Qant dıabeti áleýmettik máni bar aýrý retinde qalady — mınıstrlik
ASTANA. KAZINFORM — Áleýmettik jelide qant dıabeti dertin áleýmettik mańyzy bar dertter qatarynan alyp tastady degen aqparat tarady. Qazir qoǵamda ártúrli boljam aıtylyp jatyr, osy oraıda Densaýlyq saqtaý mınıstrligi mán-jaıdy túsindirdi.
— 2025 jylǵy 14 shildede mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý (MÁMS) júıesi týraly zań kúshine endi, onyń sheńberinde memleket qarajatynyń esebinen kepildi qamtamasyz etilýge jatatyn áleýmettik máni bar aýrýlardyń tizbesi qaıta qaraldy. Týberkýlez, AITV, qaterli isikter, ınsýlt, jekelegen sırek jáne minez-qulyq buzylysyn qosa alǵanda, eldiń sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq salaýattylyǵyna negizgi áser etetin aýrýlarǵa memlekettik kepildik tolyq kólemde saqtaldy. Qant dıabeti áleýmettik máni bar aýrý retinde qarastyryla beredi. Alaıda, halyqaralyq praktıkany eskere otyryp jáne terapııany keńeıtý maqsatynda ony qarjylandyrý MÁMS paketine aýystyryldy. Bul sheshim patsıentterdi qorǵaý deńgeıin tómendetpeıdi, kerisinshe qarjylandyrýdyń turaqtylyǵyn nyǵaıtady jáne densaýlyq saqtaý qyzmetteriniń aýqymyn, sonyń ishinde sońǵy emdeý ádisterin keńeıtýge múmkindik beredi, — delingen resmı aqparatta.
Bul rette 0-den 18 jasqa deıingi balalar, sondaı-aq qant dıabetiniń asqynǵan aǵymy (retınopatııa, nefropatııa, BSA, júrek-qan tamyrlary aýrýlary) bar eresek patsıentter, ádette, MÁMS sheńberinde saqtandyrylǵan jeńildikti sanattarǵa kiredi.
Ekinshi tıptegi qant dıabeti negizinen 45 jastan asqan adamdarda anyqtalady. 2 tıpti qant dıabeti damýynyń negizgi qaýip faktory artyq salmaqtyń bolýy, joǵary kalorııaly taǵam jáne otyryqshy ómir salty. Bul aýrýdyń erte dıagnozymen, tamyrly asqynýlardyń paıda bolýymen jáne durys keshendi emdeýmen uzaq klınıkalyq remıssııaǵa qol jetkizý múmkindigi bar.
Sondaı-aq qant dıabetin erte anyqtaýǵa skrınıng júrgizý saqtandyrý mártebesine qaramastan tegin memlekettik kepildendirilgen kómek sheńberinde 2026 jylǵy 1 qańtardan bastap júrgiziledi.
Qant dıabeti bar patsıentterdi dári-dármekpen qamtamasyz etý boıynsha mınıstrlik aýqymdy taldaý júrgizdi, onyń barysynda satyp alý qurylymy qaıta qaralyp, preparattardyń pozıtsııasy utymdy boldy jáne tizbelerge engizý ólshemsharty naqtylandy.
— Fokýsta — júıeniń turaqtylyǵy, halyqaralyq usynystarǵa sáıkestigi jáne klınıkalyq negizdiligi. Barlyq sheshim patsıentterdiń, ásirese balalyq shaqtyń múddesine basymdyq bere otyryp jáne olardyń emdeý quqyǵyn tolyq saqtaı otyryp qabyldanady. Qazaqstan búginde óńirdegi ınsýlınderdiń keń spektrin usynady jáne barlyq sanattaǵy patsıentter úshin tegin usynýdy qamtamasyz etedi. Zamanaýı preparattarǵa, onyń ishinde ınsýlın pompalaryna arnalǵan shyǵyn materıaldarynyń baǵasyn qaıta qaraý jáne bıýdjet resýrstaryn joǵary tıimdi terapııanyń paıdasyna qaıta bólý arqyly dáıekti kóshý júrgizilip jatyr, — deıdi vedomstvodan.
Sonymen qatar mınıstrlik detemır ınsýlıni Novo Nordisk óndirýshisiniń ony 2026 jyldan bastap shyǵarýdy toqtatý týraly resmı habarlamasyna baılanysty satyp alýdan shyǵarylǵanyn habarlap otyr.
— Bosatylǵan qarajatqa tek balalar men júkti áıelderde ǵana emes, klınıkalyq usynymdarǵa sáıkes barlyq muqtaj patsıent úshin de deglýdek ınsýlınin jetkizýdi keńeıtý josparlanyp otyr, — dep túsindiredi mınıstrlikten.
Mınıstrlik dáleldi medıtsına qaǵıdatyn, halyqaralyq standart pen azamattardyń naqty qajettiligin basshylyqqa ala otyryp, dári-dármekpen qamtamasyz etý júıesin jetildirýdi jalǵastyrady. Maqsat ózgerissiz qalady — barlyǵyna teń, qaýipsiz jáne tıimdi emdeý.
Aıta ketsek, keıingi 3 jyl aralyqta Qazaqstan qant dıabetine shaldyqqandardy emdeý úshin 157 mlrd teńgeden astam qarjy jumsady. Bul qarjyǵa negizinen dári-dármek satyp alynady.
Bıyl kóktemde jastar qant dıabetine kóptep shaldyǵyp jatqany týraly habarlaǵan edik.