Irannyń jarylys bolǵan portynyń Qazaqstan úshin mańyzy qandaı
ASTANA. KAZINFORM - Irannyń ońtústigindegi Bender-Abbas qalasy mańyndaǵy Shahıd Radjaı portynda jarylys bolyp, 4 adam qaza tapty, 500-den astam adam jaraqat aldy, dep habarlaıdy IRNA.
Jarylys senbi kúni boldy, shuǵyl qyzmet ókilderi 561 adamnyń zardap shekkenin aıtyp otyr.
Óńirlik ákimshilik ókili Fateme Mohadjeranı jarylystyń naqty sebebi ázirge belgisiz, órt tolyq sóndirilmeıinshe ony anyqtaý qıyn ekenin málimdedi. Alaıda ol jarylysqa hımııalyq zattar salynǵan, portta turǵan konteınerler sebep bolýy múmkin ekenin málim etti.
Iran prezıdenti Masýd Pezeshkıan jarylystan zardap shekkenderge shyn júrekten jany ashıtynyn aıtyp, olarmen birge ekenin bildirdi.
H áleýmettik jelisinde jarııalanǵan habarlamada prezıdent jarylystyń sebep-saldaryn búge-shigesine deıin tekserýdi tapsyrǵanyn jazdy. Sondaı-aq ol oqıǵany tyńǵylyqty tergep, zardap shekkenderge kómek kórsetý jumystaryn úılestirý úshin jarylys bolǵan jerge ishki ister mınıstrin jibergenin aıtqan.
Oqıǵa bolǵan jerde Qyzyl Jarty aı uıymynyń shuǵyl toby jumys istep jatyr. Jarylystyń sebebi áli anyqtalmaǵan, áli tergeý júrip jatyr.
Qazaqstan úshin bul port qanshalyqty mańyzdy ?
Shahıd Radjaı porty eldegi barlyq júkterdiń 85% óńdeıtin Irannyń strategııalyq nysandarynyń biri. Ol Úndistan, Iran, Reseı men Eýropany jalǵaıtyn «Soltústik-Ońtústik» (INSTC) Halyqaralyq kólik dálizi, sondaı-aq Qazaqstan-Túrikmenstan-Iran temirjol dálizi (KTI) sııaqty Ortalyq Azııadan Parsy shyǵanaǵyna júkterdiń tranzıtin qamtamasyz etetin halyqaralyq deńgeıdegi kólik dálizi retinde mańyzdy ról atqarady.
2024 jyldyń maýsym aıynda Qazaqstannyń Úkimet basshysynyń orynbasary Serik Jumanǵarın Irannyń keme jasaýshy Golden Line kompanııasynyń negizin qalaýshy jáne prezıdenti Alı Akbar Ehsanımen kezdesti. Kezdesý barysynda qazaqstandyq termınaldy salý úshin Bender-Abbas portynan 30 gektar jer bólý jónindegi usynys talqylandy. Golden Line Ortalyq Azııadan Parsy shyǵanaǵyna baǵytty damytýǵa jáne ol úshin jobaǵa ınvestıtsııa salýǵa daıyn ekenin jetkizgen bolatyn.
2022 jyldyń qarashasynda Iran tarapy qazaqstandyq astyqty tasýǵa qajet qurǵaq termınal salý úshin Bender-Abbas portynan 15 ga jer berýge kelisti. Endi port ákimshiligi men qazaqstandyq bıznes ókilderiniń qatysýymen astyq saqtaıtyn qoımalardyń múmkindigin zerdeleý men qandaı kólemde astyq tasýǵa bolatynyn bilý úshin birlesken jumys tobyn qurý josparlanyp otyrǵan.
2024 jyldyń qarashasynda Irannyń Qazaqstandaǵy elshisi Bender-Abbastaǵy qazaqstandyq termınaldyń qurylysynyń tejelýine alańdaýshylyq bildirdi. BAQ ókilderimen kezdesý barysynda elshi atalǵan jobanyń ázirge alǵa jyljymaı jatqanyn málimdedi.