Ǵalymdar 117 jastaǵy áıeldiń uzaq ómir súrýiniń sebebin anyqtady

ASTANA. KAZINFORM — Álemdegi eń qart adamdardyń biri Marııa Branıastyń 117 jasqa deıin ómir súrýiniń sebebi anyqtaldy, dep habarlaıdy Science Alert. 

Atalǵan basylym onyń keıbir erekshe genetıkalyq nusqalary uzaq ómir súrýge, ımmýndyq fýnktsııaǵa, júrek pen mıdyń densaýlyǵyna baılanysty ekenin atap ótken. 

Ispan ǵalymdary Cell Reports Medicine jýrnalyndaǵy maqalada bul nátıjelerdi «adamnyń qartaıýynyń bıologııasyna jańasha kózqaraspen qaraý, saý qartaıýdyń bıomarkerleri men ómir súrý uzaqtyǵyn uzartýdyń áleýetti strategııalaryn usyný» úshin qoldanyp jatqanyn aıtady.

Nátıjeler Branıas 2024 jyly qaıtys bolǵanǵa deıin óz erkimen tapsyrǵan qan, silekeı, zár jáne nájis úlgilerine negizdelgen.

Barselonadaǵy Jozep Karreras atyndaǵy Leıkemııany zertteý ınstıtýtynyń ǵalymdar toby Branıastyń jasýshalary onyń hronologııalyq jasynan áldeqaıda jas «sezinetinin» nemese «áreket etetinin» aıtty. Atap ótilgendeı, áje óziniń týǵan Katalonııasyndaǵy áıelderdiń ortasha ómir súrý uzaqtyǵyn 30 jyldan astam uzarta aldy.

Qartaıǵanyna qaramastan, Branıastyń densaýlyǵy jaqsy boldy. Atap aıtqanda, onyń júrek-qan tamyrlary júıesi tamasha jaǵdaıda ári qabyný deńgeıi tómen bolǵan. 

Sonymen qatar onyń ımmýndyq júıesi men ishek mıkrobıomasy jas adamdar tobyna sáıkes keletin aıtarlyqtaı qolaıly kórsetkishterge ıe bolyp otyr. 117 jastaǵy áıelde «jaman» holesterın men trıglıtserıdter óte tómen, al «jaqsy» holesterın óte joǵary ekeni anyqtaldy.

Bir qyzyǵy, Branıas ıntellektýaldyq, áleýmettik jáne fızıkalyq turǵydan belsendi ómir súrgen. Onyń uzaq jasaýyna ıogýrtqa baı Jerorta teńizi dıetasy áser etken bolýy múmkin, biraq genetıkalyq jáne qorshaǵan orta faktorlarynyń keń aýqymy da ról atqardy.

Maqalada Branıas biregeı tulǵa bolǵanymen, bir adamdyq zertteýler ǵalymdar úshin shekteýli qundylyqqa ıe, óıtkeni olardyń nátıjelerin ekstrapolıatsııalaý úshin aýqymdy zertteýler qajet.

Eske sala keteıik, Japonııa áıelderdiń ómir súrý uzaqtyǵy boıynsha taǵy rekord ornatty.