Importtalatyn elektr energııasynyń baǵasy úsh ese joǵary bolady – sarapshy

ASTANA. KAZINFORM – Eger atom elektr stantsııasyn salý máselesi referendýmda qoldaý tapsa, AES qýaty Qazaqstanǵa qandaı artyqshylyqtar bere alady. Bul suraqqa «Qazaqstannyń energııamen jabdyqtaýshy uıymdary qaýymdastyǵy» ZTB tóraǵasy Sergeı Agafonov jaýap berdi. 

Bul turǵyda sarapshy elimizde atom energetıkasyn damytýǵa qatysty negizgi argýmentterdi keltirdi. Birinshisi – elektr energııasyna degen tapshylyqty eńserý. 

«Biz elektr qýatynyń tapshylyǵyna tap boldyq. Qazir elektr energııasy boıynsha táýeldilikti jylyna shamamen 60 mlrd teńgege baǵalap otyrmyn. Tapshylyqtyń negizgi kezeńi eki jyl buryn baıqalǵan. Aldaǵy ýaqytta bul kórsetkish arta túsedi. Qazirdiń ózinde ımporttyq elektr energııasynyń baǵasy bizdegiden úsh ese qymbat. Árıne, bir atom elektr stantsııasy bul máseleni sheshpeıdi, biraq atom energetıkasyn damytýǵa serpin beredi. Jeke óz basym úsh atom elektr stantsııasy eleýli úles qosady dep oılaımyn», - dedi S. Agafonov elordada ótken konferentsııada tilshiler suraǵyna jaýap bere otyryp. 

Ekinshisi – kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkizý. Sarapshy Qazaqstan 2060 jylǵa qaraı kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkizý boıynsha halyqaralyq mindettemelerge qol qoıǵanyn eske saldy. Onyń pikirinshe, bul maqsattarǵa atom elektr stantsııalarynsyz qol jetkizý múmkin emes.

«Qazirgi kezde Qazaqstannyń energetıkalyq balansynyń qurylymynda kómir generatsııasy 70 paıyzdan astam. Men jańartylatyn energııa kózderin kóbeıtýdi qoldaımyn, biraq tek jańartylatyn energııa kózderi arqyly kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkize almaımyz», - dedi Agafonov.

Sonymen qatar ol úshinshi argýment retinde AES qurylysynyń ekonomıkalyq tıimdiligin atady.

«Atom elektr stantsııalarynan tıimdi eshteńe joq. Elektr stantsııasy 80 jyldaı ýaqyt jumys isteıdi, ıaǵnı bul kezeńdegi ózin-ózi aqtaýǵa 20 jyl ǵana merzim kerek. Qalǵan 60 jyl boıy ol 90% tıimdilikpen jumysyn jalǵastyrady», - dedi sarapshy. 

Onyń sózine qaraǵanda, jańartylatyn energııa kózderiniń jumys isteý merzimi qysqaraq – shamamen 25 jyl, al bul ýaqyttyń jartysy stantsııa shyǵyndaryn aqtaýǵa jumsalady. Qazaqstandaǵy mundaı stantsııalardyń tıimdiligi 40 paıyzdan aspaıdy.

Budan bólek ol AES-tiń paıdasyna ekologııalyq aspektini jatqyzdy. 

«Barshamyz kómirmen energııa óndiretin stantsııalardyń murjasynan kúndelikti shyǵyp jatqan tútindi kórip júrmiz. Olar qorshaǵan ortaǵa kúl men shań shashyp, lastap otyr. Kómir shańy da qaýipti ekenin bilýimiz kerek», - dedi Sergeı Agafonov. 

Buǵan deıin NNWI Central Asia Kazakhstan konsýltatıvtik keńesiniń tóraǵasy Baýyrjan Ybyraev aldaǵy jyldary qarjy ınstıtýttary atom energııasyn qoldaýǵa qomaqty qarajat bóle bastaıtynyn aıtty. 

Aıta keteıik, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «2024 jylǵy 6 qazanda respýblıkalyq referendým ótkizý týraly» Jarlyqqa qol qoıdy. 

Respýblıkalyq referendýmǵa: «Siz Qazaqstanda atom elektr stantsııasyn salýǵa kelisesiz be?» degen saýal shyǵarylady.