Hangeldi Ábjanov: Latyn grafıkasyndaǵy álipbıdiń jańa nusqasy til zańdylyǵyn saqtaýǵa qabiletti

None
None
ASTANA. QazAqparat - Latyn álipbıiniń jańa nusqasy tańbalanýy jaǵynan da, dybystyq ereksheliginiń saqtalýy boıynsha da, jalpy til zańdylyǵyn saqtaýǵa da qabiletti. QR Ulttyq ǵylym akademııasynyń akademıgi, tarıh ǵylymdarynyń doktory, professor Hangeldi Ábjanov «Egemen Qazaqstan»  gazetinde latyn qarpindegi jańa álipbı nusqasyna qatysty osyndaı pikir bildirdi.

«Kúni keshe ǵana Aqordada latyn álipbıine kóshýdiń jaı-japsary egjeı-tegjeıli aıtylyp, keleshekte jasaıtyn qadamy qarastyrylǵan basqosýda til tóńiregindegi mamandar Prezıdentimizge baıyppen jasalǵan taǵy bir jobany tanystyrdy. Kópshiliktiń kóńil tolmastyǵy men el narazylyǵynyń eskerilgeni, Prezıdentimizdiń ár áriptiń, ár dybystyń taǵdyryn oılap, jiti nazar aýdaryp, baqylap otyrǵanyna jurt kýá boldy», - deıdi ǵalym.

Bul rette Hangeldi Ábjanov jańa nusqa boıynsha ár qazaqy tól dybysqa derbes tańbanyń anyqtalǵanyn erekshe atap ótedi. Onyń aıtýynsha, ár dybystyń artynda ǵasyrlar tııanaqtaǵan taǵdyry tur. Tildiń qasıeti men kepıeti bar, ony umytýǵa da, oǵan obal jasaýǵa da bolmaıdy.

«Bastapqyda talqylanǵan jobadaǵy qosarly dybystardyń kemshiligi kóp uzamaı kórinip qalǵan edi. Dıgraftyń dármensizdigi sondaı, tańbalaǵan kezde toqsan toǵyz túrge ózgerip shyǵa keletinin kórsetti. Qalyptasqan tirkesterdi, tól sózderimizdi burmalap ta jiberetinin baıqadyq. Keshegi usynylǵan 32 dybystyń tańbalanýy da, dybystyq ereksheliginiń saqtalýy da, jalpy til zańdylyǵyn saqtaýdaǵy qabileti kóńilimnen shyqty. Kestede turǵan áripterdiń ár tańbasy ár dybysty keskindeıdi degenge qýanyp qaldym», - deıdi Hangeldi Ábjanov.

Ǵalymnyń paıymynsha, latyn álipbıine kóshý - bul Qazaqstannyń álemdik keńistikke, ásirese aqparattyq keńistikke, básekelestik ortaǵa kirýge jasaǵan qadamy.

«Bolashaqtyń máselesin Elbasynyń bastama etip kótergeni, tikeleı óziniń qadaǵalaýynda ustap otyrǵany bizdiń tarıhı tilegimiz ben suranysymyzdy eskergendikten týyndaǵany anyq. Rýhanı jańǵyrýda til máselesi de sátti júzege asatyn qadam retinde kóńilge senim uıalatyp otyr. Sonaý 1920-1930 jyldary latyn álipbıimen saýat ashyp, jazý jazyp, qaǵaz syzǵanbyz. Túrkitildes baýyrlarymyz sekildi jańa latyn álipbıin qabyldasaq, sol tarıhı qujatqa aınalǵan muralarymyzben qaýyshýda da qıyndyq bolmas edi», - deıdi professor. 

Сейчас читают
telegram