Frantsııalyq BAQ Makronnyń Astanaǵa sapary jaıly ne jazdy
Búgin frantsýz BAQ nazary Frantsııa prezıdenti Emmanıýel Makronnyń Astanaǵa resmı saparynda boldy. Frantsııanyń birden birneshe kórnekti basylymy bas maqalalaryn Frantsııa basshysynyń Qazaqstan astanasyna saparyna arnady, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń tilshisi.
Le Figaro basylymynyń jazýynsha, sapardyń maqsaty Parıjdiń «qazaq-frantsýz strategııalyq seriktestigin qaıta jandandyrý» nıeti boldy. Maqalada atap ótilgendeı, qar jamylǵan Astanaǵa kelgen Emmanıýel Makron 2014 jyly Fransýa Ollandtan keıin Qazaqstanǵa kelgen alǵashqy Frantsııa prezıdenti boldy.
Sapar barysynda taraptar paıdaly qazbalardy óndirý, farmatsevtıka, energetıka, avıatsııa jáne mádenıet sııaqty strategııalyq salalarda birneshe kelisimshartqa qol qoıdy. Qazaqstannyń Energetıka mınıstriniń sársenbide rastaǵanyndaı, frantsýzdyq EDF kompanııasy – Qazaqstandaǵy birinshi atom elektr stantsııasy jobasyna úmitkerlerdiń biri. Onyń qurylys máselesi jyl sońyna deıin referendým barysynda sheshilýi tıis.
Kaspıı teńizindegi mańyzdy Qashaǵan ken ornyn birlesip ıgerip jatqan TotalEnergies munaı tobyn qurýdyń arqasynda Frantsııa Qytaıdan ozyp, Qazaqstandaǵy besinshi sheteldik ınvestor boldy. Ekijaqty saýda (negizinen kómirsýtekter) 2022 jyly 5,3 mlrd eýro boldy. Qazaqstan sonymen qatar Frantsııaǵa óz ýranynyń 40%-ǵa jýyǵyn jetkizedi.
Frantsııa basshysynyń Ortalyq Azııadaǵy eki el – Qazaqstan men Ózbekstanǵa sapary týraly Le Monde basylymy da jazdy.
Avtor Marı Jego bul prezıdent Makronnyń úlken mán beretin sapary ekenin atap ótti. Elıseı saraıynyń málimetinshe, bul Frantsııanyń munaı, kómir, ýran jáne sırek metaldarǵa baı Ortalyq Azııa aımaǵynyń ekonomıkalyq lokomotıvi Qazaqstanmen 2008 jyly ornatqan strategııalyq seriktestikti tereńdetýge baǵyttalǵan.
Jego Qazaqstan seriktestigin ártaraptandyrý úshin Eýropa men Azııa arasyndaǵy strategııalyq jaǵdaıyn paıdalanyp otyr dep sanaıdy. Burynǵy keńestik respýblıka Frantsııadan bes ese úlken jáne onyń 19 mln turǵyny bar. Avtordyń pikirinshe, sońǵy jyldary Qazaqstan ózinen munaı men ýrandy satyp alatyn Eýroodaqpen saýda baılanysyn aıtarlyqtaı nyǵaıtty. Qazirgi kezde Brıýssel Máskeý men Beıjińdi basyp ozyp, aımaqtaǵy jetekshi ınvestor boldy.
Le Monde tilshisiniń pikirinshe, Parıj de odan qalyspaı otyr. Frantsýz ınvestorlarynyń osy mańyzdy salaǵa qyzyǵýshylyǵynyń dáleli retinde 15-ke jýyq bıznes kóshbasshylary, sonyń ishinde EDF, Suez jáne Orano (burynǵy Areva) bas dırektorlary Makronnyń Astanaǵa saparynda onymen birge erip júrdi.
Emmanıýel Makron Qazaqstanǵa jetý úshin shyǵysqa qaraı 5 myń shaqyrym jol júrdi, dep jazady Le Point.
Frantsııa prezıdenti Ortalyq Azııaǵa sońǵy saparyn 2023 jyldyń mamyrynda Mońǵolııaǵa jasaǵan.
Sapar eń aldymen, ekonomıkalyq maqsatty kózdedi. Bul saparǵa ónerkásip, syrtqy saýda mınıstrleri men 15-ke jýyq kásiporyn basshysy qatysty. Frantsııa Qazaqstandaǵy alǵashqy AES qurylysyna qatysqysy keledi, dep jazady basylym.
Le Parisien basylymy prezıdent Makronnyń sapary týraly materıalynda Qazaqstan men Frantsııa arasyndaǵy qarym-qatynas tarıhyna toqtalyp, onda Fransýa Mıtterannyń Keńes Odaǵy ydyraǵannan keıin 1993 jyly Qazaqstanǵa kelgen alǵashqy eýropalyq memleket basshysy bolǵanyn eske saldy.
2009 jyly prezıdent Nıkolıa Sarkozı, 2014 jyly Fransýa Olland Qazaqstanǵa saparmen kelgen.
Ýran, tıtan, atom energetıkasyndaǵy yntymaqtastyq... Emmanıýel Makronnyń Qazaqstanǵa, odan keıin Ózbekstanǵa eki kúndik sapary barysynda kóptegen taqyryp talqylanady, dep jazady La Tribune.
Halyqaralyq kún tártibiniń mazmundy bolǵanyna qaramastan, Frantsııa prezıdenti eldiń Ortalyq Azııadaǵy dıplomatııalyq jáne ekonomıkalyq ustanymdaryn nyǵaıtýǵa umtylýda, dep jazady frantsýz basylymy.
