Gaza boıynsha kelisimniń ekinshi kezeńi týraly kelissóz kúrdeli deńgeıge ótip jatyr
ASTANA. KAZINFORM – AQSh-tyń Izraılge qysym jasaýy aıasynda deldaldar HAMAS-pen baılanystaryn kúsheıtti, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi.
Gaza sektorynda atysty toqtatý týraly kelisimniń ekinshi kezeńi boıynsha talqylaýlar kúrdeli kezeńge ótti. Bul týraly Asharq Al-Awsat gazeti HAMAS derekkózderine silteme jasaı otyryp habarlady.
Palestına qozǵalysy deldardardyń Vashıngton men Tel-Avıv arasyndaǵy kelisimderge qol jetkizilgen soń osy aıdyń sońynda nemese kelesi aıdyń basynda ótýi múmkin janama kelissózdiń jańa kezeńi bastalǵanyn rastaýyn kútip otyr.
Sońǵy kúnderi Doha, Kaır jáne Ystanbulda HAMAS ókilderi men deldaldar arasynda ekijaqty jáne úshjaqty kezdesýler ótti, bul rette konsýltatsııalar turaqty rejımde jalǵasyp keledi.
Ekinshi kezeńge ótýdiń parametrlerin kelisý úshin kelesi raýndtar josparlanyp otyr.
Gazet silteme jasaǵan derekkózderdiń aıtýynsha, Gaza sektorynda sońǵy ızraıldik kepilge alynǵan adamnyń súıegin izdeý jumystary jalǵasyp jatqanyna qaramastan, Izraıldiń kelesi kezeńge kóshýdi keıinge qaldyrýǵa «jetkilikti negizi» joq.
Izraıl qazirgi ýaqytta Tramptyń josparynyń birinshi kezeńi aıasynda Gaza sektorynyń 53%-yn baqylaýynda ustap otyr, bul kezeńge anklavtaǵy sodyrlar ustaǵan kepilge alynǵandar men Izraıl ustaǵan palestınalyqtardy bosatý kirdi. Denesi tabylyp, tapsyrylýy tıis sońǵy kepilge alynǵan adam – 2023 jyldyń 7 qazanynda Izraılge anklavtan basyp kirgen sodyrlarǵa qarsy áskerı qaqtyǵys kezinde qaza tapqan ızraıldik polıtsııa qyzmetkeri.
Izraıl bul operatsııanyń aıaqtalǵanyn talap etip otyr, biraq deldaldar onyń óte kúrdeli ekenin moıyndaıdy. Mysyrdyń ınjenerlik toptary sońǵy kepilge alynǵan adamnan basqa barlyq súıekterdi tabýǵa kómektesti, ony izdeý jumystary Izraıl men deldaldar arasyndaǵy úılestirýden keıin osy aptada Zeıtýn aýdanynda qaıta bastaldy.
- Biz ony qýyp shyǵaramyz, - dedi Netanıahý.
Palestınaaralyq kelissóz
Osy arada HAMAS jáne basqa da palestınalyq fraktsııalar Kaırde barlyǵyn tegis qamtıtyn keshendi ulttyq kezdesýge daıyndalyp jatyr. Kún tártibinde Gaza sektoryn bolashaqta basqarý, memlekettik qyzmetterdi uıymdastyrý jáne qarýly qurylymdar máselesi bar. Oǵan -Iordan ózeniniń Batys jaǵalaýyndaǵy Palestına ákimshiligi – FATH ókilderi qatysatyny qarastyrylǵan.
HAMAS basqarýdy kelisilgen tehnokratııalyq komıtetke berýdi «eń ońaı» qadam dep sanaıdy jáne ony dereý júzege asyrýǵa daıyn ekenin málimdedi. Palestına qozǵalysy sondaı-aq halyqaralyq kepildikter boıynsha qarýdy qoldanýǵa tyıym salýmen birge atysty keminde 10 jyldyq merzimdge toqtatýdy usyndy.
Halyqaralyq turaqtandyrý kúshterin ornalastyrý jáne palestınalyq fraktsııalardyń qarý-jaraqty saqtaý tetikteri boıynsha naqty usynystar da talqylanyp otyr.
HAMAS, basqa palestınalyq fraktsııalar jáne arab deldaldarynyń qarý-jaraqty Palestına qurylymy basqaratyn jáne olardyń Izraılge nemese AQSh-qa berilýine jol bermeıtin halyqaralyq kepildikter beretin formýlaǵa qatysty kelisýshilik artyp keledi. Bul tásil Palestına máselesi boıynsha keń aýqymdy saıası protsestiń bóligi bolmaq.
Ekinshi kezeń jaqyndap qaldy
AQSh prezıdenti Donald Tramp jeltoqsan aıynyń sońynda Vashıngtonda Izraıl premer-mınıstri Bınıamın Netanıahýmen kezdesip, Gaza josparynyń ekinshi kezeńin júzege asyrýdy talqylaıdy dep kútilip otyr.
Netanıahý jaqynda AQSh-tyń Gazadaǵy soǵysty toqtatý josparynyń ekinshi kezeńi jaqyndap qalǵanyn málimdedi, biraq kópultty qaýipsizdik kúshteriniń ornalastyrylýyn qosa alǵanda, birneshe mańyzdy máseleni sheshý qajet ekenin eskertti.
Buǵan deıin Tramp Rojdestvoǵa deıin Gazadaǵy beıbitshilik protsesiniń II kezeńi bastalǵanyn jarııalamaqshy ekenin jazǵan edik.
Al Qatar premer-mınıstri Gaza sektoryndaǵy atysty toqtatý kelisimi qaı kezeńde turǵanyn jáne turaqty beıbitshilikke qaraı jyldam ilgerileý bolmasa, «ydyraýy» múmkin ekenin eskertti.