Ekran syrtyndaǵy jumys: televızııa salasynda júıelik ákimshiniń róli mańyzdy
ASTANA. KAZINFORM – Bıyl elimizde jumysshy mamandyqtary jyly bolyp jarııalandy. Bul degenimiz eńbek adamdarynyń súbeli úlesin madaqtaý, sebebi jumysshy mamandary bolmasa jumys turaqtylyǵyn elestetý múmkin emes. Aıtalyq, júıelik ákimshiler, ınjenerler, montaj jasaýshy mamandardyń jumysy ekrannan kórsetilmeıdi, biraq olardyń eńbeginsiz teledıdar, baılanys jáne tsıfrlyq qyzmetterge qol jetkizý múmkin emes.
Osy oraıda jumysshy mamany, Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Teleradıokesheniniń aqparattyq tehnologııalar qyzmetiniń júıelik ákimshisi Álimjan Ismaılovpen áńgimelesken edik.
— Bizde kún saıyn úlken medıa aǵyn ótetin server bar, kóbisi vıdeolar. Olar aldymen óńdeledi jáne faıl qoımalaryna túsedi. Faıldar sany artyp keledi, biraq saqtaý kólemi shekteýli, sondyqtan únemi qadaǵalap otyrý qajet, ıaǵnı túsken derekti muraǵattaý mańyzdy, - dep bastady áńgimesin Álimjan Ismaılov.
Jınalǵan derektiń bir bóligi uzaq merzimdi saqtaýǵa jiberiledi. Álimjan Ismaılov serverdiń durys jumys isteýin qadaǵalaıdy.
— Meniń jaýapkershiligimde teledıdar bóliginiń baǵdarlamalyq jasaqtamasyn ornatý, ıaǵnı telearnanyń beıne standarttary, formaty, kodekter men plagınder. Bul - jumystyń bir ǵana bóligi, - deıdi ol.
Úzilissiz efır
— Túnniń ortasy, qońyraý soǵyldy, sóıtse, server isten shyǵypty. Komanda shuǵyl efırdi rezervke aýystyrýǵa májbúr boldy, eger ýaqytynda áreket etpesek, efır úzilýi múmkin. Habar taratý 24/7 rejıminde bolǵandyqtan, úziliske jol bere almaımyz, - dep jumys sátin eske alady Álimjan Ismaılov.
Teleradıokeshenniń júıelik ákimshileri qyraǵy, sebebi efır táýlik boıy júredi jáne qolaısyzdyqqa jol berilmeıdi.
— Men efırlik serverlerdi qadaǵalaımyn, olardy ornatýǵa jáne aqaýlyqtardy joıýǵa qatysamyn. Sondaı-aq beıne túsirý jáne túrlendirý serverlerin qadaǵalaımyz — bul nazar aýdarýdy jáne jedel áreket etýdi qajet etetin turaqty jumys, - deıdi jumysshy maman.
Bul jumys tek tehnıkalyq bilimdi ǵana emes, joǵary jaýapkershilikti de talap etedi.
IT mamandarynyń beınesi qalaı ózgerdi
— IT mamandarynyń bárin tuıyq, únsiz, kózildirik taqqan, beti bezeý dep elestetedi, fılmder men serıaldarda da solaı beıneleıdi. Basynda mende de sondaı qabyldaý boldy. Biraq IT salasyna kelgende tań qaldym, múldem basqa adamdar, olar ashyq, belsendi ári jańa múmkindikterge daıyn turady, - deıdi Álimjan.
Osylaısha jumysshy maman IT salasynyń belsendi damyp kele jatqanyn jáne salaǵa órshil jigitter kóptep kelip jatqanyn aıtyp otyr.
— Árıne, «klassıkalyq IT mamandary da bar. Meniń oıymsha, kez kelgen salada óz qarqynymen jumys isteýdi qalaıtyn adamdar bar. IT endi tek kompıýterde jumys isteý ǵana emes, baılanys pen toptyq jumys birdeı baǵalanatyn dınamıkalyq qaýymdastyq, - deıdi ol.
Tsıfrlyq damý, ınnovatsııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrliginiń ótken jylǵy derekteri boıynsha IT salasynda 180 myńnan astam qazaqstandyq jumys isteıdi. IT qyzmetterdiń eksportyn 2026 jylǵa qaraı mınıstrlik 1 mlrd AQSh dollarǵa jetkizýge nıetti.
Aıta ketsek, IT mamandary elimizdegi eń jas kásip ıeleri.
Jasandy ıntellekt, yntalandyrý jáne jańa jobalar
— Ótken jyly biz dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndarynda jumys istedik, óte qyzyqty boldy. Mundaı jobalar shabyt berip, yntalandyrady. Bizdiń salada árdaıym jańa nárse paıda bolyp jatady, sondyqtan áriptesterimmen jańa dúnıelerdi belsendi zertteımiz, úırenemiz, - deıdi maman.
Onyń aıtýynsha, jasandy ıntellektiniń damýyna qaramastan, sala mamandaryn aýystyrý múmkin emes.
— Basqarý, qatelerdi túzetý, baqylaý baǵytynda jasandy ıntellektige tolyq senýge bolmaıdy. Munda óte kóp adamı faktor bar jáne árqashan adamnyń tikeleı qatysýy qajet, - dep sanaıdy ol.
Álimjan Ismaılov 2011 jyldan bastap QR Prezıdentiniń Teleradıokesheninde 10 jyl beınemontajer bolyp jumys istedi. Joǵary bilimmen IT salasyndaǵy kásibı joly 2022 jyly esepteý tehnıkasy jáne baǵdarlamalyq qamtamasyz etý salasynda bastaldy.
— Bir uıymda kóp jyl boıy jumys istegende, siz bárin janyńyzben uǵynyp-túsine bastaısyz. Bizde keremet komanda bar, áriptester jigerlendiredi jáne kómektesedi. Árıne, otbasy men bala-shala odan saıyn yntalandyrady, - deıdi ol.
Jumys — temirdeı tártipti talap etedi.
Júıelik ákimshilendirý — nátıjeni birden kórýge bolatyn sala emes. Bul salada kópshilikke usynylatyn jarqyn jobalar joq, biraq, bul jumyssyz turaqty habar taratý múmkin emes.
— Biz tsıfrlyq keńistikte tártip ornatamyz jáne sol tártipti únemi saqtaý kerek. Bizdiń jumysta núkte joq, ol turaqty jáne óte mańyzdy. Óz basym naqty ári úılesimdi jumys istegendi jaqsy kóremin jáne bul protsesti basqara alamyn, - deıdi Álimjan Ismaılov áńgime barysynda.
Suhbat keıipkeri jumysshy mamandyǵyn tańdaǵanyna ókinbeıdi. Sondaı-aq mamannan kásibı saladaǵy jáne jeke bas armany týraly suraǵan edik «baqyt tynyshtyqty qalaıdy» dep ashyq aıtpaýdy sheshti.
— Men ózimdi jaı ǵana IT mamany dep sanamaımyn, ózimdi vıdeo IT mamany dep aıtar edim. Óıtkeni, vıdeomontajer bolyp kóp jyldar jumys istedim, keıin vıdeoınjener boldym, endi kóp uzamaı meniń júıelik ákimshi laýazymym jańa formatqa, televızııalyq júıelerdiń ákimshisi laýazymyna aýysady, - dep tolyqtyrady Álimjan Ismaılov.
Tehnık mamandarynyń jumysy ońaı emes, tsıfrlyq ekojúıeniń mańyzdy elementi sanalady.
Eske sala ketsek, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń teleradıokesheni — 1996 jylǵy 29 jeltoqsanda quryldy. Onyń quramyna Jibek Joly, Silk Way, Silk Way Cinema telearnalary, elimizdegi eń kóne «Kazinform» halyqaralyq aqparattyq agenttigi men derekti kıno ortalyǵy kiretin Qazaqstannyń iri medıa kompanııalarynyń biri.
Eske sala keteıik, ótken jyly qyrkúıekte Memleket basshysy Qazaqstan halqyna dástúrli Joldaýynda 2025 jyldy jumysshy mamandyqtary jyly dep jarııalanatyny týraly habarlaǵan edi.
Byltyr jeltoqsanda Prezıdent 2025 jyl — Jumysshy mamandyqtarynyń jyly týraly Jarlyqqa qol qoıdy.
Jyl basynda Úkimette jumysshy mamandyqtary jylyn ótkizý jónindegi respýblıkalyq komıssııanyń otyrysy ótti.
Bıyl aqpanda elordada jumysshy mamandyqtarynyń respýblıkalyq festıvali ótti.
Prezıdent elordada ótken «Jumysshy mamandyqtarynyń qalasy» festıvaline bardy.