Iran AQSh-tan soǵys shyǵyny úshin ótemaqy talap etip otyr
ASTANA. KAZINFORM – Abbas Araqchı Amerıkanyń arnaıy ókilimen habarlama almasqanyn rastap, dıalogty qaıta bastaýdyń jańa sharttaryn atady, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
Tegeran kelissózderge qaıta oralý sharty retinde Amerıka men Izraıldiń Irannyń ıadrolyq nysandaryna jasaǵan soqqylarynan kelgen shyǵyndy óteýdi talap etti. Bul týraly Iran Syrtqy ister mınıstri Abbas Araqchı málimdedi. Ol sóz arasynda Amerıkanyń arnaıy ókili Stıv Vıtkoffpen habarlama almasqanyn atap ótti.
Araqchıdiń aıtýynsha, konsýltatsııalardyń jańa kezeńi bastalǵanǵa deıin Vashıngton ótken kelissózder kezinde Iran nysandaryna jasalǵan shabýyldardy túsindirip, mundaı jaǵdaıdyń qaıtalanbaýyn qamtamasyz etip, keltirilgen shyǵyndy óteýi kerek.
– Olar kelissózder arasynda nelikten bizge shabýyl jasaǵanyn túsindirip, mundaı jaǵdaı qaıtalanbaıtynyna kepildik berýi kerek. Sonymen qatar keltirgen shyǵyndy óteýi tıis, - dedi Iran dıplomatııasynyń basshysy.
Araqchı qatal sharttarǵa qaramastan kelissózderge jol ashyq ekenin atap ótti.
– Jol tar, biraq jabyq emes. Men basshylyqty eger biz kelissózder júrgizetin bolsaq, ekinshi tarap shynymen de ózara tıimdi kelisimge daıyn ekenine sendirýim kerek, - dedi ol.
Abbas Araqchı maýsym aıynda 12 kúndik qaqtyǵys kezinde Isfahan mańyndaǵy jańa baıytý zaýytyna shabýyl jasalǵanyn rastady. Bul – Irannyń osy nysanǵa jasalǵan shabýyldy alǵash ret resmı moıyndaýy.
Keıinirek Amerıka Qurama Shtattarynyń qoldaýyna ıe bolǵan Izraıldiń áskerı naýqany Iran bıliginiń málimetinshe, áýe qorǵanysynyń negizgi nysandaryn qıratyp, kem degende 13 ırandyq ıadrolyq ǵalymdy óltirip, 1 000-nan astam adamdy ajal qushtyrdy. Buǵan jaýap retinde Tegeran Izraılge jappaı soqqy berip, Izraıl málimetteri boıynsha 29 adamnyń ómirin qıdy.
Atysty toqtatý týraly kelisim jarııalanǵanǵa deıin eki kún buryn AQSh ýran baıytý boıynsha negizgi nysandar – Fordo men Natantsqa, sondaı-aq Isfahandaǵy qondyrǵylarǵa soqqy berdi.
Araqchıdiń aıtýynsha, Iran shyǵynǵa qaramastan, tehnologııa men personalyn saqtap qaldy.
– Ǵımarattardy qalpyna keltirýge bolady. Kólikterdi aýystyryńyz. Bizde qajettiniń bári bar, - dep atap ótti dıplomat.
Mınıstr óz kezeginde Tegeran ýrandy baıytý quqyǵyn saqtaýdan bas tartpaıtynyn aıtyp, baıytýsyz «mámilege qol jetkizý múmkin emes» ekenin jetkizdi.
Ol sondaı-aq soǵystan keıin agenttikpen yntymaqtastyq toqtatylǵanyna qaramastan, tamyz aıynda MAGATE-men ózara is-qımyldyń jańa modeli boıynsha kelissózder júrgizýge daıyn ekenin rastady. Sonymen birge Abbas Araqchı Eýropa elderine sanktsııalardy qalpyna keltirý úshin «snapback» mehanızmin iske qosý áreketinen saqtandy.