Iran sanktsııaǵa jaýap retinde MAGATE-men yntymaqtastyqty toqtatady
ASTANA. KAZINFORM – Irannyń Ulttyq qaýipsizdik joǵary keńesi Eýropa elderiniń BUU-nyń Tegeranǵa qatysty sanktsııalaryn qaıtarý nıetine qatysty jaýap retinde MAGATE-men yntymaqtastyqty toqtatatynyn málimdedi, dep habarlaıdy Anadolu.
Málimdemege sáıkes, Ulttyq qaýipsizdik joǵary keńesi Masýd Pezeshkıannyń basshylyǵymen óńirdegi jaǵdaı men Izraıldiń óńirdegi áreketterin talqylady. Basqosýda sondaı-aq 2015 jylǵy kelisimniń qatysýshylary – Ulybrıtanııa, Frantsııa men Germanııanyń BUU-nyń Tegeranǵa qatysty sanktsııalaryn qaıtarýǵa tyrysý máselesi de talqylandy. Iran tarapy bul rette Tegeranyń saıasaty óńirdegi beıbitshilik pen turaqtylyqty qamtamasyz etý úshin barynsha yntymaqtasý bolyp tabylatynyn jetkizdi.
AQSh pen Izraıl tarapynan bolǵan shabýyldardan soń toqtatylǵan tekserý jumystaryn jańǵyrtýdy kózdeıtin 9 qyrkúıekte MAGATE-men jasalǵan kelisimge silteme jasaı otyryp, Irannyń problemany sheshý úshin agenttikpen yntymaqtastyqta jumys isteýine qaramastan Eýropa elderiniń áreketi MAGATE-men yntymaqtastyqty toqatýǵa májbúrleıtini aıtyldy.
BUU-nyń Iranǵa qarsy sanktsııasyn engizetin «snepbek tetigi»
Ulybrıtanııa, Frantsııa jáne Germanııa 28 tamyzda 2015 jylǵy ıadrolyq kelisimde kózdelgen «snepbek» (snapback) tetigin iske qosý týraly sheshim qabyldady. Bul mehanızm AQSh-tyń birjaqty túrde kelisimnen shyqqanynan keıin qoldanylmaǵan edi. «Snepbek» Iran kelisimdi buzǵan jaǵdaıda BUU sanktsııalaryn qaıta engizýge múmkindik beredi.
Bul rásim iske qosylǵannan keıin 30 kúndik merzim belgilenedi. Onyń aıaqtalýymen qarý-jaraq jetkizýge embargo, ballıstıkalyq zymyrandarǵa qatysty shekteýler jáne aktıvterdi buǵattaý sharalary qaıta kúshine enýi múmkin.
Iran syrtqy ister mınıstri Abbas Erakchı Eýropa elderiniń bul qadamǵa quqyqtyq negiz joq ekenin málimdedi. Onyń aıtýynsha, olar kelisimniń sharttaryn ózderi buzyp, qatysýshy mártebesinen aıyrylǵan.
Izraıl men AQSh-tyń soqqylarynan keıin Iran ınspektsııalardy toqtatqan edi. Degenmen ótken aptada Tegeran MAGATE-men yntymaqtastyqty qaıta bastaý týraly kelisimge qol qoıdy. Bul qadam Eýropa tarapynan oń baǵalanǵanymen, jetkiliksiz dep sanaldy.
BUU Qaýipsizdik Keńesiniń 2231 qararyna sáıkes, «snepbek» protsedýrasy barysynda Iranǵa sanktsııalardy qalpyna keltirmeý jónindegi qarar jobasy 19 qyrkúıektegi daýys berýde qabyldanbaı qaldy.
Eger sońǵy sátte jańa sheshim qabyldanbasa nemese merzim uzartylmasa, «snepbek» protsesi 28 qyrkúıek kúni tún jarymynda aıaqtalyp, Iranǵa qarsy BUU sanktsııalary avtomatty túrde qaıta kúshine enedi.
Osyǵan deıin Qaýipsizdik keńesi BUU-nyń Iranǵa qarsy barlyq sanktsııalaryn qalpyna keltirýge daýys bergeni týraly jazdyq.