Ǵalymdar tuqymdardy qorǵaýdyń tıimdi jolyn tapty
ASTANA. KAZINFORM – Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń ǵalymdary tuqymdardy bıoydyraıtyn túrlendirilgen polımerlermen qaptap, aýyl sharýashylyǵynda sýdy únemdeýdiń tıimdi tásilin ázirledi.
Zertteý barysynda mamandar aýyl sharýashylyǵy jáne jemis-jıdek daqyldarynyń tuqymdaryn óńdeý úshin polımerli gıdrogelderdi, sazdy, kúrish qaýyzynyń kúli jáne krahmal eritindisin qoldanǵan. Zertteý nátıjeleri qaptalǵan tuqymdardyń kádimgi tuqymdarǵa qaraǵanda áldeqaıda jaqsy ósetinin kórsetti. Ǵalymdar mundaı tuqymdardyń 7-8 kún ishinde kóktep, japyraqtarynyń qalyń ári qýatty bolatynyn baıqaǵan.
Sonymen qatar qaptalǵan tuqymdar sýdy kóp mólsherde ustap tura alady. Osyǵan baılanysty olardy jıi sýarý qajet emes — aptasyna bir ret sýarý jetkilikti. Joba jetekshisiniń aıtýynsha, bul ádis aýyl sharýashylyǵynda sý resýrstaryn únemdeýdiń tıimdi tetigi bola alady.
— Tuqym jerge sebilgen kezde olardyń ósip shyqpaýyna kóptegen faktor áser etýi múmkin. Atap aıtqanda, jándikterdiń zaqymdaýy, kúızelis nemese qurǵaqshylyq. Biz ázirlegen ǵylymı ádis osy máselelerdiń aldyn alýǵa múmkindik beredi. Ǵylymı top raps, qyzanaq jáne qant qyzylshasynyń tuqymdaryna zertteý júrgizdi. Arnaıy qurylǵynyń kómegimen tuqymdardy saz balshyq, polımerli gıdrogelder, kúrish qaýyzynyń kúli jáne krahmal eritindisimen qaptadyq. Mundaı ınnovatsııalyq joba Qazaqstanda buryn júzege aspaǵan. Demek, biz bul isti alǵashqylardyń biri bolyp qolǵa alyp otyrmyz, — deıdi joba jetekshisi, qaýymdastyrylǵan professor Raıhan Rahmetýllaeva.
Búginde QazUÝ ǵalymdary joba boıynsha patent alyp, joǵary reıtıngi bar halyqaralyq jýrnaldarda maqalalar jarııalaǵan. Jobaǵa 10-nan astam ǵalym qatysyp jatyr.
Aıta ketelik Shymkentte qyzanaq ósiretin elimizdegi eń iri jylyjaı ashylǵan edi.