Ǵalııa Bókeıqyzy: Kitaphana - rýhanııat qaǵbasy
Ókinishke qaraı búgingi jastar osy bilimniń bastaýy sanalatyn kitap álemine degen qyzyǵýshylyǵy tómendep bara jatqandaı. Osyǵan oraı oqyrmandarymyzdy kitaphananyń tynys-tirshiligimen tanystyrý úshin Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq akademııalyq kitaphanasy bas dırektorynyń birinshi orynbasary, áıgili jazýshy Oralhan Bókeıdiń týǵan qaryndasy Ǵalııa Bókeıqyzy Isaqanovamen suhbattasqan edik. Qazirgi kitaphananyń róli, kitap qory, oqý jáne oqyrman máselesi jaıynda ózekti oılarymen erkin bólisti.
- Ulttyq akademııalyq kitaphananyń qurylǵanyna bıyl 10 jyl tolyp otyr. Osy aralyqta kitaphana oqyrmandaryna qanshalyqty rýhanı azyq syılaı aldy?
- On jyldy muraǵat qoınaýyna máńgilikke qaldyrǵan kitaphanamyzdyń qazirgi qazaq mádenıetindegi ornyn, teńdessiz jobalarynyń nátıjesin Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń «Qazaqstannyń áleýmettik jańǵyrtylýy: Jalpyǵa Ortaq Eńbek Qoǵamyna qaraı 20 qadam» atty Baǵdarlamalyq materıalyndaǵy mynadaı tirkesterden-aq túsinýge bolady: «Intellektýaldyq aqparatqa qoljetimdiliktiń ınnovatsııalyq túrlerin damytý qajet, Qazaq ulttyq elektrondy kitaphanasynyń qoryn túbegeıli ulǵaıtý kerek. Іs júzinde ol - ulttyń elektrondy mıy...». Negizinde, ulttyq ǵylymı-mádenı muralardy saqtap, sol muralarǵa keleshek urpaqtyń, sondaı-aq alys-jaqyn shetelderdegi qaýymdastyqtardyń da qol jetkizýimen qamtýdy maqsat etken Qazaqstandyq Ulttyq elektrondy kitaphana (QazUEK) portaly - Ulttyq akademııalyq kitaphananyń búgingi birden-bir basty jobasy. Búginde Ulttyq akademııalyq kitaphananyń qorlaryna turǵylyqty jerine qaramastan kez kelgen oqyrman qoljetkize alady. Bizdegi bul júıege jaqynda ǵana AQSh-tan oralǵan bir oqyrmanymyz rızashylyǵyn bildirip, qazaqstandyq oqyrmandarǵa jaıly jaǵdaı jasalyp jatqanyna tańdanǵanyn jasyrmady. Sonymen, qysqa ǵana tarıhymyzǵa qaramastan, ulttyq muralarymyzdy, dilimizdi, tilimizdi nasıhattap, sol arqyly oqyrman qaýymnyń tól týyndylarymyzǵa, jyr-jaýharlarymyzǵa degen súıispenshilik sezimin oıattyq degen oıdamyn.
- Qazir kitaphanada qansha kitap qory bar?
- Kitaphanamyzdaǵy kitap qory 900 myńǵa jýyqtaıdy. Sonyń ishinde 200 myńdaı kitapty syı retinde qabyl alyp otyrmyz. Keń kólemdi ǵylymı baǵyttaǵy merzimdi basylymdar da kitaphana ıeliginde.
- Kitaphanadaǵy qor qaı jyldardan bergi kitaptardy qamtıdy?
- Kitap qoımasynan HVІІІ ǵasyrdyń aıaǵynda jaryq kórgen birli-jarym týyndylardan bastap bıylǵy baspa betin kórgen kitaptardy kezdestire alasyz. Aıtalyq, jazýshy S. Kenjeahmetulynyń jeke qorynan alynǵan kitaptar (Quran, 1903 j., Tutas Quran, 1850 j., Hmlıe. Shaǵataı tilinde, 1840 j., Paryz sharhy anyqtama. Parsy-shaǵataı tili. Peterbýrg, 1904 j., «Hıdaıa» áıgili kitap. Ýnversal oqýlyq. Qazan, 1898 j.); qoǵam qaıratkeri H. Oraltaıdyń jeke muraǵaty; fýlbraıt professor N. Shahanovanyń jeke kitaphanasynan syıǵa tartylǵan «G. Kýnov, A. Levın Dorshtyń «Ocherkı po ıstorıı pervobytnoı kýltýry» kitaby, 1923 j.; «Obşestvennyı stroı mongolov, 1934 j.», T. Ahelıstiń «Sovremennoe narodovedenıe» kitaby, 1900 j.; «Samuryq-Qazyna» AQ basqarýshy dırektory D. Qaletaev syıǵa tartqan 487 kitaptan quralǵan baı kitaphana. Bıýdjet qarajaty esebinen satyp alynǵan basylymdar: 1768 jyly mysqa jasalǵan órnek túrinde akvarelmen baıaý oryndalǵan «Karta Irtysha - 100 verst v dıýıme» (avtor I. I. Islenev); sırek basylymdar (Bolshaıa ıllıýstrırovannaıa entsıklopedııa, 64 tom.); V. V. Bartoldtyń «Kırgızskıe ocherkı» kitaby; S. M. Fomenkonyń «Spýtnık po Dalnemý Vostoký», «Vostochno-Azıatskım vladenııam Rossıı, Mongolıı, Manchjýrıı, Kıtaıý, Koree ı ıAponıı, so vklıýchenıem Velıkogo Sıbırskogo pýtı» kitaby, t.b. Alaıda, sırek qorlar kólemi asa kóp emes.
- Kitaphanalaryńyzdan baspa betine túspegen, alaıda, qoljazba túrinde saqtalǵan qundy shyǵarmalardy keziktirýge bola ma?
- Alǵash irgesi qalanǵan kezeńde qazaqstandyq delegatsııa Germanııaǵa arnaıy baryp, tarıhshy, pýblıtsıst Hasen Oraltaıdyń qoljazbalaryn jáne basqa da qundy derekter jınaǵyn jetkizgen. Ol týraly zııaly qaýym ókilderi jaqsy biledi. Alaıda, aktsııa jalǵasyn tappaı toqtap qalǵany jasyryn emes. Saldarynan kúni búginge deıin qoljazba qujattardy jetkizýge múmkindik bolmady. Obektıvti jáne sýbektıvti sebepterge baılanysty bolǵan bul másele bizdi de oılandyryp otyr. Osy rette «Kitap murajaıyn» qurý jumystaryn josparǵa engizdik. Eger oıǵa alǵan bastamamyz oń sheshimin taýyp jatsa, EXPO-2017 kórmesiniń mártebeli meımandary Qazaqstannyń kitap jáne jazba tarıhy týraly tereń tanysýǵa múmkindik alar edi. Sondyqtan siz suraý salǵan tamasha ıdeıalardy aldaǵy kúnniń enshisine qaldyrýǵa týra keledi.
- Búginde kitaphanalaryńyzda qansha oqyrman bar?
- 2013 jylǵy jáne 2014 jylǵy jaz (maýsym, shilde, tamyz) mezgilderindegi kórsetkishterdi salystyryp kórip edim. Statıstıkalyq kórsetkishke súıensek, ótken jylǵy jaz mezgilimen salystyrǵanda bıylǵy jazdaǵy qatysýshylarymyzdyń qatary 2 esege (shilde aıynda 3 esege) óskeni baıqalady. Aıtalyq, 2013 jylǵy jaz aılaryndaǵy oqyrmandardyń jalpy sany 4270-ti qurasa, bıyl bul kórsetkish 9249-ǵa jetken. Eskeretin jaıt, jaz aılary - kitaphana úshin birshama tynyshtyq ornaıtyn mezgil. Sondyqtan kúz, qys mezgilderinde paıdalanýshylar qatary óspese, kemimeıdi.
- Oqyrmandardyń basym bóligi qaı saladan keledi?
- Negizinen, oqyrmandarymyzdyń basym bóligi - ǵylymı qyzmetkerler, aspıranttar, zańgerler, ekonomıster, stýdent jastar jáne jumyssyzdar men zeınetkerler. Qyrkúıek aıynan bastap jas balalar da oqyrmandar qataryna qosyldy.
- Kitaphana mıssııasy kúndelikti oqyrmandardan tys, taǵy qandaı baǵyttarda jumys jasaıdy?
- Kitaphana - kópfýnktsıonaldy sala. Eń aldymen, kitaphanalar elimizdiń mádenı-aqparattyq áleýetin jandandyrýda erekshe rolge ıe. Sebep, kitaphana - aqysyz aqparatqa turǵyndar qolyn jetkizetin birden-bir oryn. Elimizdiń órkenıetin kóterý ekonomıkalyq, saıası turǵydan ǵana emes, áleýmettik máselelerdi sheshýmen, ıaǵnı halyqtyń rýhanı talap-tilegin qanaǵattandyrýmen de baılanysty. Ekinshiden, búginde aqparattar óte kóp, sol sheksiz aqparattardy bilimge aınaldyrý - kitaphanashynyń mindeti. Máselen, qazaqtyń bir batyry týraly málimetti bir ortaǵa jınaý. Sonda ǵana kitaphana qyzmetkeri paıdalanýshynyń talap-tilegin tolyq oryndap, olarǵa durys baǵyt-baǵdar bere alady. Úshinshiden, qazirgi qalyptasqan Qazaqstan óz ornyn jańa álemde aıqyndaǵan shaqta, osy zamandyq kitaphana óziniń aqparattyq tehnologııalary, jınaqtaý jáne katalogteý metodologııasy, saqtaý, qaıta qalpyna keltirý, tıimdi qyzmet kórsetýdi qabyldaý sekildi kúrdeli júıe bolyp tabylady.
Kitaphanamyzda oqyrmanmen tikeleı jumys isteıtin ortalyqtardan tys, basqa da bólimder bar. Máselen, Qorlar qurý bólimi kitaptardy izdestirip, jınaqtaýmen aılanyssa, sol jetkizilgen baspa ónimderin kompıýterlik QazUEK portalyndaǵy baǵdarlamaǵa sıpattama túrinde engizetin biregeı bólim - Qujattardy óńdeý bólimi. Budan keıin kitaptar saqtaý qoımasyna jiberiledi. Kitaphanaǵa kelgen paıdalanýshy elektrondy katalog zalyna baryp, QazUEK portaly arqyly kitap saqtaý bólimine tikeleı tapsyrys beredi. Bul tapsyrys boıynsha basylym oqý zaldaryna jiberilip jatady. Minekı, oqyrman kózine kórinbeıtin, biraq qyzmettik protsessti paıdalanýshy ıgiligine jaratyp júrgen jandar az emes eken. Sonymen qatar, keıde tehnıkalyq kidirister oryn alǵan jaǵdaıda IT-mamandarymyz kómekke keledi.
Kitaphanamyzdaǵy PR qyzmetter de oqyrman tartýǵa baǵyttalǵan. Sáıkesinshe, jeke saıttary úsh tilde turaqty túrde jańartylyp turady. Ǵylymı-tanymdyq, ádistemelik baǵyttaǵy «Kitap patshalyǵy» jýrnalynyń jaryq kóre bastaǵanyna bıyl - 5 jyl! Eskerte keteıin, bul jýrnal - elimizdegi kitaphana salasyna arnalǵan jalǵyz basylym bolyp tur.
Sonymen qatar, jas aqyn, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti syılyǵynyń laýreaty, «Shabyt» shyǵarmashyl jastar baıqaýynyń gran-prı ıegeri Erlan Júnis «TÁJ» jas aqyn-jazýshylar klýbyn quryp, jumysyn júrgize bastady. Jýyqta ǵana eki ret otyrysy ótti. Qazir klýbqa 80 astanalyq aqyn múshe bolyp qabyldandy. Osylaı, kitaphanamyz astanalyq zııaly qaýym ókilderiniń ashyq pikir almasatyn alańyna aınaldy.
Rýhanııat qaǵbasy - kitaphana bolǵandyqtan, bas qaladaǵy bizdiń kitaphanany Astananyń birden-bir ıntellektýaldyq áleýeti deýge ábden bolady.
- Búginde qoǵam damydy. Adamdar barynsha yńǵaıly, tıimdi joldardy paıdalanýǵa kóshti. Buryndary bir kitapty taýyp oqý úshin búkil kitaphanalardy aralap izdeıtin. Al qazir elektrondy kitaphana degen paıda boldy. Іzdegen kitabyńyzdyń elektrondy nusqasyn úıińizde otyryp, ınternetten kóre salasyz. Bul kitaphanalardyń kúndelikti keletin oqyrmandarynyń sanyn azaıtyp jibergen joq pa?
- Rasynda, ınternetten elektrondy nusqadaǵy kitaptardy kóptep tabasyz. Biraq bir kitaptyń nusqasyn birneshe ret ózgertip, keıbir mátinderin túpnusqalyq negizden alshaqtatyp usyný faktilerin joqqa shyǵara almaımyz. Osy rette avtorlyq quqyqtyń aıaqqa taptalýyna jol bermeý úshin kitaphanamyzda QazUEK ( www.kazneb.kz ) portaly qurylǵan. Mundaǵy kitaptar túpnusqadan tikeleı tsıfrlanyp usynylady. Árbir avtormen kelisimshart jasalyp, avtor nemese avtor quqyǵyn ıelenýshi tulǵa ruqsat bergen jaǵdaıda ǵana jarııalanady. Sondyqtan paıdalanýshy basylymnyń bastapqy 24 betin kidirissiz kóshiredi, eger qajet bolsa, kitaphanashyǵa qashyqtan otyryp tapsyrys jasaıdy. Tapsyrys arqyly tolyq nusqasyna qol jetkize alady. Degenmen, elektrondy kitaphanalar bizdiń oqyrmanymyzdyń qataryn azaıtady dep jorý - jańsaqtyq. Kerisinshe, QazUEK saıtyna enip, tapsyrys berýshiler qatary kún saıyn kóbeıip keledi. Aıtalyq, jyl saıyn portalǵa 120 000-nan asa qatysýshy tirkelse, sonyń ishinde 70 000-nan asa qatysýshy álemniń 74 elinen eken.
- Negizi elektrondy kitaphanaǵa kóshý bizdiń el úshin qanshalyqty tıimdi?
- Búginde kóptegen halyqaralyq uıymdar aýqymdy aqparattyq júıe qurý týraly másele kóterip júr. Al mundaı júıege bizdiń de enýimiz úshin kompıýterlerimiz álemdik biregeı baǵdarlama boıynsha jumys jasaýy qajet. Bul jaǵdaıda, tutynýshylarymyz álemniń ár núktesinde júrse de qajet aqparatyn ala alady. Jańartý júıesi qalypty júzege assa, onda elimizdegi kez kelgen kitaphana kompıýtermen jaraqtandyrylady. Sóıtip, qalalyq úlken kitaphanalar qorjynyndaǵy málimetterdi kez kelgen aýyl kitaphanashysy oqyrmanyna usynýǵa múmkindik alady. Sol sııaqty, kitaphanalarda kitaptardyń elektrondy nusqasynyń saıttary qurylady. Eń bastysy, olar memlekettik tildegi aqparattardy jınaıdy. Biz álemdik júıege óz tilimizben jáne óz avtorlarymyzben enýge tıispiz. Osy maqsatta iske qosylǵan QazUEK-ti tolymdaý jumystary tolyǵymen aıaqtalǵan soń, nátıjesin kóretin bolasyzdar.
- Sizderde qansha kitap elektrondy nusqada saqtalǵan?
- 2014 jylǵy qyrkúıektiń basyndaǵy jaǵdaı boıynsha elektrondy saqtaý qoımasynyń jalpy kólemi - 17822 e-kóshirme. Sol qatardaǵy kitaptar sany - 9921, avtoreferat jáne dıssertatsııa - 7823, jýrnal men beınefaıldar sany - 78 e-kóshirme. Eskeretin jaıt, e-kóshirmeler 5 tilde berilgen. Keıingi kezeńde elektrondy qordy toltyrýǵa seriktes-qatysýshylar tarapynan 300-den, al avtor jáne avtor quqyǵyn ıelenýshiler tarapynan 1000-nan asa kitap usynyldy.
- Búgingi tańda Qazaqstanda jaryq kórgen kitaptardyń tolyq mátinderiniń elektrondy kóshirmelerin oqyrman on-laın rejiminde tapsyrys berip, oqýyna qanshalyqty múmkindikteri bar?
- Oqyrmandarymyz elektrondy kitaphanalardyń málimetter bazasyna, álemdegi alpaýyt aqparat ortalyqtarynyń katalogtaryna, jeke elektrondy kollektsııalarǵa qoljetkizýge múmkindik aldy. Sondaı-aq elektrondy sózdikterdi, oqýlyqtardy, kitaptardy, entsıklopedııalardy, CD-Rom-daǵy merzimdi basylymdardy, ınteraktıvti oqý kýrstaryn jáne basqa da basylymdardy keńinen qoldanýda. Budan bólek, oqyrmandar úshin kúndelikti merzimdi basylymdar, ádebı-kórkem týyndylar, ǵylymı kitap-entsıklopedııalar sekildi jazba baılyqtarymyzdy jınaqtaýmen birge, olardy elektrondy nusqada usyna alamyz. Memlekettik «Mádenı mura» baǵdarlamasy sheńberinde shyqqan kitaptardy da kompıýter ekranynan kórip, oqýǵa jol ashyldy.
- Búgingi tańda jastar kitap oqymaıtyn boldy dep kóp aıtamyz. Jalpy, halyqty kitap oqýǵa tartýdyń qandaı joldary bar? Osyǵan oraı qandaı is-sharalar uıymdastyryp jatyrsyzdar?
- Alty qurlyqqa ortaq oqý máselesi - kitaphanashy qaýymnyń da jaýapkershiligin talap etetin tarmaq. 2007 jyly kitaphanada oqý isin ilgeriletý, oqýǵa qoldaý kórsetý maqsatynda Halyqaralyq deńgeıde Oqý kongresi uıymdastyryldy. Kongress aıasynda bastaý alǵan «Bir el - bir kitap» aktsııasy jyl saıyn dástúrli shara retinde ótkizilip keledi. Segiz jylda segiz qalamgerdiń eńbegi ekshelip, «ádebıet» atty uly quraldyń arqasynda segiz jylda 10 mıllıonnan asa oqyrmanǵa oı saldyq.
- Kitaphanalaryńyz qandaı halyqaralyq oryndarmen qarym-qatynastar jasaıdy?
- Kitaphana qyzmetindegi basym baǵyttyń biri - halyqaralyq yntymaqtastyqty damytý. Kitaphana IFLA, EKA (BAE), ıÝNESKO, BUUDB, NATO tárizdi álemge áıgili halyqaralyq uıymdarmen belsendi qarym-qatynas ornatqan. Yrysty yntymaqtastyqtyń arqasynda Germanııa, Frantsııa, Ulybrıtanııa, Italııa, Japonııa, Norvegııa, Koreıa, Kýba, Úndistan, Reseı, Ázirbaıjan, Ýkraına, Túrkimenstan tárizdi birqatar elderdiń Elshilikteri tarapynan kitaphanamyzǵa kitaptar tartý etildi. IFLA-nyń uıymdastyrýymen jyl saıyn dúnıejúzi kitaphanashylary bas qosyp, saladaǵy san túrli máseleden oı tolǵaıdy. Osy oraıda, bıylǵy tamyz aıynda eki qyzmetkerimiz Frantsııanyń Lıon qalasynda ótken IFLA-nyń 80- bas konferentsııasyna qatysyp, úlken ásermen oraldy.
- Shetelde turyp jatqan qandastarymyzdyń ishinde de aqyn-jazýshylarymyz jetkilikti. Olar kitaptaryn qaı elde tursa, sol elde, tipti sol eldiń tilinde shyǵaryp jatqandary da bar. Sizder de sol qandastarymyzdyń kitaptaryn elge, ıaǵnı osy Ulttyq akademııalyq kitaphanaǵa jetkizý jumystary qaralǵan ba?
- Qazaq qalamgerleriniń kitaptaryn jarnamalaý jaǵy áli de kóńilge qonymsyz desem ótirik emes. Elimizdegilerdi erte me, kesh pe eptep jınap alarmyz degen jeleýmen otandyq baspalardan tegin jetkizilýge tıis mindetti danalarymyzdy túgendeýdi qoıa turyp, shetelde shyǵarylǵan qundy basylymdardy (qaı tilde bolsa da) jetkizýdiń de jóni bolar. Endi mynaǵan qarańyz, qazaq kóp qonystanǵan kórshi Qytaıdaǵy Shyńjań Uıǵyr avtonomııalyq ólkesiniń ózinde jylyna josparly túrde 100 myń atalymmen jańa kitap jaryq kórse, sonyń 30 myńǵa jýyǵy qazaq avtorlarynyń týyndysy eken. Ókinishke oraı, sol sý jańa jazbalardyń tili arab grafıkasy, ıaǵnı tóte jazýmen (keıde qytaı tilinde) jarııalanady. Tórimizge qondyryp, sórede tilin túsinetin oqyrman tappaı tura ma degen kúdik kim-kimdi de jeńbeı me?.. Menińshe, memlekettik komıssııa saraptamasynan ótken, oqyrmanǵa qajetti degen jazbalardy jetkizsek, utymdy jol sol bolar.
- Elimizde múıizi qaraǵaıdaı klassıkalyq aqyn-jazýshylarymyz óte kóp. Solardyń eńbekterin, shyǵarmalaryn shet tilderine aýdaryp, úgitteý, nasıhattaý, álemdik deńgeıdegi kitaphanalarǵa jetkizý jumystary sizderdiń qyzmettik ókiletterińizge kire me?
- Klassıkalyq aqyn-jazýshylarymyzdyń shyǵarmalaryn saralap, shetel tilderine aýdartý jumysy kitaphanashynyń quzyretine múldem jatpaıdy. Ústimizdegi jyly «Altyn qyran» kompanııalar tobynyń quryltaıshysy ári bas dırektory Islambek Saljanovtyń bastamasymen áıgili jazýshy Ábdijamıl Nurpeıisovtiń «Qan men ter», «Sońǵy paryz» atty eńbekteri aǵylshyn tiline tárjimalanyp, amerıkalyqtar nazaryna usynylǵany esimde.
- Bıyl memleket «kitaphana isi» mamandyǵy boıynsha 40-50 grant bólipti. Alaıda, osy granttyń birazy jas túlekterdiń osy mamandyqty tańdamaǵanyna baılanysty bos qalǵan. Munyń sebebi nede dep oılaısyz?
- Búginde joǵary bilimdi kitaphanashy mamandardyń, ásirese, jas kitaphanashylardyń tapshylyǵy ótkir sezilýde. Óıtkeni, kitaphanalardaǵy bolashaǵy bar degen mamandardyń aılyq jalaqysy joǵary ózge jumystarǵa ornalasýyna baılanysty mundaǵy kadr jaǵdaıaty naqty sheshimderdi qajet etedi. Sondyqtan da kitaphanadaǵy bos oryndardy arnaıy kitaphanalyq bilimi joq mamandarmen tolyqtyrýǵa májbúrmiz. Bul - bir.
Ekinshiden, oryn alǵan keıbir qatelikterdiń saldarynan kóptegen máseleler kún tártibinen túspeı tur. Sonyń biri - oqýǵa tartý tásili. Máselen, 2011 jyly kitaphana ákimshiligi Chelıabınsk Memlekettik Mádenıet jáne óner akademııasy janyndaǵy Qosymsha kásibı bilim berý ınstıtýtymen kelisimshart jasasypty. Kitaphana salasynda eńbek etip júrgen elimizdegi kóptegen mamandar osy oqý ornynyń «Kitaphanalyq-aqparattyq qyzmet» kýrsynan ótken. Árıne, aqyly negizde. Ókinishke oraı, zańdy turǵydan atalǵan kýrs túlekteri «joǵary bilimdi kitaphanashy» mamandarynyń ornyn almastyrý quqyǵyna ıe bola almaıdy. Oqý merzimi - 1 jyl, sol 12 aıda - 3 sessııa. Osylaı oqý merziminiń qysqalyǵy mamandardyń basym bóliginiń qyzyǵýshylyǵyn oıatyp, qazaqstandyq oqý oryndary keıingi kezekte qala bergen.
Úshinshiden, grantqa talapker jınaý problemasy - TMD elderindegi kitaphanataný fakýltetterinde qalyptasqan qubylys. Keıde meni aldaǵy 50 jylda kitaphanashy mamandardyń qatary qaı kórsetkishte bolar eken degen kúmándi suraq mazalaıdy? Múmkin, memleket tarapynan keıbir salalarǵa basymdyq berilip, tek sol tizimdegi mamandyq ıeleriniń áleýmettik jaǵdaılary nazarǵa alynyp jatsa, onda mindetti túrde jas mamandarǵa jol ashylar edi.
- Jalpy «Kitaphana isi» mamandyǵynyń basqa mamandyqtardan qandaı ereksheligi bar?
- Ereksheligi, eń aldymen, kitaphana isi - ámbebap sala. Kitaphana qaı kezeńde de elektrondy jáne dástúrli aqparattardyń máńgilik saqtaýshysy bolyp qala beredi. Elimizde san túrli mamandyqtyń basyn qosatyn mekeme bireý bolsa, ol - kitaphana. Bilikti bıblıograftan bastap esepshi, zańger, muǵalim, jýrnalıst, ǵalym, mádenıettanýshy, saıasattanýshy, sýretshi, ánshi, IT-mamandar, ınjener, temirjolshy, tipti jyr arqyly tarmaqtaryn túrlishe órnektegen aqyn da bizden tabylady. Anyǵynda, aqparattyq qoǵamda tutynýshynyń jolserigi ári keńesshisi retinde kitaphanashylardyń mártebesi ósip keledi. Óıtkeni, kitaphana isi - óz aldyna sheberlikti talap etetin kúrdeli protsess.
- Jumystaryńyzda oqyrmanǵa tıimdi taǵy da qandaı jańalyqtar bar? Alda qandaı joba-josparlaryńyz bar?
- Búginde kitaphanada ınternet qyzmetteri aqysyz usynylatyn boldy, paıdalanýshylarǵa barynsha qolaıly bolýy úshin Wi-Fi jelisiz ınternet júıesi engizildi, endi QazUEK qoryn keńeıtý isterine kúsh salynýda. Sondaı-aq «Shańyraq» ataýymen balalar ortalyǵy ashylyp, jas oqyrmandarǵa da sapaly qyzmet kórsetilip jatyr. Sońǵy úsh aıda kitaphanada 140 mádenı-kópshilik is-shara ótkizilip, 45 ekskýrsııa uıymdastyrylypty. Kitaphanaǵa zamanaýı menedjmentti engizý maqsatynda jańadan ǵylym, menedjment jáne marketıng bólimi qosylyp, jas aqyn-jazýshylar klýbynyń jumystary jańaryp, «TÁJ» (Táýelsizdik. Ádebıet. Jastar) ataýymen qaıta quryldy. Joǵaryda sóz etilgen «Kitap murajaıyn» qurý máselesin mınıstrlikke málimdegen edik, qoldaıtyn nıet tanytty. Qazirgi tańda «Kitap murajaıyn» jasaqtaý jumystary bastalyp ketti.
- Áńgimeńizge rahmet!
Suhbattasqan Kúnsultan Otarbaı