Ǵalymdar Kaspıı ıtbalyqtaryna mıkrochıp taǵyp, spýtnık arqyly baqylaýda
Elimizde ıtbalyq tek Kaspıı teńizinde ǵana kezdesedi. Ókinishtisi sol, búginde olardyń tuqymy azaıyp barady. Osyǵan oraı ıhtıolog-ǵalymdar jańa tehnologııanyń kómegimen teńiz maqulyǵyn jiti zertteıtin bolady. Spýtnıktik baqylaýǵa arnalǵan mıkroqondyrǵy 9 eresek ıtbalyqqa taǵyldy.
Ǵalymdardyń aıtýynsha, aq aıdynda alańsyz tirlik keship júrgen sý janýaryna belgi taǵý ońaı sharýa emes.
«Itbalyqtarǵa arnalǵan mıkrochıp olardyń arqasyna nemese basyna epoksıd jeliminiń kómegimen ornatylǵan. Ol teńiz janýarynyń saýlyǵyna esh zalal keltirmeıdi. Sol arqyly biz olardyń tirshiligin ǵaryshtan baqylaımyz. Jataǵyn, órisin anyqtaımyz, esebin alamyz», - deıdi teńiz bıoresýrsyn zertteýshi ǵalym Gúlsim Mutysheva.
Jańa jobanyń nátıjesi ǵalymdardyń ózderin de tańǵaldyryp otyr. Olar ǵaryshtyq júıe arqyly ıtbalyqtarmen jete tanysa bastaǵan.
Ekologııalyq mekemeniń dırektory Qýanyshbek Muhanovtyń sózinshe, belgi taǵylǵan ıtbalyqtyń biri bir aıdyń ishinde Makachkalaǵa deıin saparlap, 1 myń shaqyrym jol júrgen.
Osylaısha, ǵalymdar teńiz maqulyǵynyń tynys-tirshiliginen habardar bolady. Qańtar aıynda ıtbalyqtar muzǵa tóldeı bastaıdy. Endi ǵalymdar kóshpeli sý maqulyǵynyń kóbeıý protsesin baqylamaq. Bul jumystar reseılik áriptesterimen birge júzege asyrylady. Ol úshin arnaıy jabdyqtalǵan ushaqqa tapsyrys berildi. Itbalyq – teńiz janýarlarynyń ishindegi tólin sútpen qorektendiretin birden-bir tirshilik ıesi.
Keıingi 20 jylda teńiz janýarlarynyń sanaǵy múlde júrgizilmegen. Reseılik ǵalymdardyń esepteýinshe, búginde Kaspıı teńizinde 300 myń bas ıtbalyq bar. Onyń 100 myńǵa jýyǵy qazaqstandyq sektorda tirshilik etedi. Biraq, bul boljam ǵana. Kóp uzamaı ǵalymdar Kaspıı teńiziniń soltústik jaǵalaýyndaǵy ıtbalyqtardyń naqty sanyn anyqtaı alady.