Qaqtyǵys aımaǵyna ketkenderdiń barlyǵy dinshilder me?
Tipti álem elderi búginde qazaq eliniń DAISh-tyń qol astynda bolǵandarǵa rahymshylyqpen qarap, Abaıdyń tilimen aıtqanda «Adasqannyń aldy jón, arty soqpaq» dep, arnaıy «Jýsan» operatsııasymen adasqan taǵdyrlardy týǵan elmen tabystyrǵan qadamyna demin ishine tartyp, áliptiń artyn baǵyp otyrǵany ras. Qaqtyǵys aımaǵyna ketkenderdiń barlyǵy birdeı ásire dinshilder me? Osy rette Olarǵa degen qoǵamnyń ustanymy qandaı bolýy qajet? degen zańdy saýaldar týyndaıdy.
Osy oraıda dintanýshy-jýrnalıst retinde «Jýsanmen» elge oralǵandarmen tildesý barysynda «tarıhyńdy qurmette, dástúrli joldan adaspa» degen sóz kókeıge oraldy. Sebebi Sırııadaǵy soǵysty aımaqqa arnaıy attanǵandarmen birge ańdamaı adasqandar, taǵdyrdyń súrleýimen tap bolǵandar da bar. Solardyń birine qysqasha sholý jasaıyn.
Bir kelinshek otbasymen Sırııada ótken 6 jyl – «tozaq», jarty ǵumyrym bosqa ketkendeı dep kózderine jas aldy. Іrgeli ınstıtýtta esepshi mamandyǵyn meńgergen kelinshekti kúıeýiniń teris ádettederden (ishimdik, temeki, t.b.) alystyǵy onyń árbir sózine ılanýǵa sebep bolǵan. Sebebi «Otbasymda ákem anamyzdy jıi sabaıtyn. Aptasyna 2-3 ret aıqaı-shý, urys-keris bolatyn, keıin aqyry ata-anam ajyrasty. Biraq anam eshkimge turmysqa shyqpady. Al kúıeýim ishpeıtin, bala kezde kórip óskendeı urys-keris bolǵan joq» dep óziniń kúıeýine degen ılanýynyń negizgi sebebin túsindirgendeı boldy. Al olardyń Sırııaǵa sergeldeńi «túngi telefon qońyraýlarynan» bastalǵan.
-Shyrt uıqyda jatqanda kúıeýime Darhan degen tanysy shetelden telefon shalyp bir nárselerdi aıtady. Sol qońyraýdan keıin uıqyly-oıaý kúıeýim ózinen-ózi dirildep, úreılenýdi shyǵardy. Tún ortasynda jıi shalynǵan telefonnyń jetegimen «Qazaqstanda qala bersek, bala-shaǵamyz dinsiz bolyp, namazyn da oqı almaı, hıdjabyn da kımeı adasyp ketedi degen qorqynyshpen «Islam memleketiniń keremetin kórý úshin 2-3 aıǵa saıahattap qaıtýǵa» otbasymyzben birge shyqtyq. Biraq Túrkııaǵa barǵanda ǵana baǵytymyzdy bildik.
Bizge «Mekke Mádınaǵa bilim alýǵa bara jatyrmyz»,- dep aıtýdy talap etip, anamdy ótirik aldaýyma týra keldi. Biraq keıin telefon shalyp keshirim suradym. Biz barǵan soń «janashyr shaqyrtýshynyń» arbaýyna túskenimizdi túsinip, barmaq tistep, barynsha tynysh júrip elge qaıtýdyń jolyn qarastyryp-aq baqtyq. Qansha oılasaq ta, jolyn tappadyq. Osy 2019 jyly qańtar aıynda úlken qyzym bombanyń astynda qaldy,- dep kózderi jasqy tolǵan sherli kelinshek balalarynyń «beıshara» háline ózin kinálaı bastady.
Sırııadan oralǵan áıelderge elimizde barlyq jaǵdaı jasalýda. Mamandar barynsha jumys istep jatyr. Eń bastysy olar týǵan eline, týystaryna aman-esen oraldy. Baýyr eti balasynan aıyrlǵany árıne ókinshti. Biraq sol qaıǵy olardy jat dinniń jeteginde júrgenderin kórseti. Bir ǵana áıeldiń basyńdaǵy qasireti basqa qyz-kelinshekterge sabaq bolýy tıis.
Aısha KEŃESBAI
dintanýshy-jýrnalıst