Grenlandııa muzdyǵy byltyr mamyrda 17 ese jyldam erip ketken
ASTANA. KAZINFORM — Álemdegi eń úlken aral – Grenlandııadaǵy muzdyqtar 2024 jyldyń mamyr aıyndaǵy aptap ystyq kezinde ortasha eseppen 17 ese tezirek erip ketti, dep jazdy Anadoly.
Isladnııadaǵy meteostantsııalardyń 84%-y «rekordtyq temperatýralardy» tirkedi.
Meteorologııalyq qubylystardy zertteıtin ǵylymı uıym World Weather Attribution (WWA) Grenlandııa muzdyǵynyń jaı-kúıi týraly zertteý jarııalady.
Zertteýge sáıkes, Islandııadaǵy meteostantsııalardyń 84%-y mamyr aıynda «rekordtyq temperatýralardy» tirkegen. Bul 1991-2020 jyldardaǵy mamyr aıynyń eń joǵary ortasha temperatýrasynan 13 gradýstan astam joǵary kórsetkish.
Ǵalymdar mamyr aıyndaǵy aptap ystyq kezinde Grenlandııa muzdyǵynyń ortasha kórsetkishpen salystyrǵanda 17 ese jyldam erip ketkenin atap ótti. Mundaı temperatýralar Islandııa men Grenlandııada «100 jylda bir ret» baıqalýy múmkin.
Ǵalymdardyń pikirinshe, bul jylý tolqyny «sýyqqa beıimdelgen» aımaqtarda, sonyń ishinde Islandııa men Grenlandııada «erekshe saldarlarǵa» ákep soǵýy múmkin.
– Grenlandııa men Islandııada ınfraqurylym sýyq aýa-raıyna beıimdelgen, sondyqtan muz erigende joldar men basqa da ınfraqurylymnyń zaqymdanýy, sý tasqyny bolýy múmkin, – deıdi zertteýshiler.
Bıyl 15 mamyrda Islandııada temperatýra 26 gradýstan asyp, bul soltústik Atlantıkadaǵy el úshin «óte erekshe» jaǵdaı boldy.
Grenlandııa — shalǵaı, sýyq ári sırek qonystanǵan aral
Grenlandııa — álemdegi eń úlken aral, onyń aýmaǵy 2,16 mıllıon sharshy kılometrdi quraıdy jáne ol Arktıka aımaǵynda ornalasqan. Jazda araldaǵy ortasha temperatýra +10°C, al qysta – 10°C shamasynda.
Bul aral álemdegi eń sırek qonystanǵan aımaqtardyń biri bolyp tabylady, munda shamamen 57 myń adam turady, olardyń basym bóligi — túpnásil ınýıtter. Araldyń 80%-yn muzdyqtar jabady, sondyqtan halyq negizinen araldyń ońtústik-batys jaǵalaýyndaǵy Nýýk qalasynyń mańynda shoǵyrlanǵan.
Eske sala keteıik, buǵan deıin Arktıkada muzdyq erip jatqanyn jazǵan bolatynbyz.