Geologııalyq barlaýǵa tartylatyn ınvestıtsııa kólemi jetkiliksiz – depýtat Edil Jańbyrshın
ASTANA. KAZINFORM — Elimizde geologııalyq barlaýǵa tartylatyn ınvestıtsııa kólemi jetkiliksiz. Mundaı pikirdi Májilistiń jalpy otyrysynda depýtat Edil Jańbyrshın bildirdi.
- Búginde geologııalyq barlaý salasy ulttyq ekonomıkanyń turaqtylyǵy men energetıkalyq qaýipsizdiginiń ózegine aınalyp otyr. Qazaqstannyń qazirgi munaı-gaz óndirý kólemi negizinen úsh iri ken ornyna – Teńiz, Qashaǵan jáne Qarashyǵanaqqa táýeldi. Al ózge ken oryndarynyń qory sarqylý kezeńine jaqyndap qaldy. Sondyqtan jańa munaı men gaz qorlaryn anyqtaý – bul tek energetıkalyq emes, ulttyq qaýipsizdik pen ekonomıkalyq egemendik máselesi, - dedi ol «Jer qoınaýy jáne jer qoınaýyn paıdalaný týraly» kodekske ózgerister men tolyqtyrýlar engizýdi kózdeıtin zań jobasyn tanystyra kele.
Onyń dereginshe, 2012 jylǵa deıin elimizdiń jer qoınaýyndaǵy boljamdy alynatyn shartty otyn resýrstary 22,7 mlrd tonna dep baǵalanǵan. Al 2010–2012 jyldary júrgizilgen zertteýler nátıjesinde bul kórsetkish 76 mlrd tonnaǵa deıin qaıta esepteldi. Onyń 70 mlrd tonnadan astamy Kaspıı mańy, Ústirt-Bozashy, Mańǵystaý jáne Ońtústik Torǵaı basseınderinde shoǵyrlanǵan. Al qalǵan bóligi az zerttelgen, biraq áleýeti joǵary provıntsııalarda ornalasqan.
- Olardy júıeli barlaý jáne ıgerý arqyly biz jańa óndiristik ortalyqtardyń qalyptasýyna jol ashamyz. Búginde geologııalyq barlaýǵa tartylatyn ınvestıtsııa kólemi jetkiliksiz. Salystyrmaly mysal keltireıin. Qazaqstanda 1 sharshy shaqyrym aýmaqqa barlaý jumystaryna 8 dollar jumsalsa, AQSh-ta – 87 dollar, Avstralııada – 167 dollar, Kanadada 203 dollar bólinedi.
Bul aıyrmashylyq – bizdiń ınvestıtsııalyq klımattaǵy eń álsiz býynnyń biri ekenin kórsetedi. Óıtkeni geologııalyq barlaý – joǵary táýekel men uzaqmerzimdi kapıtal salymyn qajet etetin sala. Eger memleket pen zańnamalyq júıe ınvestordyń quqyǵyn kepildendirmese, ol jańa aımaqqa qarjy salmaıdy. Sondyqtan Parlament depýtattarynyń bastamashylyǵymen ázirlengen bul zań jobasy osy júıeni túbegeıli ózgertedi, - dedi Edil Jańbyrshın.
Aıta keteıik, qazirgi ýaqytta Májilis kómirsýtekter men ýran salasyndaǵy jer qoınaýyn paıdalanýdy jetildirý máseleleri kózdelgen zań jobasyn qarap jatyr.