Qańtardaǵy qaqtyǵysty kúshtep toqtatpaǵanda, sońy nege aparatynyn aıtýdyń ózi qorqynyshty - depýtat

QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Qaırat Balabıev Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń «Egemen Qazaqstan» gazetinde jarııalanǵan suhbaty týraly oıyn aıtty, dep habarlaıdy Kazinform.

"Elge esep berý de adamnyń ózine ózi esep bergeni sııaqty jumystyń júıeli júrgizilýin pysyqtaýdyń bir amaly.

El basqarý da, otbasyn basqarý da ońaı emes. Qoǵamda oryn alyp jatqan otbasylyq oqıǵalarǵa qarap, osyny baıqaýǵa bolady. Al, el basqarý isinde eń aldymen saıası reformalar jasalýy tıis. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń qańtar oqıǵasynan keıin birden kirisken isi ishki-syrtqy saıasatty retteý boldy. Ony bireýler durys túsinbedi. Áli kúnge ózgeris kútip júrgender kóp. Kadrlyq rezerv turmaq, jaı quramnyń ózin jańalaý jáne tolyqtyrý úshin birshama ýaqyt ketedi.

Elimizde ótip jatqan oblys, qala, aýdan jáne aýyl ákimderiniń, Májilis pen máslıhat depýtattarynyń jańasha erejemen saılanýy - osy joldaǵy úlken qadam", - deıdi májilismen.

Onyń málimetinshe, qazir buqaranyń óz tańdaýymen saılanǵan 700-deı ákim jarysa jumys istep jatyr. Ákimder saılaýy isker ári belsendi azamattar arasynda básekelestik qalyptastyryp, qyzmetke degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrdy. Saılanyp alyp óz jumysyn kórsete almaıtyn ákimderdi qyzmetinen ketirýge múmkindik bar.

"Sondyqtan, abyroısyzdyqtan qorqyp abyroımen qyzmet etedi, ne ketedi. Óz atyna kir keltirmeý úshin óz isine jaýapkershilikpen qaraıdy. Kóńildegisin saılaǵanyna halyq ta máz.

Kerek deseńiz, prezıdenttiń ózin bir merzimnen artyq saılaýdan bas tartyp, saıası reformalardy referendým arqyly Konstıtýtsııamen bekitip qoıdy. Buǵan Qazaqstan azamattary tikeleı aralasty. Prezıdent halyqqa shekteý qoıyp jatqan joq. Kerisinshe, halyqtyń únine qulaq asatyn memleket quryp keledi.

Tipti, bılikke degen bazynasyn bildirý úshin mıtıngke de ruqsat etildi. Ókinishke qaraı, bizde mıtıngke shyǵý mádenıeti men tártibi qalyptaspaǵan, sonyń saldary bas buzarlyq pen jappaı tártipsizdikke ulassa, halyqtyń ańǵaldyǵyn saıası "sodyrlar" óz múddesine paıdalanyp ketti. Qańtardaǵy beıbit sherýdiń qaraly oqıǵaǵa aınalýy mıtıng mádenıetiniń qalyptaspaǵanynyń dáleli", - dep atap ótti Qaırat Balabıev.

Onyń sózine qaraǵanda, biri nesıe alyp, biri jyldar boıy jıǵan aqshasyna ashqan kásibin talqandaý - esti adamnyń áreketi emes, qasaqana qastyq.

"Qańtardaǵy qaqtyǵystardy kúshtep toqtatpaǵanda, halyqtyń ózin bir-birimen qyrqystyryp, sońy nege aparatynyn aıtýdyń ózi qorqynyshty. Saıası turaqsyzdyq Egemendikten aıyrylyp qalý qaýpin týdyratynyn túsiný kerek. Tóńkerisshilerdiń kóksegeni de sol. Prezıdenttiń tabandylyǵy men qarapaıym halyqtyń aýyzbirshiliginiń arqasynda tynyshtyq ornap, memlekettigimiz saqtalyp qaldy.

Prezıdent óz sózinde beıbit sherýge tyıym salynbaıtynyn, al jappaı tártipsizdikterge jol berilmeıtinin qadap aıtty. Petıtsııalar men beıbit jınalystardy retteıtin zańdar qabyldanǵan. Álemniń alpaýyt memleketterinde de halyq beıbit sherýge shyǵyp turady. Óz talaptaryn aıtyp, beıbit mámilemen tarqaıtyndary kóp. Prezıdent pármenimen "Halyq únine qulaq asatyn memleket" tujyrymdamasy bekitilip, halyqpen keri baılanys ornatylyp, múmkindiginshe eń ózekti máseleler sheshilip keledi. "Sabaqty ıne sátimen" degendeı, barlyq problema ret-retimen sheshimin tabýda. Tek, áıteýir, jer-jerdegi atqarýshy bılik memlekettik mindetterge asqan jaýapkershilikpen qarap, óz isin adaldyqpen atqarsa eken. Sonda halyq Prezıdenttiń ıgilikti isteriniń jemisin kóredi", - dedi depýtat.

Spıker atap ótkendeı, Ata zańymyzda jazylǵan azamattarymyzdyń quqyqtaryn qorǵaý, ádilettilik saqtaý úshin Konstıtýtsııalyq sot qaıta qalpyna keltirildi. Konstıtýtsııaǵa burynǵydaı eshkim ońdy-soldy ózgertý engize almaıdy. Kez-kelgen ózgertý Konstıtýtsııalyq sottyń oń qorytyndysyna sáıkes Parlamenttiń qaraýynan keıin referendým arqyly engiziledi. Prezıdenttiń ýákiletti merzimin jeti jyldan asyrmaý jáne bir ret saılaý da zańmen bekitildi.

"Kim ózine osyndaı "ádiletsizdik" qylady? Ádildikti ustanatyn Prezıdenttiń dittegeni bılik emes, memleket pen qoǵamnyń damýy, ozyq oıly ult pen ozat elge aınaldyrý.

Ádiletti qoǵamda zań múltiksiz oryndalýy tıis. El ishinde tártip buzatyn balalar da, úlken azamattar da bar. Sóz erkindigi berildi eken dep oıyna kelgenin aıta salatyndar kóbeıip ketti. Qazir kóp adamnyń ýaqyty áleýmettik jelide bosqa ótip jatyr. Odan qalsa, kisiniń oıyna kelmeıtin qylmystar jasalyp jatyr. Prezıdent óz Joldaýynda áıelder men qyzdardyń taǵdyrlaryna alańdaýshylyq bildirip, otbasylyq zorlyq-zombylyq jasaǵandarǵa ákimshilik jáne qylmystyq jaýapkershilik kúsheıtetin zań ázirlenýde. Qytaılar men japondarda, tipti irgedegi ózbekterde ondaıǵa ýaqyt joq. Eń bolmaǵanda ǵylym men bilim qýyp júretin jurt jeterlik", - dedi Qaırat Balabıev.

Onyń aıtýynsha, qazir Memleket basshysynyń nusqaýymen bilim jáne ǵylym salasynda aýqymdy jumystar atqarylýda. Іsker ári bilimdi azamattar tek óz isimen aınalysyp, ózgeniń sharýasyna aralaspaıdy. Ozyq ult qurý úshin aldymen sanamen jumys isteý kerek. Prezıdent tárbıe men bilimge kóńil bóldi. Qazir respýblıka boıynsha oqýǵa jaıly mektepter salynýda. Jastardyń bilim alýy úshin zamanaýı talaptar jasalýda. Tarıh túgendele bastady. Qazaqstan tarıhynyń kóptomdyǵy jaryqqa shyqsa, urpaqqa mol mura qalady degen sóz.

"Prezıdent tapsyrmasyna sáıkes 2019 jyly 500 myń adamnyń kepilsiz alǵan nesıesi keshirildi. Byltyr jeke tulǵalardyń bankrottyǵy týraly zań kúshine endi. Azamattardy quqyqtyq, ekonomıkalyq turǵyda saýattandyrý júrgizilýde. Sol sııaqty zańdy belden basqan sot oryndaýshylary men kollektorlardy qatań jazalaý qarastyrylýda. Jalaqy, zeınetaqy, járdemaqylar kólemi ulǵaıtylyp keledi. Munyń bári áleýmet úshin jasalyp jatqan ıgi isterdiń bir parasy.

Elimizdiń otyn-energetıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin AES salyný kerek. Bul bastamany el bolyp qoldaý qajet. Fýkýsımony salǵan japondar óz suranysyn ótep keledi. Apatqa ushyrasa da atom elektr stantsııasyn jaýyp tastaǵan joq. Іshki qajettilikti óteý úshin bizge de sondaı táýekelge barý kerek. Jylý elektr ortalyqtarynyń ahýaly kóńil kónshitpeıdi. Qys aýasynda tońyp, zardap shegip jatqan jergilikti turǵyndar. Osy oraıda Prezıdent ınjenerlik ınfraqurylymdardy qarqyndy júrgizýdi tapsyrdy. Atqarýshy bılik tarapynan shıkilikter ketpese halyq tońyp sekirmeıdi", - dedi májilismen.

Ol 2029 jylǵa qaraı ulttyq ekonomıkanyń kólemin eki esege arttyryp, 450 mıllıardqa jetkizý josparlanǵanyn jetkizdi. Dúnıejúzilik qarjylyq uıymdar Qazaqstanda ondaı mejege jetkizetin qarqyn baıqamaı jatyr.

"Al, Prezıdent ishki jalpy ónim kólemi aldyńǵy jylmen salystyrǵanda byltyr 15 paıyzǵa óskenin eskerip, josparlanǵan mejege jetýge bolatynyn aıtty. Jan basyna shaqqandaǵy ishki jalpy ónim kórsetkishi 13 myń dollarǵa jýyqtaǵan. Osyndaı qarqynmen 2029 jyly belgilengen mejeden asyp ketý de bek múmkin. Prezıdent makroekonomıkalyq kórsetkishterden buryn azamattardyń turmys-tirshiligine erekshe mán beredi.

Memleket basshysynyń bastamasymen bılik pen bıznestiń qarym-qatynasyn retteý maqsatymen Salyq Kodeksi jáne taǵy da basqa zańdarǵa ózgertýler engizilýde. Úkimetke salyq júıesin jetildirýde tek tólem jınaý tásilimen shektelip qalmaýdy tapsyrdy. Ekonomıkany kóteretin jobalardy qoldaıtyn ınvestorlardy qoldaýǵa shaqyrdy. Bıýdjet kodeksi ázirlendi. Kiris kózderin kóbeıtý kerek. Ol úshin úkimet halyqty salyq jáne basqa tólemdermen qınamaı, jumys oryndary men tabys túsiretin jańa jobalardy júzege asyrýy tıis. Jurtshylyqtyń tabysyn ınflıatsııa jep jatqanda, salyq jáne basqa tólemderdi mindetteý jyǵylǵan ústine judyryq bolady. Úkimettiń quzyreti keńeıtildi. Dese de Prezıdent ár almaqtyń salmaǵy baryn ádemi eskertip ótti. Halyq tarapynan azyq-túlik, kıim-keshek, turmystyq tehnıka, úı, kólik, salyq, aıyppuldarǵa qatysty shaǵym tolastar emes. Prezıdent úkimet pen atqarýshy bılikke is-qımyl strategııasyn shıratý kerektigin óte durys aıtty", - deıdi spıker.

Qaırat Balabıev kadrlyq saıasatqa qatysty da syn kóp ekenin alǵa tartty. Sodan soń Memleket basshysy munyń da sheshimin tapqanyn sóz etti.

"Ákimdikter men máslıhattarda jas mamandar bas bola bastady. «Jas kelse iske» degen emes pe!? Eldiń Prezıdentke degen senimin qol astyndaǵy jáne túkpir-túkpirdegi memleket qyzmetshiler adal eńbegi, iskerligi, ádildigimen qalyptastyrady. Biz Prezıdenttiń bilimdiligi men biliktiligine, kóregendiligi men dıplomatııalyq qarym-qabiletine qaraı, durys saıasat quryp, dańǵyl damýǵa bastaǵanyna kýámiz. Jańa Qazaqstandy jańasha órkendetý basshyǵa qosshy bola biletin jalpy halyqtyq mindet", - dep atap ótti depýtat.