Halyqtyń vaktsınadan qorqýyna ınternettegi dáıeksiz aqparattar sebepker - maman pikiri

NUR-SULTAN. QazAqparat - Taıaýda QR Parlamenti Májilisiniń depýtattary «Qazaqstan Respýblıkasynyń densaýlyq saqtaý máseleleri boıynsha keıbir zańnamalyq aktilerge ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasyn maquldaǵan bolatyn. Atalǵan qujatta ekpelerdiń bárin mindetti jáne erikti dep ekige bólý týraly sheshim qabyldanǵan-dy. Dál osy mindetti ekpege qatysty qoǵam arasynda túsinbeýshilik týyndap, oǵan narazylyq bildirýshiler de shyǵyp jatyr. Osyǵan oraı neonataldy hırýrg mamandyǵy boıynsha joǵary sanatty dáriger Gúlmıra Káýkenbaevany sózge tartqan edik.

S.Asfendııarov atynda Qazaq ulttyq medıtsına ýnıversıtetin bitirgennen beri Almatydaǵy Qazaq medıtsınalyq úzdiksiz bilim berý ýnıversıtetinde balalar hırýrgy bolyp eńbek etip kele jatqan bilikti dáriger vaktsına - aǵzanyń ımmýndyq júıesiniń qaýipti ınfektsııalarǵa tabıǵı qarsy turý mehanızmi ekendigin aıtady. Qazaqstan Respýblıkasynda ulttyq ekpe kúntizbesine sáıkes salynatyn monovaktsına jáne aralas vaktsına bolyp bólinedi. Monovaktsına týberkýlez, dıfterııa, tyryspa, pnevmokokty ınfektsııa, V gepatıti, polıomelıtke qarsy salynady. Al aralas vaktsına qyzylsha, qyzamyq, parotıt, kókjótel, V tıpti gemofıldi ınfektsııalardyń aldyn alady.

«Vaktsına óziniń quramyna baılanysty aǵzada qandaı da bir ózgerister, ıaǵnı reaktsııa berýi múmkin. Ony postvaktsınaldyq reaktsııa dep ataıdy. Ol aǵzaǵa qaýip týdyrmaıdy, biraz ýaqyttan keıin joıylady. Ekpe salynǵannan keıin dene qyzýy kóterilýi múmkin. Jalpy mazasyzdaný, vaktsına salynǵan jer qabynýy da yqtımal. Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń resmı málimetine sáıkes, vaktsınadan keıingi asqyný 1 mıllıonǵa shaqqanda 1 jaǵdaıdy ǵana quraıdy», - deıdi ol.

Birqatar halyqaralyq ǵylymı-tájirıbe konferentsııalarynda baıandama jasap, 4 ǵylymı jarııalanymyn jaryqqa shyǵarǵan Gúlmıra Tólepbekqyzy vaktsınaǵa qarsy toptardyń alǵa tartyp júrgen málimetteri ǵylymı túrde vaktsınanyń qaýpin dáleldemegenine basa nazar aýdartady.

«Internettegi negizsiz, dáıeksiz aqparattar halyqtyń vaktsınadan qorqýyna, onyń paıdasy bar ekenine senbeýge shaqyryp otyr. Sonymen qatar ártúrli dinı kózqarastarǵa baılanysty da keıbir ata-analar balasyna ekpe jasatýdan bas tartyp jatady. Jalpy vaktsınatsııa - muqtajdyqtan paıda bolǵan em. Vaktsınatsııa arqasynda ǵasyrlar boıy qaýipti bolyp kelgen aýrýlardan arylyp kelemiz. Ol aýrýlardyń sheshek, kókjótel, dıfterııa, polıomıelıt, qyzylsha, qyzamyq, parotıt syndy kóptegen túri qazirgi ýaqytta joıylǵan nemese jeńil túrde kezdesedi», - dedi bilikti maman.

Onyń atap ótýinshe, ár adamdy qorǵaıtyn, qaýip-qatersiz ári jaǵymsyz áseri joq múltiksiz vaktsına bolmaıdy.

«Olar ımmýndyq júıege serpilis bergen soń, árıne, aǵza jaýap beredi. ıAǵnı, ol joǵaryda aıtylǵan reaktsııalardy týyndatady», - dedi Gúlmıra Káýkenbaeva.