Irak halqynyń sany 46 mıllıonǵa jetti

ASTANA. KAZINFORM —  Iraktyń josparlaý mınıstrligi dúısenbide jalpy sanaqtyń negizgi nátıjelerin jarııalady, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.

Resmı málimdemege sáıkes, el halqynyń sany 46 mıllıon 118 myń adamǵa jetti.

Nátıjelerdi jarııalaýǵa arnalǵan baspasóz máslıhatynda Iraktyń josparlaý mınıstri Mohammed Tamım sanaq «úkimettiń eldegi jaǵdaıdy jaqsartýǵa degen jigerligin kórsetedi» dep málimdedi.

2024 jylǵy sanaqtyń sońǵy derekteri halyq sanynyń 1 mıllıonnan astam adamǵa óskenin kórsetedi. Bul rette 2024 jyldyń qarashasynda halyq sanyna aldyn ala baǵalaý júrgizilgende kórsetkishter 45,407 mıllıon shamasynda bolǵan edi.

Buǵan deıingi jalpy halyq sanaǵy 1957 jyly bolǵan, sol kezde Irakta halyq sany 6,5 mıllıon adam bolǵan. Osylaısha, sol kezeńnen beri Irak halqynyń sany 39 mıllıonnan astam adamǵa kóbeıdi.

Beıresmı esepteýler boıynsha 2009 jyly halyq sany 31,6 mln adamdy quraǵan.

Irak bıligi halyq sanaǵyn mańyzdy kezeń dep atady jáne ol bolashaqta resýrstardy josparlaý men bólý úshin mańyzdy derekter beretinin málim etti.

Irak úkimeti ondaǵan jylǵa jalǵasqan soǵys pen turaqsyzdyqtan keıin qol jetkizgen qaýipsizdik jetistikterin nyǵaıtýǵa tyrysady jáne aımaqtyq kúızelis kezeńinde ekonomıkany damytýǵa tyrysady.

Sanaq jalpy Irak pen eldiń soltústigindegi jartylaı avtonomııalyq aımaq Irak Kúrdistanyndaǵy ekonomıkalyq, bilim berý jáne turǵyn úı jaǵdaılary týraly egjeı-tegjeıli aqparat beredi.

Irakta qala jáne aýyl turǵyndary qansha?

Federaldyq Irakta halyqtyń shamamen 70,17%-y qalalyq jerlerde turady, al Kúrdistannyń qalalyq aýdandary kúrd halqynyń 84,57% quraıdy. Kúrd aımaǵynda jumyspen qamtý deńgeıi joǵary ekeni baıqalady: halyqtyń 46%-y ekonomıkalyq turǵyda belsendi, al federaldy aýdandarda bul kórsetkish 41,6% shamasynda boldy.

Bastaýysh mektepke qabyldaý Irakta 88% bolsa, al kúrd aýdandarynda 93% tóńireginde.

Genderlik araqatynas 100 áıelge shaqqanda 101 er adamdy quraıdy, bul álemdik ortasha kórsetkishke jaqyn.

Jas shamasy 

Sanaq boıynsha halyqtyń 11,16%-yn bes jasqa deıingi balalar, 24,74%-yn 5-14 jas aralyǵyndaǵy balalar quraıdy.

15 pen 64 jas aralyǵyndaǵy halyqtyń 60,44%-y eńbekke qabiletti. Egde jastaǵy adamdar (65+ jas) — 3,66%.

Sonymen qatar esepte Iraktaǵy saýatsyzdyq deńgeıi 15,31% ekeni, al Kúrdistannyń aımaqtyq Úkimetinde ol sál joǵarylap, 16,23% quraıtyny kórsetilgen.

Elde nekege turýdyń ortasha jasy 22,24 jasty quraıdy. Erler orta eseppen 24,06 jasta, al áıelder 20,7 jasta shańyraq kóteredi. Erli-zaıyptylardyń ortasha jasy erler úshin 23 jas, áıelder úshin 20 jas.

Ekonomıkalyq belsendilik

Ekonomıkalyq turǵyda belsendi halyq (15 jas jáne odan joǵary): Irakta — 41,61%, Kúrdistanda — 46,06%.

Memlekettik sektordaǵy jumyspen qamtý: jumys kúshiniń 38,25%-y — Irakta, 37,18%-y — Kúrdistanda.

Ótken jyly qarashadaǵy halyq sanaǵy búkil eldi, sonyń ishinde Iraktyń soltústigindegi kúrd aımaǵyn da qamtydy jáne 37 jyl ishinde birinshi ret ótkizildi.

Irak 1987 jyldan beri tolyq sanaq júrgizbegen. 1997 jylǵy sanaq Irak Kúrdistan aımaǵyn qamtymaǵan. Sonymen qatar 2020 jylǵa josparlanǵan sanaq koronavırýstyq pandemııaǵa baılanysty keıinge qaldyryldy.

Osyǵan deıin Irakta 27 jylda alǵash ret halyq sanaǵy ótetini habarlandy.