Izraıl Irannyń Araktaǵy ıadrolyq reaktoryna shabýyl jasady

ASTANA. KAZINFORM - Izraıl áskerı-áýe kúshteri Irannyń ıadrolyq baǵdarlamasyndaǵy negizgi nysan sanalatyn Araktaǵy aýyr sý reaktoryna áýeden soqqy berdi, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.

Iran aqparat quraldarynyń habarlaýynsha, shabýyl buryn «Arak reaktory» dep atalǵan zertteý kesheni ornalasqan Markazı provıntsııasynyń Hondab aýdanyna jasalǵan.

ISNA agenttiginiń habarlaýynsha, nysan qyzmetkerleri shabýyldan buryn evakýatsııalanǵan jáne radıatsııa alý qaýpi joq.

Izraıl qorǵanys kúshteri áýe shabýylyn rastap, plýtonıı óndirisine qatysatyn, reaktordy oqshaýlaıtyn kemeniń quramdas bóligi nysanaǵa alynǵanyn aıtty. Sondaı-aq áskerılerdiń habarlaýynsha, Natanzadaǵy «ıadrolyq qarýdy ázirleý ortalyǵy» atalyp ketken nysan men ballıstıkalyq zymyrandarǵa arnalǵan bólshekterdi óndiretin kásiporynǵa soqqy jasaldy.

Shabýyldan birneshe saǵat buryn Izraıl áskerıleri Arak pen Hondab turǵyndaryna eskertý jasap, olardy tez arada úılerin tastap ketýge shaqyrdy. Izraıl bul aımaqta Irannyń mańyzdy áskerı ınfraqurylymy bar ekenin aıtady.

Qurylysy 2000 jyldardyń basynda bastalǵan IR-40 reaktory MAGATE, AQSh jáne EO arasynda birneshe ret alańdaýshylyq týdyrdy. Ol paıdalanatyn aýyr sý ıadrolyq qarýǵa jaramdy plýtonıı shyǵarady.

2015 jylǵy ıadrolyq kelisim aıasynda Iran reaktordy beıbit maqsatta qaıta josparlap, plýtonıı óndirý isin kólemin qysqartýǵa mindetteme aldy. Alaıda 2018 jyly AQSh kelisimnen shyqqannan keıin Tegeran óziniń burynǵy ıadrolyq ázirlemeleriniń keıbirine qaıta oralatynyn jarııalady. Sońǵy aqparatqa sáıkes, Iran bıligi MAGATE-ge reaktordy kelesi jyly iske qosý nıeti týraly habarlaǵan.

Atom energııasy jónindegi halyqaralyq agenttik (MAGATE) Araktaǵy reaktordyń zaqymdalǵanyn rastady, al uıymda aýyr sý óndiretin zaýyttyń zaqymdanýy týraly aqparat joq.

MAGATE reaktordyń jumys istemeıtinin jáne quramynda ıadrolyq materıaldardyń joqtyǵyn, sondyqtan radıologııalyq zardaptardyń bolmaǵanyn habarlady.

MAGATE buǵan deıin de Izraıldi ıadrolyq nysandarǵa soqqy berýden bas tartýǵa shaqyryp, ózi tekseretin nysandardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń mańyzdylyǵyn atap ótken.

Beısenbige qaraǵan túni taraptar arasyndaǵy soqqylar kezinde Tegeran, Karadj, Ierýsalım jáne Tel-Avıvte de jarylystar boldy. Irannyń zymyran shabýyly saldarynan Izraılde kem degende tórt nysan zaqymdandy.

Budan buryn MAGATE-niń bas dırektory Rafael Grossı Irannyń júıeli túrde ıadrolyq qarý jasap jatqanyna eshqandaı dálel joq dep málimdegen.

Osyǵan deıin Irannyń ballıstıkalyq zymyrany Izraıl aýrýhanasyna túskeni týraly jazdyq.