Іshektiń qabyný aýrýlary qaýipti asqynýlardy týdyrýy múmkin – dáriger
«Oıyq jaraly kolıt toq ishek pen tik ishektiń betindegi qabyný men oıyq jaralardy qamtıdy. Kron aýrýy as qorytý joldarynyń eń tereń qabattaryn zaqymdaıtyn as qorytý joldarynyń shyryshty qabatynyń kez kelgen bóliginiń qabynýymen sıpattalady. Oıyq jaraly kolıt jáne Kron aýrýyna shaldyqqan patsıentter dıareıaǵa, rektaldy qan ketýge, ishtiń aýrýyna, tez sharshaý men dene salmaǵyn joǵaltýyna shaǵymdanady. Sımptomdar jeńilden aýyr jaǵdaıǵa deıin almasyp otyrady, sondyqtan dıagnozdy naqtylaý maqsatynda der kezinde gastroenterologqa qaralǵan mańyzdy»,- deıdi dáriger.
Jámılá Qaıbýllaevanyń sózinshe, ishektiń qabyný aýrýlarynyń naqty sebebi belgisiz. Dıeta men stress syrqatty órshitýi yqtımal, biraq ishektiń qabyný aýrýlarynyń sebebi bola almaıdy.
Syrqattyń týyndaýyna áser etýi múmkin sebepterdiń biri – ımmýndyq júıe jumysynyń buzylýy, mysaly: dıareıa, sharshaý, ishtiń aýrýy jáne spazmdar, úlken dárette qan men shyryshtyń bolýy, tábettiń tómendeýi, salmaqty esh sebepsiz joǵaltý.
«Eger siz ishekti bosatý protsesinde turaqty ózgeristerdi sezinseńiz: qan aralas suıyq dárettiń jıi bolýy nemese ishtiń qatty aýyrýy jáne taǵy basqa jaǵdaıda mamanǵa qaralyńyz. Іshektiń qabyný aýrýlary, ádette ólimge ákelmese de, keı jaǵdaılarda adamnyń ómirine qaýip tóndirýi múmkin» - deıdi gastroenterolog dáriger, Kardıologııa jáne ishki aýrýlar ǴZI kafedra dotsenti Jámılá Qaıbýllaeva.
Onyń aıtýynsha, durys terapııa bolmaǵan jaǵdaıda nemese aýrý aǵymynyń órshýine baılanysty aýrý mynadaı asqynýlarǵa ákelýi múmkin:
- toq ishek obyrynyń bolý qaýpi artady.
- bastapqy berishtendirýshi holangıtte qabyný ót joldarynyń tyrtyqtaryn týdyrady, bul rette olardy taryltady jáne birtindep baýyrdy zaqymdaıdy.
- Kron aýrýy ishek qabyrǵalarynyń búkil qalyńdyǵyn zaqymdaıdy. Іshektiń bólikteri qalyńdap, taryla bastaıdy, bul as qorytý quramynyń aǵynyn tejeýi múmkin.
- dıareıa, ishtiń aýyrýy men spazmdar tamaqtanýdy nasharlatady nemese ishektiń qorektik zattardy jetkilikti sińirýin qıyndatady. Temir nemese V12 dárýmeniniń az bolýynan anemııa da jıi órshıdi.
- anýs aýmaǵynyń mańaıynda nemese aınalasynda jylankózder meılinshe taralady. Ol ınfektsııaǵa ushyrap, abstsess túzýi múmkin.
- oıyq jaraly kolıt toq ishektiń jyldam keńeıip jáne isinýine ákelýi yqtımal.
- dıareıanyń shamadan tys bolýy sýsyzdanýǵa ákelýi múmkin. Іshektiń qabyný aýrýlarynyń asqynýy kezinde artrıt, teriniń zaqymdanýy men kózdiń qabynýymen (ýveıt) qosa, belgili bir buzylystarǵa ákep soǵady.
- keı dáriler, kortıkosteroıdtar osteoporozdyń, qan qysymynyń joǵary bolýy jáne basqa da kúı-jaılardyń bolý qaýpimen baılanysty bolýy múmkin.
«Qandaı taǵam ónimderi men sýsyndar sımptomdy nasharlata alatyndyǵyn bilińiz. Ásirese bul asqyný kezinde ózekti. Problemalar týdyratyn taǵamdardan bas tartý sımptomdardy azaıtýǵa kómektesedi. Ózińizdiń iship-jeıtin taǵamdaryńyzdy baqylańyz, ár taǵamnan qandaı sezim bolady jáne bul taǵamdy ratsıonnan alyp tastaýdyń kómegi bar ma ekendigin anyqtańyz. Eger sımptomdar azaıatyn bolsa, bul sizge qabyldaýǵa bolmaıtyn taǵamdy tapqandyǵyńyzdy bildiredi.
Sımptomdardy órshitetin asa keń taralǵan taǵamdardyń keıbiri: kómirsýlar, sút ónimderi, joǵary jáne tómen talshyqtan turatyn taǵamdar. Sút ónimderi sımptomdardy nasharlatyp, dıareıa týdyrady, ishti aýyrtyp, gaz shyǵartýy múmkin. Joǵary talshyqty taǵamdar dıareıany, ishtiń aýrýyn órshitip jáne sımptomdardy nasharlatýy yqtımal. Dárigerden aldyn ala keńes almaı, quramynda joǵary talshyǵy bar dıetaǵa aýyspańyz»,- dep keńes berdi spıker.
Sonymen qatar, ol ishektiń durys jumys isteýi úshin suıyqtyq qajet ekenin tilge tıek etti. Sýsyzdaný kezinde sımptomdar órshýi múmkin. Alkogoldik ishimdikter men kofeıni bar sýsyndardy paıdanýdan bas tartqan jón.