Izraıldegi soǵys: sherýshilerge tikeleı oq atýǵa ruqsat berile me
Izraıldiń 11-telearnasy taratqan derekke súıensek, polıtsııa men mınıstrliktiń ótinishi «Ora komıssııasynyń» «Atys patronymen atý – kópshilikti taratýdyń quraly emes» dep uıǵarýynan keıin 20 jyl ótken soń usynys retinde joldanǵan. Komıssııa 2000 jyldyń qazan aıyndaǵy tártipsizdikter kezinde quqyq qorǵaýshylar Izraıldegi 13 arab azamatyn atyp óltirgen oqıǵany tergedi. Endi olar bul tujyrymdardy qaıta qaraǵysy keledi.
Keıingi kezde polıtsııa men Ulttyq qaýipsizdik mınıstrligi arasynda «Qabyrǵa kúzeti» operatsııasynan sabaq alý kerektigi týraly jıi pikirtalas boldy. Atap aıtqanda, qaýipsizdik kúshteri Izraıldiń ońtústiginde nemese soltústiginde áskerı operatsııa bastalyp otyrǵanyn jaqsy biledi. Al ızraıldik arabtar TsAHAL kúshteriniń qozǵalysy úshin joldardy jaýyp tastaıtynynan qorqady.
11-telearna jýrnalısteriniń habarlaýynsha, bul máselemen Ulttyq ulannyń komıssııasy da aınalysqan. Olar tótenshe jaǵdaı kezinde áskerılerdiń qozǵalysy úshin tek joldardy jabatyndarǵa ǵana emes, kez kelgen búlikshilerge oq atý nusqaýlyǵyn jeńildetýdi usyndy.
Búginde sherýlerdi taratý úshin ólimge ákelmeıtin sharalar ǵana qoldanylady. Polıtseılerge atys týraly jalpy nusqaýlardyń bóligi retinde ómirge qaýip tóngen jaǵdaıda ǵana oq-dári atýǵa ruqsat etiledi.
Polıtsııa men Ulttyq Qaýipsizdik mınıstrligi TsAHAL kolonnalarynyń ótýi úshin joldardy jabýdy «soǵys kezinde jaýǵa kómektesý» dep túsindirip, bul jaǵdaıda tipti ómirge qaýip tónbeıtin kezde de sherýshilerge qaraı tikeleı oq atýǵa ruqsat etpek.
Mundaı sharany qoldaný krıterııleri áli naqtylanǵan joq. Másele mynada: sherýshilerge tikeleı oq jaýdyrýǵa tek jarııalanǵan soǵys kezinde ǵana ruqsat etile me? Qarýdy tártipsizdikti baqylaýdyń qaı satysynda qoldaný kerek? Buǵan deıin qandaı sharalar qabyldanylýy tıis? Buǵan ázirge mardymdy jaýap joq.