Ǵaryshqa ushý adam aǵzasynyń bıologııalyq qartaıýyn jedeldetýi múmkin — zertteý
ASTANA. KAZINFORM — Ǵaryshta bolǵan qan jasýshalarynyń jańarý qabileti tómendep, bul bıologııalyq qartaıýdyń jedeldeýi múmkin ekenin kórsetti. Mundaı qorytyndyǵa ǵalymdar jańa zertteý barysynda kelgen, dep habarlaıdy Euronews.
NASA qoldaýymen júrgizilgen tájirıbe kezinde ǵalymdar mıkrogravıtatsııa jaǵdaıynda baǵanaly jasýshalardyń minez-qulqyn taldady. Zertteý nátıjesinde qan túzýge jaýapty baǵanaly jáne progenıtorlyq jasýshalar (HSPCs) Halyqaralyq ǵarysh stantsııasynda 32-45 kún bolǵannan keıin jańa saý jasýshalardy qurý qabiletin joǵalta bastaǵany anyqtaldy. Buǵan qosa, DNQ zaqymdanýy men telomerdiń qysqarýy sııaqty molekýlalyq qartaıý belgileri baıqaldy.
— Ǵarysh — adam aǵzasy úshin eń aýyr synaq alańy, — dedi zertteý avtorlarynyń biri, San-Dıegodaǵy Kalıfornııa ýnıversıtetiniń Sanford baǵanaly jasýshalar ınstıtýtynyń dırektory, doktor Katrıona Djeımıson.
Onyń komandasy jasýshalardaǵy ózgeristerdi naqty ýaqyt rejıminde baqylaý úshin jasandy ıntellektke negizdelgen tehnologııalardy qoldandy. Zertteý tórt SpaceX mıssııasyn qamtydy.
Qan túzý jasýshalary ımmýnıtet pen jalpy densaýlyqty saqtaýda sheshýshi ról atqarady. Ǵalymdar ǵaryshtaǵy mıkrogravıtatsııa men radıatsııa qartaıýdy jyldamdatatynyn aıtady.
Degenmen zertteý úmit týdyratyn derekterdi de kórsetti: Jerge oralǵannan keıin jáne qolaıly ortaǵa túskende jasýshalardyń keıbir zaqymdanǵandary qalpyna kelgen. Bul qorytyndylar Cell Stem Cell ǵylymı jýrnalynda jarııalandy.
Zertteýshilerdiń pikirinshe, mundaı nátıjeler ǵaryshkerlerdiń densaýlyǵyn uzaq ekspedıtsııalar kezinde qorǵaýǵa arnalǵan jańa strategııalardy ázirleý qajettigin aıqyn kórsetedi.
Kelesi qadam — uqsas ózgeristerdiń tikeleı ǵaryshkerlerdiń aǵzasynda bolatynyn zertteý. Bul dárilik nemese genetıkalyq ádister arqyly aldyn alý joldaryn tabýǵa múmkindik beredi.
— Bul ózgeristerdi túsiný bizge tek ǵaryshkerlerdi qorǵaýǵa ǵana emes, Jerdegi qartaıý men qaterli isik sııaqty aýrýlardy modeldeýge de kómektesedi, — dedi Djeımıson.
Onyń aıtýynsha, bul bilim kommertsııalyq ǵarysh saparlary men tómengi orbıtadaǵy zertteýlerdiń jańa dáýirinde aıryqsha mańyzǵa ıe.
Aıta keteıik, qytaılyq ǵalymdar ǵaryshqa arnalǵan kir jýǵysh mashına jasap shyǵardy.