Kamchatkadaǵy jer silkinisi ártúrli elderde tsýnamı qaýpin týdyrdy
ASTANA. KAZINFORM — Kamchatkada sońǵy onjyldyqtaǵy eń kúshti jer silkinisi Tynyq muhıty aımaǵynda tsýnamı qaýpi týraly eskertý tolqynyn týdyrdy, dep habarlaıdy TASS.
AQSh jáne Kanada
Kamchatkadaǵy jer silkinisinen keıin AQSh-tyń Gavaıı jaǵalaýynda tsýnamı boldy. Osyǵan baılanysty shtattaǵy saýda aılaqtary jabyldy. Amerıkanyń Hawaiian Airlines jáne Alaska Airlines áýe kompanııalary reısterin toqtatty. AQSh Ulttyq muhıt jáne atmosferalyq zertteýler basqarmasynyń (NOAA) málimetinshe, Haleıva qalasynda qalypty teńiz deńgeıinen 1,2 m bıiktikke deıingi tolqyndar tirkelgen. Tsýnamı týraly eskertý AQSh pen Kanadanyń búkil batys jaǵalaýynda, sonyń ishinde Kalıfornııa, Oregon, Vashıngton, Brıtandyq Kolýmbııa jáne Alıaska úshin jarııalandy.
Meksıka jáne Perý
Meksıka Áskerı-teńiz kúshteriniń tsýnamı týraly eskertý ortalyǵy respýblıkanyń batys jaǵalaýynda tsýnamı qaýpi týraly eskertý jasady. Ortalyqtyń málimetinshe, tolqyndar bıiktigi 1 metrge jetýi múmkin. Tsýnamı qaýpi Perýdiń búkil jaǵalaýynda bar, dep habarlady Ońtústik Amerıkanyń Áskerı-teńiz kúshteriniń gıdrografııa jáne navıgatsııa basqarmasy.
Azııa
Fılıppın bıligi turǵyndaryn eldiń jaǵalaýyndaǵy aýdandarda bıiktigi shamamen bir metr bolatyn tolqyndar týraly eskertti. Bılik keıbir aýdandardyń turǵyndaryna qyraǵy bolýǵa jáne jaǵalaý syzyǵyna jaqyndamaýǵa keńes berdi. Indonezııa bıligi Kamchatkadaǵy jer silkinisi aral memleketiniń birneshe bóliginde bıiktigi 50 sm bolatyn tolqyndardy týdyrýy múmkin dep eskertti. Qytaıdyń shyǵysyndaǵy Chjetszıan provıntsııasy men Shanhaı aımaǵynda tsýnamı qaýpi týraly eskertý jarııalandy. Japonııanyń Chıba prefektýrasynda birneshe kıt jaǵaǵa shyqty.
Jer silkinisi boljanǵan oqıǵa boldy
Kamchatkadaǵy jer silkinisi sońǵy 30 jylda boljanǵan oqıǵa boldy. Bul týraly Reseı ǵylym akademııasynyń O. ıÝ. Shmıdt atyndaǵy Jer fızıkasy ınstıtýtynyń dırektory Sergeı Tıhotskıı málimdedi.
— Bul sońǵy 30 jyldaǵy eń boljanǵan oqıǵa boldy. Óıtkeni, bizde bul salada mindetti túrde kúshti oqıǵa bolady degen uzaq merzimdi boljam bar edi, al Kamchatkada soǵan daıyndaldy, ǵımarattardy nyǵaıtý sharalary qolǵa alyndy, tutas baǵdarlama jasaldy, — dedi ol.
Buǵan deıin Kamchatka ólkesinde 1952 jyldan bergi eń kúshti jer silkinisi boldy, magnıtýdasy ártúrli baǵalaý boıynsha 8,7-ge jetken. Severo-Kýrılsk jaǵalaýynda tsýnamı boldy. Kýrıl araldarynan 2,7 myńǵa jýyq adam evakýatsııalandy. Oblysta aımaqtyq shtab ashylyp, turǵyndar úshin senim telefony uıymdastyryldy.
Saýalnama qorytyndylary boıynsha Kamchatka ólkesindegi jer silkinisi saldarynan qaza bolǵandar men aýyr zardap shekkender joq. Kamchatka ólkesiniń bıligi emdeý mekemeleriniń jumysyn kúsheıtilgen rejimge aýystyrdy.
AQSh Geologııalyq qyzmeti Kamchatkadaǵy jer silkinisi 2011 jyldan bergi eń kúshti tabıǵı apat jáne 1900 jyldan beri álemdegi eń kúshti 10 jer silkinisiniń biri bolǵanyn habarlady.
Aıta ketelik Tramp Alıaska, Gavaı araldary jáne AQSh-tyń Tynyq muhıty jaǵalaýynda tsýnamı qaýpi bar ekenin eskertti.