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
Atap aıtqanda bul júıelerdi jańǵyrtýǵa 6,5 mıllıard teńge bólinip, naqty jumystar bastalǵan.
Qaraǵandy qalasynda jalpy uzyndyǵy 145 shaqyrymdy quraıtyn 27 magıstraldyq káriz kollektory bar. Sonyń ishinde bes nysannyń tozyǵy ábden jetken. Uzyndyǵy 27 shaqyrymǵa sozylatyn bul jelilerge búginde 235 myńnan astam turǵyn qosylǵan.
Arasynda eń apattysy – Sovhoznaıa kóshesindegi kollektor. «Qaraǵandy Sý» JShS bas dırektory Erbol Tóleýovtiń aıtýynsha, atalǵan nysan 100 paıyzǵa tozǵan.
– Buryn káriz júıesine emes, kóbine sý qubyryna kóńil bólindi. Sonyń saldarynan káriz jelileri nazardan tys qalyp qoıdy. Bıyl jaǵdaıdy ózgertip, kerisinshe, basymdyqty dál osy júıege berdik. Qazir 33 joba – kárizge, 11 joba – sý júıesine qatysty. Sebebi káriz jelileriniń tozýy áldeqaıda joǵary. Bul júıeler osydan 50-60 jyl buryn salynǵan, sodan beri kúrdeli jóndeý kórmegen, - deıdi ol.
Káriz júıelerin qaıta jańǵyrtýǵa qarajat 2023 jyldan beri engizilgen «Investıtsııa ornyna tarıf» baǵdarlamasy aıasynda jınalyp jatyr. Joba aıasynda 2025 jylǵa deıin 44 nysandy qalpyna keltirý josparlanǵan. Onyń ishinde 31 nysan – sý burý júıeleri (uzyndyǵy 17 894,5 metr), 13-i – sýmen jabdyqtaý jelileri.
Jalpy rekonstrýktsııaǵa bólingen qarajat kólemi – 6,5 mıllıard teńge. Aıta ketý kerek, bul – memlekettik emes, tolyǵymen halyqtyń tarıf arqyly tólegen qarajaty.
– Bıýdjetten eshqandaı qarajat qarastyrylǵan joq. Qarjylandyrý kózi – tek tarıftiń qurylymynda. Máselen, bıyl turǵyndar úshin sý men káriz tarıfi 20 paıyzǵa ósti. Sonyń arqasynda 2,3 mıllıard teńge sýmen qamtý jobalaryna, 3,2 mıllıard teńge káriz júıelerine bólindi, - deıdi Erbol Tóleýov.
Búginde kommýnaldyq qyzmetter qubyrlardy aýystyrýda Qazaqstanda buryn-sońdy qoldanylmaǵan zamanaýı ádisti engizdi. Eski qubyrdyń ishine konýs tárizdes arnaıy qurylǵy jiberilip, sol arqyly jańa, joǵary beriktigi bar polıpropılen qubyr tóseledi. Al eski qubyr buzylyp, jańa qubyrdyń aınalasynda qalyp qoıady.
Mundaı ádistiń artyqshylyǵy – sýdy toqtatpaı, kárizdi jappaı-aq jumys júrgizýge múmkindik bar. Sonymen qatar aýyr tehnıka qoldanylmaıdy, jol jabylmaıdy, aǵash ta shabylmaıdy. Bul tásil Qaraǵandyda alǵash ret qoldanysqa engizilip otyr.
Káriz júıelerindegi taǵy bir túıtkil – káriz-tazartý stantsııasynyń qazirgi jaǵdaıy. «Qaraǵandy Sý» mamandarynyń aıtýynsha, bul baǵytta da naqty qadam jasalǵan. Barlyq tehnıkalyq kelisim aıaqtalyp, jańa aeratsııa stantsııasyn salý týraly sheshim qabyldanǵan. Jobany Eýropalyq qaıta qurý jáne damý banki qarjylandyrady. Stantsııa burynǵy eski nysannyń ornyna boı kóteredi. Qurylysqa shamamen 55 mıllıard teńge jumsalmaq.
Osyǵan deıin Aqtóbedegi káriz-sorǵy stansasynyń tozý kórsetkishi 70%-ǵa jetkeni jaıly habarlaǵan bolatynbyz.