«Innovatsııalyq Qazaqstan» konkýrsynyń júldegerleri men jeńimpazdaryn «Samuryq-Qazyna» UÁQ kompanııalar toby jumysqa alatyn bolady
Qorda konkýrstyń Qazaqstan jastary arasynan «zerek bastardy» tabý úshin uıymdastyrylǵanyn atap ótken. Bul oraıda aqtyq márege shyqqandardyń ınnovatsııalyq ıdeıalary olardyń kásibı deńgeıiniń, is júzinde jumysta óziniń múmkindikterin kórsetýge daıyn ekendiginiń belgisi bolmaq.
Gúlmıra Raıysova, «Samuryq-Qazyna» AQ Adam resýrstaryn basqarý departamentiniń dırektory:
«Qazirgi kezde kez kelgen kompanııaǵa jańa kúsh, serpindi ıdeıalardyń generatorlary men alǵa jyljytýshylary qajet dep oılaımyn. Máselen, eger qatysýshy aqtyq máredegi ondyqtyń qataryna iligip, onyń ınnovatsııalyq ıdeıasy belgili bir salaǵa (mysaly, energetıkaǵa) ınnovatsııa ákeletin bolsa, ony nelikten jumysqa almasqa?».
Aqtyq márege shyqqan oqýshylar men stýdentterge qatysty, Qorda olardy kadrlyq rezervke qoıý máselesin qarastyrýǵa, sondaı-aq enshiles uıymdardyń birinde jazǵy praktıka men taǵylymdamadan ótý múmkindigin usynýǵa daıyn.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, konkýrs qorytyndysy boıynsha daryndy jastar pýly, sondaı-aq «ıdeıalar men jobalar toptamasy» qurylatyn bolady. «Innovatsııalyq Qazaqstan» konkýrsynyń talaptaryn túsindirý respýblıkanyń 150-den astam oqý oryndarynda ótip jatyr. Konkýrs bastalǵan eki aptanyń ishinde Qorǵa 80-nen astam ótinim kelip tústi. Ótinimderge jasalǵan taldaý kórsetip otyrǵandaı, Astana, Ońtústik Qazaqstan oblysy men Almatynyń 15 jáne 18 jas aralyǵyndaǵy jastary asa qyzý belsendilik tanytyp otyr.
«INNOVATsIıALYQ QAZAQSTAN» KONKÝRSY TÝRALY JIІ QOIYLATYN SURAQTAR
Jastar konkýrs týraly qaıdan biledi jáne ótinimderdiń jetkilikti sany jınala ma?
Biz úshin jastarmen sheneýnikter nemese basqa da «resmı» adamdar emes, ózderiniń qurdastary, zamandastary aralasqany óte mańyzdy. Sol arqyly jastardy bizdiń konkýrsqa qatysýǵa yntalandyrýǵa bolady.
Ózderi sııaqty volonterler trenıngiden ótken soń joolarǵa baryp, aýdıtorııa jınap, konkýrsqa qatysý talaptary týraly egjeı-tegjeıli aıtyp beredi. Bizdiń oqý oryndarymyzdyń naǵyz tehnologııalyq serpin jasaýǵa múmkindik beretin jetkilikti ǵylymı bazasy bar ekendigine senimimiz mol. Aıtpaqshy, konkýrstyń atalymdarynyń biri dál osylaı atalady.
Konkýrs nátıjesi boıynsha «Innovatsııalyq Qazaqstan» konkýrsynyń utqyr tobynyń úılestirýshileri «Samuryq-Qazyna» UÁQ-qa kadrlyq rezervke qabyldanatyn bolady. Olardyń jumysy olar jastarmen jumys júrgizgen oqý oryndarynan kelip túsken ótinimderdiń sanyna qaraı baǵalanady.
Sonymen qatar, bizdiń konkýrsqa JasOtan, Qazaqstan stýdentteriniń alıansy, Qazaqstan jastar kongresi, «Bolashaq» baǵdarlamasy túlekteriniń qaýymdastyǵy sııaqty kóptegen jastar uıymdary qoldaý kórsetip otyr. Osynaý belsendi, qoǵamdyq ómirdiń aldyńǵy qatarynda júrgen jastar ásirese «Áleýmettik ıdeıalar» atalymynda batyl ınnovatsııalyq jobalar usyna alady dep oılaımyz.
Konkýrstyń www.i-kaz.kz degen resmı saıty bar, sondaı-aq tanymal áleýmettik jelilerde paraqtary bar. Sonymen birge konkýrstyń aýdıorolıkteri Qazaqstannyń asa tanymal radıostansalarynda oınatylady. Bizdiń roligimiz óte jarqyn, áserli. Oǵan jas, kelbetti keıipkerler túsken, klıptiń ekpindiligimen nazar aýdartatyn tartymdy tustary kóp (http://www.youtube.com/watch?v=hiMhrRdrGik). Bizdiń konkýrsymyz, shyn máninde, Qazaqstan jastarynyń ómirindegi eleýli oqıǵa bolady dep sengimiz keledi.
Jeńip shyqqan ıdeıalar qoldanyla ma?
Konkýrs Qazaqstan jastarynyń ınnovatsııalyq sanasyn yntalandyrý úshin qurylǵan. Óıtkeni standartty emes sheshimder izdeý, ózin kórsete bilýge, óz isiniń mamany bolýǵa umtylý jas urpaqqa tán. Sondyqtan jeńimpazdardyń ıdeıalary qaraýsyz qalmaıtyndyǵy sózsiz.
Sonymen qatar, qazirgi kezde Qazaqstanda naqty bıznes-ıdeıany iske asyrýǵa baǵyttalǵan ınnovatsııalyq jobalar konkýrsy ótip jatyr. Al bizdiń konkýrstyń maqsaty - ıdeıany ǵana emes, onyń avtoryna qoldaý kórsetý. Eger qytaı naqylymen aıtar bolsaq, biz adamdy balyqqa toıdyrmaımyz, biz oǵan balyqty aýlaýdy úıretemiz.
Jeńip shyqqan eki jeńimpaz bes mıllıon teńge mólsherindegi grantty óz qalaýlarynsha jumsaı alady. Bul shetelde tildik kýrstar, ǵylymı dáreje taǵaıyndaýsyz sheteldik jooda oqý nemese ózderin qyzyqtyratyn otandyq ne sheteldik kompanııada ǵylymı/óndiristik praktıkadan ótý bolýy múmkin. Bul ózine, óziniń bilimine ınvestıtsııa quıýdyń taptyrmas múmkindigi ekendigine eshkim daý aıtpas. Konkýrstyń urany «Seniń ıdeıań! Seniń múmkindigiń! Seniń bolashaǵyń!» dep atalýy da jaı emes.
Jeńimpazdardy irikteý qanshalyqty ádil júrgiziledi?
Qor bes krıterıı boıynsha ıdeıalardy baǵalaýdyń kópsatyly júıesin ázirledi, ol sýbektıvti pikir nemese ekiushty túsindirý degendi boldyrmaıdy.
Aıtalyq, «biregeılik» krıterııi boıynsha ıdeıanyń qanshalyqty biregeıligi, beıimdelgendigi nemese oǵan uqsas jobanyń bolýy eskeriledi.
«Tıimdilik» krıterııi boıynsha onyń shyǵyndylyǵy jáne bir jyldan úsh jylǵa deıingi ýaqyt ishinde iske asyrýǵa bolatyndyǵy qaralady.
Ideıanyń adam sanyna áseri taldanady (50 myńnan 350 myń adamǵa deıin) - «aýqymdylyq».
«Tasymaldanýshylyq» krıterııinde ıdeıanyń basqa salalarda qoldanylatyndyǵy baǵalanady. Sondaı-aq «iske asyrymdylyq» degen krıterıı bar, onda ıdeıany iske asyrý qanshalyqty jeńil ekendigi anyqtalady.
Konkýrstyń aqtyq máresine on adam shyǵady, solardyń ishinen eń úzdik eki jobanyń avtory tańdalady. Sonymen birge, aqtyq saıysqa qatysqandardyń ıdeıalary venchýrlyq qorlardyń sheteldik mamandarynyń táýelsiz saraptamasynan ótedi. Osy faktorlar jeńimpazdy ádil tańdaýǵa múmkindik beredi.
Nelikten Qazaqstanda emes, shetelde oqýdy usynasyzdar?
Shyn máninde, konkýrstyń eki atalymyndaǵy bas júlde - bilim alý granty. Konkýrstyń ózgesheligi de sonda, jeńimpazdar qoldaryna túsken múmkindikti qalaı jumsaǵylary kelse, óz erikterinde. Konkýrsqa 15 jastan 30 jasqa deıingi jastar qatysatyn bolǵandyqtan, yntalandyrýdyń «syńarjaqtylyqty» boldyrmaıtyn, ıkemdi júıesin tańdadyq.
Máselen, mektep oqýshylary shetelde tildik kýrstan óte alady, al stýdentter mamandyǵy úshin ózekti bolyp tabylatyn semestrdi oqı alady, al jumys isteıtin jastarda otandyq ne sheteldik kompanııada taǵylymdamadan ótý múmkindigi bar.
Qalaı bolǵan kúnde de «Tehnologııalyq serpin» jáne «Áleýmettik ıdeıa» atalymdaryndaǵy jeńimpazdarǵa ózderin konkýrs aıasynda tanytýdyń barynsha qyzyqty jáne tıimdi joldary usynylady. Bul rette «Samuryq-Qazyna» korporatıvtik ýnıversıteti mańyzdy ról oınamaq (http://www.skcu.kz ). Bul aldyńǵy qatarly shetel oqý oryndarymen, sondaı-aq otandyq ulttyq jáne sheteldik kompanııalarmen keń ǵylymı jáne iskerlik baılanys ornatqan, ozat tájirıbe jınaqtaý jáne jańa bilim berýdiń ashyq, tabysty ortalyǵy.
