Internet-alaıaqtyq túrlenip, jańa tsıfrlyq sheshimder qoldanyla bastady – polıtseı
QYZYLORDA. KAZINFORM – Qyzylorda oblysynda jyl basynan beri 186 ınternet-alaıaqtyq deregi boıynsha qylmystyq is tirkeldi.
Oblystyq polıtsııa departamentiniń málimetine súıensek, sotqa deıingi tergep-tekserý nátıjesinde 66 qylmystyq is aıaqtalyp, túpkilikti sheshim qabyldanǵan.
– Internet-alaıaqtyqtyń basqa qylmystarǵa qaraǵanda basty ereksheligi – jalpaq jurttyń bárine qatysty jasalýynda. Qolynda kompıýter, smartfon, planshet bar adam kez kelgen ýaqytta aram pıǵyldyń qurbanyna aınalýy múmkin. Qylmyskerler ýaqyt aǵymynan qalmaı, aqsha jymqyrýdyń túrli jańa ádis-tásilin qoldanýǵa kóshti. Ásirese, olar áleýmettik jeliniń múmkindigin utymdy paıdalanyp otyr, - dedi departamenttiń kıberpol basqarmasy bastyǵynyń orynbasary Tımýr Hamıtov.
Alaıaqtyq jasaý jolynyń túrlenýine baılanysty ony ashý baǵytynda da jańa tsıfrlyq sheshimder keńinen qoldanyla bastady. Kúdikti tranzaktsııalar jasandy ıntellekt kómegimen anyqtalady. Al Ulttyq bank pen Іshki ister mınıstrliginiń «Antıfrod-ortalyq» júıesi alaıaqtyq tranzaktsııalardy der kezinde buǵattaýǵa múmkindik beredi. Qylmysqa tosqaýyl qoıý úshin «KazDream» jáne «Seven Hills of Kazakhstan» mekemeleri ázirlegen arnaıy baǵdarlamalar da bar.
Internet alaıaqtyń «quryǵy» uzyn. Ol álemniń nemese eldiń bir túkpirinde otyryp, ekinshi túkpirindegi bireýdi «toryna» túsire alady. Departament ókili bir ǵana qońyraýmen talaıdy opyq jegizgen bir-eki jáıtti mysalǵa keltirdi.
– Bıyl maýsym aıynda Astanada Instagram arqyly el turǵyndarynyń aqshasyn eselep beremin dep aldaǵan 2 adamnan qurylǵan top quryqtaldy. Olar ýaqytsha ustaý ızolıatoryna qamaldy. Qazir 10 qylmystyq is boıynsha sotqa deıingi tergep-tekserý júrip jatyr. Taǵy bir mysal, ınternet jelisi arqyly kólik satatynyn aıtyp, jalǵan habarlandyrý arqyly alaıaqtyq jasap júrgen top quryqtalyp, qylmystyq is sotqa joldandy. Budan bólek, sáýir aıynda elordalyq kúdiktiniń respýblıka azamattarynyń jeke deregin ıemdenip, olardy jarnama agenttigine tirkep, alaıaqtyq jolmen alynǵan aqshany krıptovalıýta arqyly satqany anyqtaldy. Oǵan qatysty úıqamaq túrindegi bultartpaý sharasy qoldanyldy. Tergeýshiler kúdiktiniń basqa oblystardaǵy 18 qylmystyq iske qatysy bar-joǵyn anyqtaýǵa kiristi, - dedi Tımýr Hamıtov.
Óńirde tártip saqshylary ınternet-alaıaqtyqqa qarsy kúresti kúsheıtti. Azamattardyń quqyqtyq saýatyn arttyrý jáne qylmystyń aldyn alý baǵytynda júıeli is-sharalar atqaryp jatyr. Al jýyrda kıberqylmyspen kúres ortalyǵy jumysyn bastady. Onyń ereksheligi, polıtsııa ınternet-alaıaq qurbany bolǵandardyń aryzyn osy ortalyqta qabyldap, osynda tergeıdi.
Buǵan deıin biz polıtseıler óńirde ınternet-alaıaqtyqtyń belgili bir túrleri jıilegenin aıtyp dabyl qaqqanyn, soǵan baılanysty qaýipsizdik sharalaryn qaperge salǵan bolatyn.