Ystanbulda muǵalimder emdeý úshin ertegi oqıdy – sheteldegi qazaq baspasózi
Kazinform HAA sheteldegi qazaq tilinde taraıtyn aqparat kózderine aptalyq sholýyn usynady

Qazaqstan delegatsııasy Uzbekistan GTL JShS zaýytynyń jumysymen tanysty – ÓzA
Qazaqstannyń «KMG Petrochem» JShS delegatsııasy Uzbekistan GTL JShS zaýytynyń jumysymen tanysty. Іssapar aıasynda delegatsııa ózbek tarapymen sıntetıkalyq otyn óndirý salasyndaǵy ozyq tájirıbe almasý, yntymaqtastyqtyń bolashaǵyn zerdeleý jáne alda júzege asyrylýy múmkin jobalar boıynsha kelissózder júrgizdi. Bul týraly osy aptada «ÓzA» aqparat agenttigi habarlady.

Aıta keteıik, Uzbekistan GTL zaýyty – Ózbekstandaǵy eń iri ári zamanaýı sıntetıkalyq otyn óndiretin kásiporyndardyń biri.
Qashqadarııa oblysynda ornalasqan bul kásiporynnyń jobalyq quny shamamen 3,6 mıllıard AQSh dollaryn quraıdy. Zaýyt jylyna 1,5 mıllıon tonnadan astam sıntetıkalyq dızel otyny, avıakerosın, nafta jáne suıytylǵan gaz óndirýge qaýqarly.
Kásiporyn Ońtústik Afrıkada jasalǵan ozyq GTL (Gas-to-Liquids – gazdan suıyq ónim alý) tehnologııasy negizinde tabıǵı gazdy qaıta óńdep, halyqaralyq standarttarǵa tolyq saı keletin ónim shyǵarady. Sonymen qatar zaýytta óndiristiń tıimdiligin arttyrý, ekologııalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jáne resýrstardy únemdeýge aıryqsha kóńil bólinedi.
Shyńjań naryǵyna Ortalyq Azııa ónimderiniń qoljetimdiligin keńeıtpek – «Halyq gazeti»
Jaqynda Úrimji kedeni jarııalaǵan 18 sharada qujatta kórsetilgendeı, Soltústik-Batys Qytaıdaǵy Shyńjań-Uıǵyr avtonomııalyq regıony óz naryǵyna Ortalyq Azııa elderinen keletin joǵary sapaly taýarlar qoljetimdiligin keńeıtedi, dep jazady «Halyq gazeti».
Atalǵan BAQ-tyń dereginshe, jańa sharalarǵa sáıkes, keden organdary sondaı-aq QHR Bas keden basqarmasy ákelýge ruqsat bergen aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń tizimine Ortalyq Azııa elderiniń joǵary sapaly aýyl sharýashylyǵy ónimderin kóbirek engizýdi jedeldetetin bolady. Sondaı-aq Ortalyq Azııadan jáne kórshiles elderden joǵary sapaly azyq-túlik taýarlaryn ákelý kózderin ártaraptandyrýǵa, olardyń assortımentin keńeıtýge járdemdesýge kúsh salynady.
Sonymen qatar odan bólek, Úrimji kedeni Ortalyq Azııa elderimen ınspektsııalyq jáne karantındik qaýipsizdik salasyndaǵy tehnıkalyq yntymaqtastyq pen almasýdy nyǵaıtady, osylaısha joǵary sapaly damý men joǵary deńgeıdegi ashyqtyqty ilgeriletýge kúshti qoldaý kórsetpek.
Sondaı-aq osy aptada qytaılyq «Halyq gazeti» qazaqstandyq «Sputnik» basylymyna silteme jasap «Qazaqstandyq ǵalymdar Qytaı mamandarymen birlese alǵashqy otandyq chıp jasady» degen taqyryptaǵy aqparat jarııalady.

Keltirilgen málimetterge súıensek, QR Astana qalasynda zamanaýı tehnologııalarda qoldanylatyn alǵashqy otandyq chıp tanystyryldy.
Habarlamada aıtylýynsha, bul chıpti qazaqstandyq ǵalymdar Qytaı mamandarymen birlese jasap shyqty. ıAǵnı, ónim – Qytaı ýnıversıtetterimen áriptestik sheńberinde qabyldanǵan «Bir stýdent – bir chıp» baǵdarlamasynyń jemisi.
Ǵalym Nursultan Qabylqastyń málimetinshe, chıpti jasaýǵa 6 aıdaı ýaqyt ketken. Jobasy, dızaıny syzylǵan. Sonyń jartysy, 3 aıy ázirleýge ketse, qalǵan 3 aıy verıfıkatsııaǵa, fýnktsıonaldy testileýge jumsalǵan.
– Joba avtorlary chıp Qazaqstannyń jahandyq jartylaı ótkizgishter ındýstrııasyna enýine jol ashyp, joǵary tehnologııalyq salalardy damytýǵa tyń múmkindikter beretinine senimdi, - dep túıindeledi.
Irannyń EYU-ǵa múshe eldermen saýdasy 27,6 mıllıard dollarǵa deıin ósti – Parstoday
Iran Islam Respýblıkasynyń Ekonomıkalyq Yntymaqtastyq Uıymyna (EYU) múshe eldermen saýda-sattyq kólemi hıjra boıynsha 1403 jyly(2024 jyly) 36 mıllıon 235 myń tonnaǵa, al valıýta aınalymy boıynsha 27 mıllıard 626 mıllıon dollarǵa jetti.
ParsToday aqparat agenttiginiń IRNA-ǵa silteme jasap habarlaýynsha, Iran kedeni sársenbi kúni Irannyń EYU-ǵa múshe eldermen 1403 jylǵy jalpy saýdasynyń 8 mıllıon 227 myń tonnasy 13 mıllıard 543 mıllıon dollarǵa ımportqa, 28 mıllıon 8 myń tonnasy 14 mıllıard 83 mıllıon dollarǵa eksportqa bólingenin habarlady.

Osy esep boıynsha Irannyń 1403 jyly EYU-ǵa múshe elderge munaıdan basqa eksporty salmaq jaǵynan 38,7 paıyzǵa, qundyq jaǵynan 37,5 paıyzǵa ósti.
Aıta ketý kerek, sondaı-aq osy kezeńde Irannan EYU-ǵa múshe elderge munaıdan basqa eksporttyń eń úlken kólemi Túrkııaǵa, bul 6 mıllıard 889 mıllıon dollar, Pákistanǵa 2 mıllıard 423 mıllıon dollarǵa, Aýǵanstanǵa 2 mıllıard 414 mıllıon dollarǵa, Ázerbaıjanǵa 681 mıllıon dollarǵa, Túrkimenstanǵa 572 mıllıon dollarǵa teń taýar eksporttaldy.
Ystanbulda muǵalimder emdeý úshin ertegi oqıdy – TRT
Túrkııanyń «Ertegi mektebi» bastamasy arqyly muǵalimder aýrýhana palatalarynda ertegi oqyp, mýzyka jáne qııalmen jas patsıentter men olardyń otbasylaryna qoldaý kórsetedi.
«Stambýl ertegi mektebi» jobasy aıasynda muǵalimder aýrýhanada em alyp jatqan balalarǵa ertegi aıtyp, «Erte, erte, ertede» dep bastalatyn áńgimeler arqyly jas patsıentterdiń ómirge degen qushtarlyǵyn qaıta oıatýda. Bul týraly osy aptada Túrkııa Radıo Televızııa portaly habarlady.
Atalǵan BAQ-tyń keltirgen málimetterine súıensek, Stambýl qalalyq bilim basqarmasy júzege asyryp jatqan bul joba ertegi sheberhanalaryn qurýdy qamtıdy. Jobanyń mańyzdy bir bóligi uzaq merzimdi em qabyldap jatqan balalarǵa arnalǵan.
«Aýrýhanada ertegi bar» uranymen ertegi mektebiniń muǵalimderi aýrýhanalarǵa baryp, «Masalhana» (Ertegi úıi) sessııalaryn ótkizedi, onda olar jas patsıenttermen baılanys ornatady.
Aıta ketý kerek, balalardyń densaýlyq jaǵdaıyna baılanysty muǵalimder ertegilerdi aýrýhana synyptarynda nemese palatada tósek janynda aıtyp beredi. Bul áńgimeler balalarǵa bolashaqqa úmitpen qaraýǵa kómektesedi.
Sóıtip, muǵalimder ári bilimge, ári emdelýge qoldaý kórsetedi.
Al aýrýhanada jatqan balalar men ata-analar bul jobaǵa alǵysyn bildirgen.
Sondaı-aq osy aptada «TRT»-da «Túrkııa – álemdegi eń myqty ekologııalyq taza týrıstik baǵyttardyń biri» degen taqyryptaǵy aqparat jaryq kórgen bolatyn.

Túrkııalyq basylymnyń málimetinshe, Ulybrıtanııada shyǵatyn «Wanderlust» jýrnaly «Saıahattyń jasyl tiziminde» ıÝNESKO-nyń Dúnıejúzilik mura tizimine engen Nemrýt taýy men 2025 jylǵa arnalǵan Túrkııanyń turaqty týrızmdegi kóshbasshylyǵyn atap kórsetken.
Álem boıynsha mıllıondaǵan oqyrmany bar «Wanderlust» jýrnalynyń bedeldi «Saıahattyń jasyl tizimi 2025» shyǵarylymynda Túrkııa álemdegi eń ekologııalyq taza týrıstik baǵyttardyń biri ekeni jarııalanǵan.
«TRT»-nyń dereginshe, Ulybrıtanııanyń eń kóne jáne eń qurmetti táýelsiz týrıstik jýrnalyn týrıster men jahandyq týrızm mamandary muqııat qadaǵalaıdy. «Wanderlust» - qorshaǵan ortaǵa jaýapty baǵyttar boıynsha jetekshi organ.
Jýrnaldyń Túrkııaǵa arnalǵan maqalasynda eldiń turaqty týrızmdegi kóshbasshylyǵy jáne ıÝNESKO-nyń Dúnıejúzilik muralar tizimine engen Nemrýt taýy kórnekti oryn retinde atap ótilgen.