Germanııa erikti áskerı qyzmetti saqtap qaldy

ASTANA.KAZINFORM - Germanııa úkimeti kelisimge keldi, el budan bylaı áskerı qyzmetti mindettemeıdi. Alaıda, jas jigitter jaqyn arada mindetti medıtsınalyq tekserýden ótip, áskerden hat alady, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.

DW-diń habarlaýynsha, qazirgi ýaqytta Germanııa qarýly kúshterine on myńdaǵan sarbaz qajet bolsa da, áskerge shaqyrý burynǵydaı bolmaıdy.

Bıleýshi partııalar birneshe aılyq daý-damaıdan keıin osyndaı kelisimge keldi. «Jańa áskerı qyzmet basynan bastap erikti qyzmetke negizdelgen», bul zań jobasynyń negizgi qaǵıdasy, ony jeltoqsanda Býndestag qabyldaıdy. Alaıda, áskerge shaqyrý 18 jastan asqan barlyq jas jigitter úshin mindetti bolady.

Qorǵanys mınıstri Borıs Pıstorıýs (SPD) jańa erikti áskerı qyzmetti 2026 jyldyń qańtarynda bastaýdy josparlap otyr.

«Basqa eýropalyq elder, ásirese soltústikte, erikti qyzmet prıntsıpi tartymdylyqpen úıleskende jumys isteıtinin kórsetip jatyr jáne men munda da solaı bolady dep oılaımyn», - dep túsindirdi sotsıal-demokrat HDÝ/HSS jáne SDP koalıtsııasynyń kóshbasshylary kelisimge kelgennen keıin.

«Ótinish berýshiler sany artyp keledi, jańadan kelgender sany da artyp jatyr», - dep atap ótti Pıstorıýs.

Maqsat - 2026 jylǵa qaraı 20 000 jańa eriktini tartý.

Bıleýshi partııalar arasyndaǵy taǵy bir másele boıynsha daý týyndady. Býndesver Germanııanyń qorǵanysyn qamtamasyz etý úshin tek eriktilerden ǵana turatyn jetkilikti personal tarta ala ma? Býndesverde qazirgi ýaqytta shamamen 182 000 ásker bar. NATO usynystaryna sáıkes, 2035 jylǵa qaraı kem degende 260 000 ásker qajet bolady.

Konservatıvti HDO jáne HSO partııalarynyń saıasatkerleri bul ambıtsııaly maqsatqa tek áskerge shaqyrý arqyly ǵana qol jetkizýge bolatynyn nemese eriktiler jetkiliksiz bolǵan jaǵdaıda áskerge shaqyrýǵa avtomatty túrde oralý kerek bolatynyn alǵa tartty.

Biraq sotsıal-demokrattar buǵan kelispeıdi - olar áskerge shaqyrýǵa úzildi-kesildi qarsy.

Germanııadaǵy qazirgi kelisim eger eriktiler sany jetkiliksiz bolsa, Býndestag belgili jas mólsherindegi jigitter úshin «qajettilikke negizdelgen áskerge shaqyrýdy» engizý týraly sheshim qabyldaýy kerek. Áskerge shaqyrýǵa avtomatty túrde oralý kózdelmegen.

Alaıda, HDO/HSO parlamenttik toby da bul kelisimdi joǵary baǵalady. HSO parlamenttik tobynyń jetekshisi Aleksandr Hoffmannyń aıtýynsha, bul «eriktilik pen mindettemeniń durys úılesimi» boldy. Áskerı qyzmet erikti bolyp qala berse de, Býndesverde qyzmet etýge qyzyǵýshylyq tanytpaıtyn jas jigitter de eki mindettemege tap bolady. Basqasha aıtqanda 2026 jyldan bastap olar Býndesver «daıyndyq deklaratsııasy» dep ataıtyn saýalnamany toltyrýy kerek. Bul saýalnama olardyń dene shynyqtyrý daıyndyǵy men qarýly kúshterde qyzmet etýge daıyndyǵyn anyqtaıdy.

Germanııa Qarýly Kúshteri 18 jastaǵy barlyq Germanııa azamattarynyń mekenjaılaryn tirkeý keńselerinen alady. Sodan keıin olarǵa suraqtar engizilgen QR kod jiberedi.

Áıelder de saýalnamadan óte alady jáne qarýly kúshterde qyzmet etýge daıyn ekendikterin málimdeı alady. Alaıda, olar muny isteýge mindetti emes, óıtkeni konstıtýtsııada áskerı qyzmetke tek er adamdar shaqyryla alady dep kórsetilgen.

Aldaǵy on segiz aı ishinde eriktiler alǵashqy medıtsınalyq tekserýden ótedi. 2027 jyldyń shildesinen bastap 2008 jyly jáne odan keıin týǵan barlyq jas jigitter búkil el boıynsha tekseriledi. Jyl saıyn shamamen 300 000 adam tekseriledi.

Qorǵanys mınıstri bul qaqtyǵys jaǵdaıynda kimdi shaqyrýǵa bolatynyn Býndesverdiń baǵalaýynyń jalǵyz joly dep málimdeıdi.

Buryn áskerge shaqyrý protsesin el boıynsha shashyrańqy ornalasqan aýdandyq shaqyrý keńseleri júrgizgen. 2011 jyly mindetti áskerı qyzmettiń aıaqtalýymen bul ortalyqtar tolyǵymen taratyldy.

Qorǵanys mınıstrligi qazirgi ýaqytta jańa shaqyrý ınfraqurylymyn qurý úshin shuǵyl jumys istep, áleýetti úı-jaılardy tekserip jatyr. Pıstorıýs Býndesverdiń jańa «mansap ortalyqtarynyń» ótken jyldardaǵy shań basqan keńselermen eshqandaı baılanysty bolmaıtynyn atap ótti. Shvetsııadaǵylar sııaqty, olar da zamanaýı, jarqyn bolýy kerek.

Osyǵan deıin Germanııada úkimettiń jumysyna kóńili tolmaıtyndardyń qatary kóbeıgeni týraly jazdyq.