Qantsyz kofe ólim-jitim qaýpin tómendetedi
ASTANA. KAZINFORM — Amerıkadaǵy Tafts ýnıversıtetiniń ǵalymdary júrgizgen jańa zertteý kofe ishý men ólim-jitim qaýpi arasyndaǵy baılanysty zerttegen, dep jazady AZERTADJ.

Agenttiktiń habarlaýynsha, The Journal of Nutrition jýrnalynda jarııalanǵan zertteý kúnine 1-2 kese kofe ishý ártúrli sebepter boıynsha bolatyn ólim qaýpin, sondaı-aq júrek-qantamyr aýrýlarynan bolatyn ólim-jitim qaýpin azaıtatynyn kórsetti.
Kofe ishpeıtindermen salystyrǵanda, qara kofe jáne az mólsherde qant pen qanyqqan maı qosylǵan kofe ólim-jitim qaýpin 14 paıyzǵa azaıtqan. Degenmen, qant pen qanyqqan maıy kóp kofe ishkenderde osyndaı baılanys baıqalǵan joq.
Zertteýdiń bas avtorlarynyń biri, professor Fan Fan Chjan amerıkalyq eresekterdiń jartysyna jýyǵy kúndelikti kem degende bir kese kofe ishetinin aıtady.
— Sondyqtan onyń densaýlyqqa áserin túsiný mańyzdy. Kofeniń paıdasy quramyndaǵy bıoaktıvti qosylystarmen baılanysty bolýy múmkin, biraq bizdiń zertteý nátıjelerimiz qant pen maı qosý bul paıdanyń azaıýyna ákeletinin kórsetedi, — dedi ol.
Zertteý barysynda 1999 jyldan 2018 jylǵa deıingi kezeńde 20 jastan asqan 46 000 adamdy qamtyǵan ulttyq saýalnama derekteri taldaýdan ótkizildi. Kofe tutyný onyń túrine (kofeındi nemese kofeınsiz), qant pen qanyqqan maı mólsherine qaraı jikteldi.
Degenmen, kofe tym tátti nemese maıly bolǵan jaǵdaıda onyń paıdaly qasıetteri joǵalady. Kúnine úsh kese deıingi kofe tutyný jaǵymdy áser beredi, al odan artyq ishken kezde bul áser baıqalmaıdy. Sonymen qatar, zertteý kofe tutynýdyń qaterli isikpen baılanysty ólim qaýpin tómendetpeıtinin kórsetti. Al kofeınsiz kofeni tutynatyndar arasynda oń áser baıqalmaǵan.
Buǵan deıin bıyl elimizde qańtar aıynda 1,1 myń tonna qaıta óńdelgen kofe men shaı óndirilgeni belgili boldy. Bul 2024 jyldyń qańtarymen salystyrǵanda 9,2%-ǵa az.