KADEX-2018 ǵarysh tehnologııalary tájirıbelerimen almasýdyń alańyna aınalady - Erǵazy Nurǵalıev
Atalǵan aýqymdy sharaǵa daıyndyq barysy jaıynda biz «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ prezıdenti Erǵazy Nurǵalıevten surap bilgen edik.
- Erǵazy Meıirǵalıuly, «Qazaqstan ǵarysh saparynyń» «KADEX - 2018» kórmesine qatysýdaǵy basty ereksheligi nede bolmaq?
- «KADEX-2018» alǵash ret Qazaqstan Respýblıkasy Qorǵanys jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrliginiń qamqorlyǵymen ótpek. Soǵan sáıkes kórmeniń mindeti de keńeıe túsedi. «KADEX-2018» kórmesine kıberqaýipsizdik salasyndaǵy jetekshi konstrýktorlyq bıýrolar men ǵylymı-zertteý ınstıtýttary, otandyq jáne sheteldik qorǵanys ónerkásibi kesheni men ǵarysh salasynyń kásiporyndary qatysady.
Sońǵy 5 jyl boıy bizdiń komanııamyzdyń uıytqy bolýymen ári uıymdastyrýmen ótetin jyl saıynǵy «Qazaqstandaǵy ǵarysh kúni» halyqaralyq forýmy aǵymdaǵy jyly «KADEX - 2018» aıasynda ótkizilmek. «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ belsnedi qatysatyn bizdiń ǵarysh taqyrybyndaǵy pavılonymyz kórmeniń ortalyq suhbat alańdarynyń birine aınalady dep úmittenemiz.
«KADEX - 2018» kórmesi aıasynda ótetin «Qazaqstannyń ǵarysh kúni» forýmyna qatysý úshin Jerdi qashyqtan zondtaý málimetterin, olardy óńdeý qural-jabdyqtaryn jetkiýmen aınalysatyn álemdik kompanııalardyń ókilderi, sonymen qatar geoaqparattyq júıeler men JQZ málimetterin ázirleýshiler men paıdalanýshylar keletin bolady.
- Kórmede naqty ne usynasyzdar?
- «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ kórme alańynda kompanııanyń júzege asyrylǵan jáne keleshekte júzege asyrylatyn jobalary týraly aqparattar, jumys istep turǵan KazEOSat-1 jáne KazEOSat-2 jer serikteriniń maketteri usynylady. Sonymen qatar tehnologııalyq maqsattaǵy ǵarysh apparatynyń maketin alǵash ret kórsetpekpiz. 2018 jyldyń sońynda ushyrylýy josparlanǵan KazSTSat jer serigin qazaqstandyq mamandar jasaǵan. Qazaqstannyń Jerdi qashyqtan zondtaý ǵaryshtyq júıesiniń jáne joǵary dáldikti jer serigi navıgatsııasy júıesiniń ulttyq operatory sanalatyn bizdiń kompanııanyń mamandary jańa ǵaryshtyq tehnologııalarmen jumys isteý tájirıbelerimen bólisedi.
Forým qorytyndysynda «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ jańa seriktestermen yntymaqtastyq týraly memorandýmdarǵa qol qoıýdy josparlap otyrdy. «KADEX-2018» aıasyndaǵy bizdiń jumys kúnderimiz barysynda «Airbus Defence and Space» (Frantsııa) kompanııasymen KazEOSat-1, KazEOSat-2 jer serigi túsirgen sýretterdi halyqaralyq taratý týraly kelisimshart uzartylatyn bolady. Sonymen qatar Qazaqstan aýmaǵynda «ADS» sýretterin taratý týraly dıstrıbıýterlik jańa kelisim jasalady dep kútilýde.
- Erǵazy Meıirǵalıuly, taıaýda ǵana «Qazaqstan ǵarysh sapary» ulttyq kompanııasy qurylýynyń 13 jyldyǵy atalyp ótti. Búginde onyń atqarǵan isteriniń negizgi qorytyndysy qandaı?
- «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ-tyń negizgi mindeti - bul aldyńǵy qatarly ǵaryshtyq tehnologııalardy engizý. 2005 jyly kompanııa qurylǵan sátten bergi salystyrmaly túrde aıtqanda qysqa ǵana ýaqyttyń ishinde Jerdi qashyqtan zondtaý ǵaryshtyq júıesi jáne joǵary dáldikti jer serigi navıgatsııasynyń jerústi ınfraqurylymdaryn qurý boıynsha aýqymdy eki joba tabysty júzege asyryldy. 2014 jyly iske qosylǵan Jerdi qashyqtan zondtaýdyń eki apparaty da shtatty rejimde jumys istep tur. Máselen, bir táýliktiń ishinde KazEOSat-1 joǵary, metrlik keńistiktik jer serigi 220 myń sharshy shaqyrymǵa deıin ǵaryshtyq túsirilim jasaı alsa, KazEOSat-2 jer serigi ortasha eseppen 6,5 metrlik keńistiktegi Jer aýmaǵyn 1 mln sharshy shaqyrymǵa deıin túsiredi. Bizdiń jer serikterimiz iske qosylǵan sátten astap 2015 jyly Jerdiń 63 mln sharshy shaqyrymyn sýretke túsirdi. Tek 2017 jyly ǵana memlekettik organdarǵa elimizdiń 11,5 sharshy shaqyrym aýmaǵy túsirilgen 10 myńnan astam ǵaryshtyq sýretti usyndy. Atalǵan ǵaryshtyq sýretterdi sheteldik operatorlardyń tarıfimen satyp alar bolsaq, onda olardyń quny 30 mlrd teńgeden asyp jyǵylar edi. Jerdi qashyqtan zondtaýdyń otandyq júıesiniń arqasynda bul qarajat elde qalyp otyr.
Búginde «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ-pen ǵaryshtyq monıtorıng jáne ǵaryshtyq sýretterdi usyný qyzmeti boıynsha Qazaqstannyń 11 oblysymen 67 mln teńgege kelisimshart jasalǵan. Olar: Almaty, Aqmola, Soltústik Qazaqstan, Pavlodar, Aqtóbe, Qaraǵandy, Ońtústik Qazaqstan, Batys Qazaqstan, Shyǵys Qazaqstan, Atyraý jáne Mańǵystaý oblystary. Taıaý kúni ǵana Qostanaı oblysynyń ákimdigimen yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Sheteldik kelisimsharttar arasynda bizdiń strategııalyq seriktesimiz «Airbus Defence and Space» (Frantsııa) kompanııasynan bólek biz Belarýstyń «Geoaqparattyq júıeler» kásiporynymen qazaqstandyq jerdi qashyqtan zondtaý ǵaryshtyq júıesiniń ónimderi men qyzmetterin taratý týraly dıstrıbıýterlik kelisim jasastyq.
- Suhbatyńyzǵa rahmet!
