Ǵalymdar Baıanaýyldaǵy balbaltastardyń tsıfrlyq kóshirmelerin jasaýǵa kiristi
PAVLODAR. KAZINFORM - Arheologtar Baıanaýyldaǵy tarıhı eskertkishter – balbaltastar men úńgirlerdegi kóne jazbalardyń 3D sulbasyn jasap jatyr. Ólketanýshylar bul aýmaqta shamamen 50-den astam balbaltas bar ekenin aıtady.
Tarıhı jádigerlerdi tsıfrlandyrý – kóneniń kózin saqtaýdyń eń senimdi joly. Naqty kólemi men boıaýyn joǵaltpaı jetkizý úshin jasalǵan 3D modeldi aınaldyryp, úlkeıtip, jan-jaqty qaraýǵa bolady. Mundaı tsıfrlyq kóshirmeler ǵylymı ortada almasýǵa, halyqaralyq zertteýshilerge jiberýge, tipti vırtýaldy mýzeıge eksponat retinde qoıýǵa múmkindik beredi.
Qazirgi tańda arheologııalyq eskertkishterdiń 3D modelderin skanerleý men qurý – ashyq aspan astyndaǵy jádigerlerdiń bastapqy kelbetin ýaqyt pen adam qolynan saqtap qalýdyń biregeı múmkindigi.
Joba jetekshisi, arheolog Georgıı Peresvetov bul tehnologııasyz túpnusqalardy qalpyna keltirý nemese bolashaq urpaqqa dál jetkizý qıynǵa soǵatynyn aıtady.
– Skanerleý úshin biz fotogrammetrııa ádisin tańdadyq. Óıtkeni, 3D skanerleri óte qymbat jáne olarda kóptegen shekteý bar. Fotogrammetrııa kómegimen kez kelgen ǵımaratty jarty saǵat ishinde skanerleýge bolady. Meniń jumys tájirıbelerimniń biri - áıgili Baıanaýyldaǵy Kempirtas jartasy. Men ony skanerlep, 3D nusqasynda basyp shyǵardym. Bul daıyn kádesyı boldy, – deıdi ol.
Buǵan deıin Baıanaýyldaǵy balbaltastar shamamen VI–VIII ǵasyrlarǵa tıesili ekenin jazǵanbyz.